مسکن جمعی؛ نگرش جدید به زندگی شهری
بسیاری از پروژههای مسکن جدید نمایانگر رویکردی نوین در طراحی مسکن جمعی هستند که فراتر از ساختن ساختمان، شرایط شهری را برای زندگی متصل، مقاوم و انسانمحور شکل میدهند.

آینده زندگی شهری بهصورت جمعی، چندلایه و قابل تطبیق تصور میشود. با افزایش تراکم شهرها و محو شدن مرزهای میان کار، خانه و اوقات فراغت، معماران در حال بازنگری در مفهوم سنتی زندگی مسکونی هستند و از واحدهای انفرادی به سمت محیطهای یکپارچه و مبتنی بر جامعه حرکت میکنند. پروژههای جدید مسکنهای عمومی این تغییر نگرش درباره چگونگی طراحی برای شکل دادن به روشهای زندگی مقاومتر، فراگیرتر و متصلتر را نشان میدهند.
بسیاری از این طرحها به شکل روستاهای عمودی یا اکوسیستمهای چندمنظوره هستند که مسکن را با امکانات، طبیعت و فضای عمومی ترکیب میکنند. برای مثال، در مقدونیه شمالی، پروژه تپههای شهری یک برج بلند را به کوهی از باغهای روی هم انباشته تبدیل میکند؛ پروژه اقامتگاه پارکوی غربی در تگزاس با ایجاد فضاهای اجتماعی مرتفع، تجربههای جمعی را تقویت میکند و پروژههایی همچون همزیستی در هلند مدلهای ترکیبی برای زندگی و کار مشترک ارائه میدهند. در ادامه چند پروژه مسکونی و جمعی معرفی میشود که هنوز اجرا نشدهاند و راههای نوینی برای زندگی مشترک پیشنهاد میدهند.
تپههای شهری، اسکوپیه | مقدونیه شمالی
تپههای شهری یک توسعه چندمنظوره الهامگرفته از چشمانداز پیرامون در تتووای مقدونیه شمالی است که قرار است به یک برند شهری تبدیل شود. این پروژه با الهام از گسترش شهری، به دنبال ترکیب، سازماندهی و انباشت حجمها برای خلق یک محله عمودی از خانهها و باغها است. هدف طراحان پروژه این است که با بازی پیچیدهای در حجمها، پروژهای بزرگمقیاس را به پروژهای در مقیاس انسانی تبدیل کنند. این پروژه پس از اتمام، بلندترین کوه مصنوعی شهر خواهد بود.
منطقه واترلو، انتاریو | کانادا
شورای شهر واترلو در دسامبر ۲۰۲۴ برنامه توسعه ۲۵ هکتار زمین خالی برای ساخت هزار خانه مقرونبهصرفه را تصویب کرد. طرح مفهومی تهیهشده توسط طراحان پروژه شامل ایجاد یک جامعه کامل در محیطی سرزنده و طبیعی است. فاز اول پروژه بهدنبال دریافت مجوز برای ۵۰ واحد مسکونی مقرونبهصرفه تا پایان ۲۰۲۵ است.
برجهای امتیکی، کیف | اوکراین
برجهای امتیکی پروژهای برای یک مجتمع مسکونی چندمنظوره در ساحل کیف با ساختمانهایی در ارتفاعهای مختلف از ۹ تا ۲۵ طبقه است. این برجها قرار است علاوه بر مسکن و فضاهای تجاری، شامل مرکز خرید، مجموعه ورزشی، مدرسه و مهدکودکها نیز باشند.
اقامتگاه پارکوی غربی، تگزاس| آمریکا
این پروژه در هیوستون ایالت تگزاس با ۷۷۰ واحد کاندومینیوم لوکس در مساحتی بالغ بر ۱.۴ میلیون فوت مربع طراحی شده است. کاندومینیوم نوعی مالکیت مسکونی است که در آن افراد مالک مستقیم یک واحد مسکونی هستند، اما زمین و امکانات مشترک ساختمان همچون راهروها، سالن ورزشی، استخر، پارکینگ و فضای سبز بین تمام مالکان بهصورت مشترک است و همه باید هزینه نگهداری آن را بهصورت ماهانه پرداخت کنند. این پروژه به شکل یک روستای عمودی، تعامل اجتماعی را از طریق امکاناتی همچون باشگاه ورزشی، سینما، سالن اجتماعات و استخر در طبقات بالاتر تقویت میکند. هر واحد دارای پنجرههای سرتاسری و چشمانداز پانوراما به پارکها و رودخانههای اطراف است.
همزیستی، تیلبرگ | هلند
پروژه همزیستی یک نمونه ۲۰ هزار متر مربعی است که مفهوم زندگی و کار شهری را بازتعریف میکند. این پروژه در محله دانش شهر تیلبرگ واقع شده است و اکوسیستمی ترکیبی از مسکن، فضای کاری و فضاهای مشترک ایجاد میکند. پروژه همزیستی با اولویت دادن به پایداری، تطبیقپذیری و فراگیری، مرزهای بین فضاهای عمومی و خصوصی را از بین میبرد. این پروژه ریشه در بازسازی شهری و ادغام محیط زیست دارد و چارچوبی انعطافپذیر برای زندگی و کار مشارکتی ارائه میدهد.
عقاب، تیرانا | آلبانی
پروژه موسوم به عقاب نمادی قوی و در عین حال سبک است که سابقه تاریخی یک ملت باستانی و مقاوم را گرامی میدارد. این ساختمان نهتنها یک بنا، بلکه ایدهای از سرزمین و تاریخ است. این حضور جدید معماری، پیوندی میان هویت یک مکان، حال و آینده آن است. طراحی این بنا با نور بازی میکند و تاریخ معماری مدیترانهای را از کلاسیک تا باروک، رنسانس و گوتیک به چالش پایداری معاصر پیوند میدهد.
رایو نیچر، پاریس | فرانسه
پروژه رایو نیچر در پاریس، فرصتی برای ایجاد محلهای چندکاربری و منظم در کنار رودخانه سن فراهم میکند که فضای سبز مرکزی بزرگی به شکل یک گذرگاه پیادهروی درختکاری شده دارد و ارتباط میان رودخانه، بلوار و خیابانهای اطراف را برقرار میکند. این پروژه فرصتی برای ایجاد یک منطقه شهری منظم و چندمنظوره است که بهعنوان مفصل ارتباطی بین سواحل رودخانه سن و قلب منطقه بونگارد عمل میکند و تراکم شهری مشابه مناطق مرکزی شهر ارائه میدهد. ویژگی اصلی این محله جدید، ایجاد یک فضای بزرگ مرکزی با طراحی منظر طبیعی است که به شکل یک گذرگاه پیادهروی پوشیده از درختان است.
نکست امانی، تاتو | کنیا
پروژه نکست امانی در شهر تاتوی کنیا، یک مجتمع مسکونی نوآورانه با مساحت بیش از هشت هزار متر مربع شامل چهار بلوک مسکونی متمایز است که طراحی معاصر را با طبیعت تلفیق میکند. این پروژه امکانات پیشرفتهای همچون استخر، حیاطهای مشترک و رستوران اختصاصی، سبک زندگی آرام و پرجنبوجوشی را ارائه میدهد که بر جامعهپذیری و پایداری تأکید دارد.
این پروژهها نمونههایی از رویکردهای نوین در طراحی شهری هستند که با ترکیب فضاهای سبز، امکانات عمومی و مسکونی، تلاش میکنند زندگی شهری را انسانیتر، متصلتر و پایدارتر کنند. تأکید بر پیوند میان طبیعت و شهر و ایجاد فضاهای عمومی فراگیر در این رویکردها قابل مشاهده است.