فصلنامه «معماری و انرژی»، شماره ۱۲، بهار و تابستان ۱۴۰۳

فصلنامه «معماری و انرژی»، شماره ۱۲، بهار و تابستان ۱۴۰۳

فصلنامه‌ معماری و انرژی
فصلنامه تحلیلی پژوهشی معماری و شهرسازی پایدار
شماره‌ ۱۲
بهار و تابستان ۱۴۰۳

سخن سردبیر:
بنابر اظهار نظر معماری ۲۰۳۰، انتظار می‌ رود تا سال ۲۰۶۰ میلادی در سطح جهان حدود ۲۴۱ میلیارد مترمربع مساحت جدید به ساختمان‌ ها اضافه گردد. این موضوع از آن جهت مخاطره‌ آمیز است که محیط ساخته‌ شده مسئول بیشترین میزان انتشار کربن‌ دی‌ اکسید در جهان است. این میزان به طور سالانه ۴۲ درصد از تجمیع انتشارها را شامل می‌ شود. برای تطبیق با بزرگ ترین موج رشد ساختمان‌ ها و زیرساخت ها در راستای کاهش ردپای انرژی و کربن‌ دی‌ اکسید، حیاتی است که ساختمان‌ ها را هدفمندتر و سالم‌ تر بسازیم. چرا که بیش از نیمی از ساختمان‌ های آینده همین ساختمان‌ های امروز هستند. چنانچه به گذشته‌ ی معماری ایران‌ زمین برگردیم همسازی بناها و کاهش ردپاهای مضر بر زیستگاه مردمانمان که حاکی از بینش شهودی یا دانش عملی به ارث رسیده‌ ای است را می‌ توانیم مشاهده کنیم. امروزه ما معمارها به طور شگفت‌ آوری می‌ توانیم از این موهبت بهره بریم و در هماهنگی با تکنولوژی و دانش روز دنیا، سبک و سیاقی نوین به معماری بخشیده و این معماری معاصر کارآمد را به جهانیان نیز عرضه نماییم. ما مهارت‌ های ساختمانی پیشرفته‌ ای را توسعه داده‌ ایم و معماری به طور قابل توجهی تکامل یافت؛ با این حال، ساختمان‌ هایمان به مثابه پوسته‌ هایی دیده می‌ شوند که نمایانگر قدرت، موقعیت و هویت فرهنگی‌ ما هستند. معماری پوسته‌ ی ساختمان از لحاظ همسازی با بستر و به‌ کاربست فن‌ آوری‌ های به‌ روز، کارایی، عملکرد، زیبایی و آسودگی دیداری سنجیده می‌ شود و مستلزم در نظرگرفتن چندین فاکتور از جمله محیط بیرونی، شرایط خرد اقلیم، ویژگی‌ ها و فرهنگ محیطی، فضای داخلی و نیازهای ساکنین است. معماری نمای ساختمان اغلب مهم‌ ترین جنبه از منظر طراحی است، چراکه علاوه‌ بر هویت ساختمان، ذوق و هنر معمار را نشان می‌ دهد و ارزش‌ زیبایی‌ شناختی ساختمان و نوع معماری آن را بیان می‌ دارد. مهندسی نما از نقطه‌ نظر بهره‌ وری انرژی اهمیت بالایی پیدا می‌ کند و نقش مهمی در حفظ شرایط دمایی داخلی و بهبود عملکرد پایدار ساختمان‌ ها بر عهده دارند. در نتیجه طراحی هوشمندانه‌ ی پوسته‌ ی خارجی ساختمان می‌ تواند باعث گردد تا ساختمان‌ ها برای ساکنان و محیطشان عملکرد موفقیت‌ آمیزتری داشته باشند. درک مؤثر از قوانین و مقررات ساختمانی، هم در وضع کنندگان قوانین و هم برای متخصصان درگیر در طراحی و ساخت پوسته‌ی ساختمان، امری حیاتی است. با به دست آوردن درک عمیق از استاندارد ها می‌ توان از ایجاد نماهای ایمن، انعطاف‌ پذیر، کارا و جذاب اطمینان حاصل کرد. ویرایش جدید مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان علاوه‌ بر تمرکز بر مهندسی پوسته با عایق حرارتی به معماری آن نیز بها داده است، این بدان معناست فرصتی ایجاد گردید تا معمار با در نظر گرفتن استاندارد وضع‌ شده، با رویکردی معمارانه بهره‌ وری انرژی و زیباشناسی را توأمان ایجاد نماید. اما به هر حال، طراحی پوسته‌ ی ساختمان یک موضوع پیچیده است و رویکردی چند وجهی و بین رشته‌ ای را می‌ طلبد، به طور ایده‌آل به تیمی متشکل از معماران، مهندسان و حتی دانشمندان محیط‌ زیست، جهت دستیابی به طراحی بهینه نیاز است. در این شماره‌ ی فصلنامه‌ ی «معماری و انرژی» عزیزانی همراه و همکار ما هستند که دغدغه‌ ای بر روند ناصحیح ساخت‌ و سازها یا قوانین موجود دارند و آن‌ ها در تلاش بر ایجاد تحولی اساسی تحقیق و پژوهش نموده‌ اند. تحولی اساسی بر روند ناصحیح ساخت‌ و سازها در سرزمینمان که زمانی پیش رو در ساخت بناهای پایدار و سالم بوده است!

• فهرست مطالب این شماره:
– سخن سردبیر | فهیمه دربان
– بهبود سیمای شهری با اصلاح فرهنگ نماسازی | زهرا رسولی‌ نژاد
– نقش عایق‌ کاری حرارتی در بهره‌ وری انرژی و بهبود عملکرد پوسته‌ خارجی | بهروز محمدکاری
– تکنیک‌ های عملیاتی کاهش نوفه و افزایش آسایش صوتی در ساختمان‌ های سبز | سمیه امینی‌ نسب
– بررسی عملکرد حرارتی مصالح نما بر کاهش اثرات جزیره‌ ی گرمای شهری | سها سید طباطبایی
– نمونه‌ی موردی ساختمان‌ های اداری با نمای دو پوسته | زهرا کشاورز
– بهینه‌ سازی تهویه‌ ی طبیعی با به‌کارگیری نمای دو پوسته | محسن تابان، زهرا کشاورز
– کاهش مصرف انرژی با طراحی معمارانه‌ ی ساختمان بلندمرتبه در پی‌ ان‌ سی پلازا | گروه فنی پژوهشی فصلنامه‌ ی معماری و انرژی
– اصول طراحی مبلمان شهری با رویکرد معماری زمینه‌ گرا | محمود گلابچی، سمیه پاشایی
– از نمای معمولی تا نمای زیستی: ارتقای زیبایی و عملکرد ساختمان با ریزجلبک | حمیدرضا رضازاده، فریال احمدی، سعبد حقیر، هاجر صدر موسوی گرگری
– رابطه‌ ی میزان دریافت تابش خورشید با پوسته‌ ی خارجی آب‌ انبارها | توحید شیری
– گزارش‌ های اقلیمی، نقاب سایه، روش ارزیابی عملکرد سایه‌ بان‌ ها (یزد) | دفتر مطالعات اقلیمی فصلنامه‌ ی معماری و انرژی

تصویر روی جلد: نمای زیستی؛ اولین ساختمان با نمای زیست‌ رآکتور حاوی ریزجلبک؛ هامبورگ، آلمان.