به‌رغم ایجاد تغییرات قابل‌توجه در شیوه‌های ساخت‌وساز برای کاهش انتشار کربن، صنعت ساختمان در شهرها، همچنان ۴۰ درصد از انتشار کربن و بیش از ۵۰ درصد از مواد خام مصرفی در سطح جهان را به خود اختصاص می‌دهد، به همین علت شهرها نقش کلیدی در حرکت از اقتصاد خطی به اقتصاد دایره‌ای دارند. ساخت‌وساز دایره‌ای، اقتصادی است که در آن استفاده از منابع و ضایعات از طریق «کاهش، استفاده مجدد و بازیافت» به حداقل می‌رسد، بدین معنی که از مواد خام کمتری استفاده می‌شود و روش‌های جدید و نوآورانه‌ای برای بازیافت و استفاده مجدد مستقیم از ضایعات ارائه می‌شود. یک شهر دایره‌ای منطقه‌ای است که انتقال از اقتصاد خطی به اقتصاد دایره‌ای را به روشی یکپارچه در تمام عملکردهای خود با همکاری شهروندان، مشاغل و جامعه تحقیقاتی ارتقا می‌بخشد. شهر دایره‌ای سعی دارد عادات مصرف شهروندان را تغییر دهد و با تقویت مدل‌های تجاری و رفتار اقتصادی تا حد امکان مصرف مضر منابع و تولید زباله را به حداقل برساند.

چرا به شهرهای دایره‌ای نیاز داریم؟

شهرها بزرگترین مصرف کنندگان انرژی و مواد هستند، و به همان میزان فرصت‌های مناسبی برای مدیریت بهتر و کارآمد منابع دارند. آنها مهد نوآوری و تحولات اجتماعی‌اقتصادی با پتانسیل عظیمی برای هدایت گذار به اقتصاد دایره‌ای هستند. دولت‌های محلی و منطقه‌ای بخش‌های کلیدی مانند جابه‌جایی و مدیریت زباله را در مناطق شهری مدیریت می‌کنند و در نهایت مسئول کنترل کاربری زمین و برنامه‌ریزی شهری هستند. بودجه تدارکات عمومی و سرمایه گذاری آنها نیز می‌تواند نقش کلیدی در افزایش تقاضا برای محصولات و خدمات دایره‌ای داشته باشد.

در واقع می‌توان گفت شهر دایره‌ای منطقه‌ای است که در راستای اهداف توسعه پایدار و ترویج عدالت اجتماعی و به دنبال بهبود شرایط زیستی مانند کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، فرصت‌های اقتصاد دایره‌ای را برای دسترسی بیشتری به محصولات و خدمات دایره‌ای تعبیه می‌کند و هیچ چیزی در آن شهر به ویژه در زنجیره‌های کلیدی مانند الکترونیک و فناوری اطلاعات و ارتباطات، وسایل نقلیه، بسته‌بندی، پلاستیک، منسوجات، ساخت‌وساز و ساختمان‌ها و غذا هدر نمی‌رود. اتخاذ و عادی‌سازی فعالیت‌هایی مانند ایجاد گزینه‌های در دسترس برای دفن زباله، افزایش فرصت برای اجاره یا اشتراک گذاری، ارتقای مهارت ساکنین برای تعمیر وسایل روزمره یا بهبود دسترسی به خدمات تعمیر محلی هسته اصلی اقتصاد دایره‌ای است که باید مورد توجه طراحان و برنامه ریزان شهری قرار گیرد.

مزایای کلیدی یک شهر دایره‌ای

در یک شهر با اقتصاد دایره‌ای، پتانسیل بیشتری در مقایسه با شهرهای سنتی با اقتصاد خطی در دسترس شهروندان قرار دارد تا منابع و مواد اولیه را کمتر هدر دهند و بیشتر استفاده مجدد، تعمیر و بازیافت کنند. این رفتار منجر به کاهش هزینه‌های زندگی و به نوعی رونق اقتصاد می‌شود، زمینه‌ساز تقویت مهارت و دانش برای ایجاد شغل است و انسجام بیشتری در جامعه ایجاد می‌کند. به علاوه با تغییر رفتار شهروندی، کیفیت محیطی شهر بهبود می‌یابد و راه برای مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی باز می‌شود.

ساخت‌وساز دایره‌ای

راهکارهایی برای قرار گرفتن در مسیر اقتصاد ساخت‌وساز دایره‌ای جهانی، در تلاش برای کاهش استفاده از مصالح وجود دارد که در ادامه مطرح می‌‎شود.

گسترش «بانک‌های مواد دایره‌ای» فیزیکی و مجازی که شرکت‌های کوچک‌تر را قادر می‌سازد از مواد تولید شده در سایر بخش‌های صنعت استفاده کنند.

معرفی «شناسنامه مواد» که منبع مصالح را در زنجیره تأمین ردیابی می‌کند و استفاده مجدد را آسان‌تر می‌کند.

ارائه رویکردی که به‌صورت دیجیتالی مواد و اجزای مورد استفاده در یک ساختمان را فهرست‌بندی کند نیز باعث ارتقای استفاده مجدد از مصالح در پایان عمر ساختمان‌ها می‌شود.

گرد هم آوردن صنعت و دولت به منظور ایجاد یک طرح اعتباربخشی دایره‌ای معتبر تا به مشتریان، سرمایه گذاران و پیمانکاران اجازه دهد تا ارزش تعهد خود را به دایره‌ای شدن نشان دهند.