تصویر نازیبای بدحالی کره خاکی ما به وقت "ساعت زمین"
جهانیان با پیوستن به برنامه "ساعت زمین" و خاموشی یک ساعته لامپها و وسایل الکترونیکی به یاد خواهند آورد که از زمان پیدایش حیات در این کره و در کل طول تاریخ، هیچ گاه محیط زیست تا این اندازه آسیب ندیده و همگی این آسیبها ناشی از فعالیتهای انسان بر روی زمین بوده است.
از دهه ۱۹۵۰ که پلاستیک مورد استفاده بشر قرار گرفت تاکنون حدود ۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن پلاستیک تولید شده است که از این میزان تقریبا ۹۱ درصد آن قابلیت بازیافت ندارند و صدها و یا حتی هزاران سال در طبیعت باقی میمانند.
در هر دقیقه در جهان حدود یک میلیون بطری پلاستیکی خریداری میشود که کمتر از نیمی از آن بازیافت میشود.
ذرات میکروسکوپی در اقیانوسها بیشتر از ستارههای کهکشان راه شیری است.
آلودگیها سالانه یک میلیون پرنده دریایی و حدود ۱۰۰ میلیون پستاندار دریایی را در سال از بین میبرد.
میزان استفاده مواد شیمیایی در خانهها چند برابر بیشتر از میزان مواد شیمیایی است که در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد.
در حال حاضر زمین ما با ۱۰ چالش عمده "تغییر اقلیم"، "کمبود منابع آب شیرین"، "بیابانزایی"، "فقر"، "تغییر مصنوعی آبوهوا"، "امنیت غذایی"، "انقراض انواع گونههای گیاهی و جانوری"، "ریزگردها"، "فرسایش آبی و خاکی" و "آلودگیهای زیستمحیطی" مواجه است.
اینها تصویر نازیبای زمین ما است که با بیتدبیری در حال از بین بردن سه عنصر حیاتیمان یعنی "آب"، "خاک" و "هوا" هستیم.
نیاز روزافزون بشر موجب دخالت در طبیعت و ایجاد تغییرات در آن شده، به طوری که امروزه تخریب و آلودگی آب، خاک و هوا یک تهدید جدی برای حال و آینده بشر در مقیاسهای محلی، منطقهای و جهانی شده و پدیدههایی چون "تغییر اقلیم"، "وقوع سیل و خشکسالی"، "گرد و غبار"، "تشدید فرسایش و تخریب خاک"، "گسترش آلایندهها در چرخه منابع آب" و در نتیجه ورود آنها به چرخه غذایی و سیستم تنفسی، به تهدیدی برای انسان تبدیل شده است.
شاید "ساعت زمین" تلنگری برای زمینیان باشد تا با نگاه به پشت سر خود نظارهگر آنچه باشند که تاکنون ایجاد کردهاند.
"ساعت زمین" یک رویداد جهانی سازماندهی شده توسط صندوق جهانی طبیعت است و در آن خانوادهها و کسبوکارها در آخرین شنبه ماه مارس هر سال با خاموش کردن چراغها و سایر دستگاههای الکتریکی غیرضروری خود به مدت یک ساعت یادآوری میکنند که زمین نیازمند مصرف محتاطانه انرژی است تا بتواند به بقای خود ادامه دهد.
"ساعت زمین" نخستین بار توسط روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد در سال ۲۰۰۷، زمانی مطرح شد که ۲٫۲ میلیون نفر از ساکنین سیدنی اقدام به خاموش کردن چراغهای غیرضروری کردند. به دنبال این اقدام سیدنی، بسیاری از شهرهای دیگر جهان، این رویداد را به تصویب رساندند.
از زمان پیدایش حیات در این کره و در کل طول تاریخ، هیچگاه محیط زیست تا این اندازه آسیب ندیده و همگی این آسیبها ناشی از فعالیتهای انسان بر روی زمین است؛ از این رو باید بپذیریم که هیچ موجودی به اندازه انسان برای زمین مخرب و خطرناک نبوده است.
در روزهایی که تمام فعالیتهای انسانی منوط به استفاده از انرژی و برق میشود، حال و روز زمین اصلا خوب نیست و این بدحالی به خاطر تغییرات جوی ناشی از استفاده بیش از حد ما از منابع و جاهطلبیهای انسان است.
ایران نیز به عنوان جزئی از این کل، از سال ۹۰ با خاموش کردن چراغهای برج میلاد، به پویش "ساعت زمین" پیوسته است. در سال ۱۳۹۱ تعداد بیشتری از شهرها و سازههای معروف ایران به این حرکت پیوستند و افزون بر برج میلاد، برج آزادی تهران، سیوسه پل اصفهان، پل سفید اهواز و ساعت میدان شهرداری رشت نیز چراغهای خود را خاموش کردند.
سومین گرامیداشت ساعت زمین در ایران در سال ۱۳۹۳ و با مشارکت تعدادی از شهرهای ایران از جمله تهران، تبریز، اصفهان، پلدختر، رشت و قم بود.
شهر مشهد برای اولین بار در سال ۱۳۹۴ با خاموش کردن ساختمان مرکزی شهرداری و تالار شورای شهر به مدت یک ساعت به برنامه "ساعت زمین" پیوست.
این رویداد امسال روز شنبه، ۶ فروردین به عنوان آخرین شنبه ماه مارس، برگزار میشود.