آسمان‌خراش‌ها با ارتفاع قابل‌توجه و قابلیت‌های مهندسی پیشگام خود مشخص می‌شوند. در ساخت این سازه‌های بلندمرتبه از مواد پیشرفته مانند فولاد، شیشه و بتن استفاده می‌شود و از آنها به‌عنوان فضاهای چند منظوره، از مسکن گرفته تا هتل‌ها و فضاهای اداری و اجتماعی بهره‌برداری می‌شود.

معماران در سراسر جهان به‌طور مداوم مرزهای خلاقیت معماری، طراحی، پایداری و عملکرد را حین ساخت این ساختمان‌ها پشت سر می‌گذارند. درواقع این سازه‌ها فرصتی برای معماران فراهم می‌کنند تا استفاده از زمین را با روش‌های جدید به حداکثر برسانند و بتوانند با چالش‌های کمبود فضا در مناطق شهری پرجمعیت مقابله کنند.

تاریخچه پیدایش آسمان‌خراش‌ها

اولین مرحله طراحی آسمان‌خراش‌ها به سال‌های ۱۸۸۴ تا ۱۹۴۵ بازمی‌گردد که سازه‌های بلند عمدتاً در شهرهای نیویورک و شیکاگوی آمریکا ساخته شدند. پیش از آن شهرها از ساختمان‌های کم‌ارتفاع تشکیل می‌شدند، اما رشد اقتصادی قابل‌توجهی پس از جنگ داخلی آمریکا و استفاده فزاینده از زمین‌های شهری، باعث توسعه ساختمان‌های بلندتر در آغاز دهه ۱۸۷۰ شد.

پیشرفت‌های تکنولوژیکی ساخت سازه‌های نسوز اسکلت آهنی با پایه‌های عمیق، مجهز به تجهیزات جدید مانند آسانسور و روشنایی الکتریکی را امکان‌پذیر کرد و ساخت کلاس جدیدی از ساختمان‌های بلندمرتبه را که هم از نظر فنی و هم از نظر تجاری قابل دوام بودند، وارد معماری شهری کرد. اولین آنها، ساختمان «بیمه خانه» با ارتفاع ۱۳۸ فوت (۴۲ متر) در شیکاگو، در سال ۱۸۸۵ افتتاح شد. تعداد آنها به سرعت افزایش یافت و در سال ۱۸۸۸ با برچسب «آسمان‌خراش» افزایش پیدا کردند.

ساختمان «بیمه خانه» شیکاگو، که اغلب به عنوان اولین آسمان‌خراش جهان در نظر گرفته می‌شود، با ارتفاع ۴۲ متر در سال ۱۸۸۵ افتتاح شد و ساختمان APA یک نمونه دیگر از یک آسمان‌خراش اولیه در خارج از آمریکای شمالی بود که در سال ۱۸۹۰ تکمیل شد. ایالات متحده تا پایان قرن بیستم بلندترین ساختمان‌های جهان را داشت تا اینکه با آغاز قرن بیست‌ویکم دو ساختمان دیگر این عنوان را نصیب شهرهای خود کردند؛ تایپه ۱۰۱ در سال ۲۰۰۴ و برج خلیفه در سال ۲۰۱۰ ساخت آسمان‌خراش‌ها را در چین و خاور میانه رونق دادند.

بلندترین آسمان‌خراش‌های مسکونی

امروزه در شهرهای بزرگ سراسر جهان، آسمان‌خراش‌ها منظر شهری را شکل می‌دهند و به این کلان‌شهرها هویت می‌بخشند. شهرهایی مانند نیویورک، تورنتو، فلوریدا، کوالالامپور و دبی از این طرح‌های پیشرفته برای نمایش خود در سطح جهانی استفاده می‌کنند، چراکه خط افق یک شهر می‌تواند نمایشگر قدرت اقتصادی آن شهر باشد. در ادامه برجسته‌ترین آسمان‌خراش‌های مسکونی جهان معرفی می‌شوند.

Merdeka 118 | کوالالامپور

آسمان‌خراش Merdeka ۱۱۸ یک ساختمان ۱۱۸ طبقه در شهر کوالالامپور مالزی است، که در سال ۲۰۲۲ احداث گردید و در حال حاضر با ارتفاع ۶۷۸.۹ متر بعد از برج خلیفه دبی، دومین ساختمان بلندمرتبه در آسیا و جهان است. این آسمان‌خراش اولین ساختمان در مالزی است که رتبه پلاتین سه‌گانه را از گواهینامه‌های پایداری جهانی، از جمله رهبری در انرژی و طراحی محیطی (LEED) دریافت کرده است. Merdeka ۱۱۸ شامل ۴۰۰ هزار مترمربع فضای مسکونی، هتلی و تجاری است و ترکیبی از فضاهای اداری و فروشگاه‌های خرده‌فروشی را در خود جای داده است. طبقه رصدخانه در این آسمان‌خراش، بالاترین سکوی رصد در جنوب شرقی آسیا به حساب می‌آید.

ODA | فلوریدا

آسمان‌خراش ODA برجی با کاربری مختلط در جنوب فلوریدا است که ۴۷ طبقه متشکل از ۸۳۰ واحد مسکونی و استودیو به همراه فضای تجاری و رفاهی به مساحت ۱۳ هزار فوت مربع دارد. این سازه در جنوب رودخانه New River قرار دارد و جامعه‌ای از مردم را در خود جای می‌دهد تا در این مکان زندگی، کار و بازی کنند. این سبک زندگی جدید توسط ساختمانی با کاربری مختلط شکل گرفته است که انعطاف‌پذیر است و با ایجاد ارتباطات قوی بین افراد، امکان فعالیت‌های متنوع را در این محله فراهم می‌کند.

Q1 | کوئینزلند

برج Q۱ (مخفف کوئینزلند شماره یک) یک آسمان‌خراش ۳۲۲.۵ متری در کوئینزلند، استرالیا است. این برج مسکونی در ساحل طلایی بلندترین ساختمان مسکونی جهان از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۱ بود و از سال ۲۰۲۳ عنوان بلندترین ساختمان در استرالیا، دومین ساختمان بلند در نیمکره جنوبی و سومین ساختمان بلندمرتبه مستقل را به خود اختصاص داده است. این ساختمان برجسته به عنوان یکی از نمادهای کوئینزلند در جشن تولد ۱۵۰ سالگی این ایالت شناخته شد.

Q۱ هفدهمین ساختمان بلندمرتبه تمام‌مسکونی جهان است که شکل آن از مشعل المپیک ۲۰۰۰ سیدنی و خانه اپرای سیدنی الهام گرفته است و شامل واحدهای یک، دو و سه‌خوابه است. از امکانات این آسمان‌خراش می‌توان به دو استخر آب گرم، یک استخر شنا، سالن بدنسازی، سالن تئاتر و سالن رقص اشاره کرد.

Álvaro Siza | نیویورک

این آسمان‌خراش نیویورک که توسط برنده جایزه پریتزکر (Pritzker) طراحی شده است، ۱۳۷ متر ارتفاع دارد، شامل ۳۵ طبقه است و به‌عنوان یک ساختمان مسکونی در محله معروف Hell's Kitchen در نیویورک طراحی شده است. طراحی این ساختمان شامل ۷۷ واحد مسکونی از آپارتمان‌های یک‌خوابه تا چهارخوابه و همچنین آپارتمان‌ها و پنت‌هاوس‌های تمام‌طبقه است. پوشش سنگ آهک سازه به‌طور یکپارچه با پنجره‌های افقی که مشرف به کل محله است، به هم متصل شده است.

Marina101 | دبی

مارینا ۱۰۱ یک آسمان‌خراش در دبی، امارات متحده عربی است که در منطقه مارینا واقع شده است. این ساختمان با ۱۰۱ طبقه و ۴۲۵ متر ارتفاع، دومین ساختمان بلند امارات متحده عربی و سی‌ودومین ساختمان بلند جهان با کاربری مسکونی است. ۳۳ طبقه اول این آسمان‌خراش برای میزبانی یک هتل پنج ستاره با ۲۸۱ اتاق طراحی شده است و طبقات از ۳۴ تا ۱۰۰ شامل آپارتمان‌های یک‌خوابه تا سه‌خوابه مسکونی و ۶ پنت‌هاوس دوبلکس می‌شود. طبقه ۱۰۱ آسمان‌خراش دارای سالن ورزشی، رستوران و فروشگاه است.

Herzog & de Meuron | تورنتو

این آسمان‌خراش با ارتفاع ۳۲۴ متر در تورنتو برای تبدیل شدن به بلندترین ساختمان مسکونی کانادا طراحی شده است. ۱۶ طبقه از ۶۴ طبقه این برج برای دفاتر اداری و فضای خرده‌فروشی، با یک سالن استراحت و یک رستوران در بالای برج مشرف به بافت شهری اختصاص یافته است. این ساختمان دارای نسبت ساخت سه به یک است، به این معنی که طول سازه تقریباً سه برابر عرض آن است و به همین دلیل عنوان یک آسمان‌خراش بسیار بلند و لاغر را به خود اختصاص داده است. رندرها نشان می‌دهند که طراحی باریک این سازه شامل سایه‌بان‌های غلتکی چوبی و یک لایه بیرونی از جنس شیشه با اتصال باز است. واحدهای مسکونی نیز دارای پنجره‌های قابل اجرا از کف تا سقف هستند و نور و گرمای ورودی به آپارتمان توسط کرکره‌ها تنظیم می‌شود.

Ningbo Center | نینگبو

مرکز نینگبو یک آسمان‌خراش در حال ساخت در نینگبوی چین است. ساخت‌وساز این آسمان‌خراش از سال ۲۰۱۹ آغاز شده است و به زودی تکمیل می‌شود تا با ارتفاع ۴۰۹ متر در فهرست ۱۰ آسمان‌خراش مسکونی برتر جهان قرار گیرد.

Arquitectónica | فلوریدا

این آسمان‌خراش یک برج هزار فوتی است که قرار است به بلندترین برج تجاری در فلوریدا تبدیل شود. این سازه در میامی واقع شده است و برای تبدیل شدن به یک ساختمان اداری در یک طرح توسعه با کاربری مختلط طراحی شده است و بر میامی به عنوان قطب جهانی در حال ظهور برای تجارت، امور مالی و فناوری تأکید دارد. این پروژه با گنجاندن ۱.۵ میلیون فوت مربع فضای اداری و امکانات رفاهی، با هدف ایجاد چشم‌اندازهای وسیع به سمت اقیانوس و مرکز شهر میامی است.