نگاهی به پروژه ساختمان اداری شریف
ایده به وجود آمدن شرکتهای دانش بنیان در حوزه نزدیک دانشگاه شریف (تحت عنوان ناحیه نوآوری شریف) برای تبدیل منطقه به منطقهای فناور محور بود تا شاید بتواند بخشی از مهاجرت دانشجویان نخبه کشور را کم نماید
ساختمان شریف، یکی از این ساختمانهای دانش بنیان است که بعد از اجرای اسکلت (که تا همکف اجرا شده بود) به گروه طراحی سپرده شد.
در این پروژه موضوع طراحی یک ساختمان میتوانست تبدیل به یک موضوع بزرگتر به عنوان یک شهر به معنای تاریخی خود باشد. شهر به معنای بودن، بالیدن و برخاستن. همچون موجودیتی که در زندگی مستقل درونی خود، به شیوهای با سرزمینهای دیگر در ارتباط است، بر آنها اثر میگذارد و اثر میپذیرد. در این راستا سوالاتی از جنس مسائل استراتژی کلان آغاز شد:
۱- آیا میتوان رویکردی مکانمند به تکنولوژی داشت و همزمان از کلیشهها گریخت؟
۲- آیا معماری به عنوان هنر مکانمند میتواند به تولید دانش مکانمند کمک کند یا حداقل بستری برای آن ایجاد کند؟
۳- مرزبندی بین بافت مسکونی و بافت فناور محور چگونه باید باشد؟
۴- معماری یک ساختمان دانش بنیان چگونه خود را به موضوع دانش مرتبط نماید و از سوی دیگر نسبت به ساختمانهای دههی چهل دانشگاه شریف پایبند باشد؟
۵- وضعیت مسیرهای پیاده و گذرها بین این ساختمانهای دانش بنیان در سطح همکف چگونه باید باشد و آیا میتوان الگویی را ایجاد کرد؟
۶- سهم معماری یک ساختمان دانش بنیان در ایجاد الگوی مصرف انرژی ساختمانی در یک شهر چقدر میتواند باشد؟
۷- ارتباط کالبدی بین ساختمانهای شریف و ناحیه نوآوری شریف چگونه باید تعریف شود که بافتی یکپارچه را در آینده در کل منطقه شاهد باشیم؟
۸- ساختمانهای دانش بنیان چگونه میتوانند سهمی در کم کردن آشفتگی بصری منطقه داشته باشند؟
۹- سهم مشارکت یک ساختمان در توسعه بافت محلی خود چقدر میتواند باشد؟
بعد از مطرح شدن سوالات کلان، در خصوص ارتباط یک تک دانه با شهر و توسعه کالبدی بافت در آینده، نوبت به تعریف مفاهیمی اساسی و شکل دهی اصول طراحی شد.
موضوعات دوگانهای مانند صلبیت یا شفافیت، یکپارچگی یا چندگانگی بیان شهری، حریم عمومی شهر یا حریم خصوصی، درون گرایی یا برون گرایی، عصر الکترونیک و دهه چهل، در پاسخ به سوالات ذکر شده مطرح بودند.
موضوعات دوگانه در حالت تعلیق گونه در این پروژه مطرح میگردد؛ سیاست برد-برد به جای سیاست برد-باخت برای این پروژه انتخاب شده.
سیاست طراحی بر ایجاد یک ساختار یکپارچه با حداقل بیان فرم و متریال و قابل انعطاف در نظام ساختاری خود بود.
یک ساختمان اداری مخصوص طراحی نرم افزار که از یک سو خود را مرتبط با دانشگاه شریف نماید و از سوی دیگر بتواند یک ساختمان فناور محور را نمایندگی کند و در صورت الگو شدن، بتواند نیازهای آینده منطقهای خود را پاسخ دهد.
از آنجا که فعالیت این پروژه به تولید نرم افزار مرتبط میباشد، سعی در ادغام مفاهیم عصر الکترونیک (شفافیت- ارتباط با جهان خارج و چند رسانهای بودن) و الگوی کالبدی ساختمانهای دهه چهل شریف شده و در این تلاش مساله شکل دهی الگویی مرتبط با دو الگوی متضاد یکی از مسالههای فکری پروژه را ایجاد کرده.
جدارهای که از یک جزء (آجر با شخصیت نیمه باز) به وجود آمده دارای شخصیتهای چندگانهای در ذات خود میباشد که میتوان به موارد ذیل اشاره کرد.
جدارهای که مرز بین درون گرایی و برون گرایی ساختمان را به نوعی بتوان باز تعریف نماید.
جدارهای که در شب برون گرا و در روز درون گرا نسبت به واحدهای همسایگی خود باشد. جدارهای که بتواند به صورت ثابت عمل ننماید و در زمانهای مختلف و نیازهای مختلف از نظر دید و نور خود را تغییر دهد.
نمود تکنولوژی در این جداره از طریق باز و بسته شدن هوشمند جداره بر اساس تغییر زاویه نور خورشید انجام میپذیرد.
جداره میبایست در حد یک پوسته باقی نماند و در سازماندهی درونی فضاهای کار و شکل دهی فضاهای سبز تاثیر گذار باشد. فضاهای سبزی که از بیرون به داخل نفوذ مینمایند و در سازماندهی درونی فضاها نیز نقش دارند. این موضوع به عنوان یک اصل در ترکیب فضای کار و فضای سبز دیده شده.
ساختاری که در شکل دهی همزمان بیرون و داخل از قوانین نفوذ پذیری، یکپارچگی، تکرار جزء به کل، امتداد نظام هندسی مولد پیروی میکنند.
ایده ارتباط یک ساختمان آن هم از جنس دانش بنیان با شهر موضوعی بود که فقط به جداره نمیتوانست خلاصه شود. این پروژه با توجه به آنکه دو خیابان در مجاورت آن قرار دارد، مساله گذر از درون پروژه میتوانست ایده مناسبی برای ناحیه نوآوری شریف باشد تا گذرهای شهری از میان خود پروژهها نیز بتوانند عبور کنند. هدف از این ایده بدنبال این موضوع بود که شبکه ارتباطی بین ساختمانها و دانشگاه شریف به گونهای فضا محدود به مسیرهای شهری نباشد و شبکهای گستردهتری در این منطقه از لحاظ حرکت پیاده و دانشجویان رخ دهد.
ارتباط دیگر یک بنا در شهر از جنس رزولوشن بصری است که گاهی باید از عناصر بصری شهر کم کرد تا حداقل نقشی در آرام کردن شهر داشت. از این لحاظ بنا سعی در یکپارچه شدن بصری با ساختمانهای شریف داشته و همچنین تلاشی شده تا یک کالبد یکپارچه شکل گیرد که عناصر مختلف بصری در آن حذف شده باشد.
مشخصات پروژه:
• طراح: هوبا دیزابن
• معمار مسئول: هومن بالازاده
• مسئول طراحی: الهام سیفی آزاد
• تیم طراحی: الهام سیفیآزاد، سامان سلیمانیها، مونا رضوی، سعید فرشباف
• دیتیل دیزاین و نظارت کارگاهی: داریوش قربانی
• نورپردازی: شرکت طراحی نور فاد
• ماکت: مهران علینژاد
• ارائه: احسان لسانی
• اجرای نما: شرکت ایوان نما ایده
• کارفرما: شرکت داناک
• رده: اداری
• مساحت: ۷۲۰۰ مترمربع
• محل پروژه: تهران
• سال: ۱۳۹۹ – ۱۳۹۶
• جوایز و افتخارات:
o رتبه دوم مسابقه ۲a asia Architectural Awards | 2020 | تجاری
o فینالیست جایزه آرکیتایزر – Architizer A+Awards | 2021 | COMMERCIAL – Office – Mid Rise (5-15)
o برنده جایزه Architecture Masterprize | 2021 | commercial architecture
o تقدیر ویژه مسابقه گلدن ترزینی – Golden Trezzini Awards | 2021 | Best Implemented Project of Public Building or Facility Category
• تصاویر: پرهام تقی اف، محمدحسن اتفاق