شهر سبز، جاذبه ازبکستان در فهرست میراث جهانی یونسکو
شهر سبز ازبکستان، منطقهای تاریخی واقع در درهای سرسبز است که بر فراز یک گذر کوهستانی بنا شده و مملو از شگفتیهای معماری ثبتشده در فهرست یونسکو است.
در فاصله ۸۸ کیلومتری جنوب منطقه کشکادریا در سمرقند ازبکستان، یکی از محبوبترین مقاصد گردشگری این کشور، شهر سبز، واقع شده است که شهری کوچک اما زادگاه مشهورترین شخصیت تاریخی ازبکستان (تیمور لنگ) است و همچنان بهعنوان سرزمین تیمور شناخته میشود و از اهمیت تاریخی و فرهنگی غنی برخوردار است.
شهرِ سبز، شهر تیمور لنگ
شهرِ سبز در دوران حکومت تیمور بین سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۴۰۵ شکوفا شد و امروزه سبک معماری تیموری آن دلیل اصلی ورود بازدیدکنندگان به ازبکستان محسوب میشود. مدارس و مساجد مذهبی آبی و کاشیکاریهای طلایی این شهر تحسینبرانگیز و بسیاری از آثار مرکز تاریخی آن در فهرست یونسکو جای گرفته است.
سفر به شهر سبز ازبکستان
سفر به شهر سبز از سمرقند تنها با ماشین و از طریق گذرگاه تخته کاراچا (کیتوب یا امان کوتان) امکانپذیر است که جادهای شیبدار و پر پیچ و خم در ارتفاع ۱۶۵۰ متری از زمین در پس رشتهکوه زرافشان است. با فاصله گرفتن از سمرقند و حرکت بهسوی شهر سبز انبوهی از تاکستانها، مزارع پنبه و بازارهای سنتی نمایان میشود که محل فروش توپهای پنیر تولید شده از شیر تخمیر شده حیوانات مختلف است.
دیدنیهای مرکز تاریخی شهر سبز
شهر سبز بهعنوان میراث جهانی یونسکو، دارای انبوهی از شگفتیهای معماری است. بقایای کاخ آکسارای یا آقسارای بهطرز ویژهای الهامبخش است و نگاهی اجمالی به سبک معماری دوران تیموری ارائه میدهد. حتی ویرانههای این کاخ که بزرگترین دستاورد معماری تیمور بود و تکمیل آن ۲۴ سال طول کشید نیز باشکوه است.
درگاه ورودی این کاخ بهتنهایی ۳۸ متر ارتفاع و طاق آن حدود ۲۲ متر عرض داvn و کل آن با کاشیکاریهای ظریف پوشیده شده است. این ورودی به قصر وسیعی ختم میشود که محلی برای حکمرانی تیمور بوده است.
کاخ در دل یک پارک عظیم بنا شده و در فاصله کمتر از ۵۰۰ متری آن، مجسمه مدرن خود تیمور مشرف به باغهای پارک قرار دارد. این کاخ یکی از سه بنای تاریخی است که پس از استقلال ازبکستان در ۱۹۹۴ بهدنبال انحلال اتحاد جماهیر شوروی، به افتخار بنیانگذار فقید کشور در ازبکستان ساخته شده است. در کنار مجسمه، مسجد زیبای کوک-گمباز (مسجد جمعه محلی) قرار دارد که درختان افرای کهن آن بر سر نمازگزاران سایه میاندازند و در پشت آن گورستانی نهفته است که شامل مقبره تیمور است.
در قسمت مقابل پارک، با فوارهها و ردیفهای گیاه ریحان که برای دور کردن مگسها و پشهها کاشته شدهاند، گنبد فیروزهای مجموعه دوروت تیلوات واقع شده است و داخل آن یک مدرسه (حوزه علمیه) زیبا و سراسر کاشی کاری شده، همچنین مقبرههای مختلفی از جمله شمسالدین کلال، معلم مورد احترام تیمور قرار دارد. گورهای این گورستان با سادگی خیرهکنندهای در تضاد با مساجد و مدارس با تزئینات غنی قرار دارند.
در کنار در ورودی نیز یک کاروانسرای سابق قرار گرفته است که امروزه بهعنوان یک سالن و رستوران به فعالیت ادامه میدهد. در کنارههای پارک چندین مغازه صنایعدستی وجود دارد که فرصتی برای خرید هنرهای محلی مدرن و سنتی فراهم میکند و زنان محلی در آن روکشهای کوسن و ژاکتهای سنتی میفروشند.