سازه‌ای که امروز در ورودی شهر کرج، در ابتدای بلوار چمران به چشم می‌خورد سال‌هاست در نگاه شهروندان به عنوان نماد ورودی شهر نقش ایفا می‌کند؛ اما این بنای فلزی بلندمرتبه با طراحی خاص که در ذهن بسیاری از ساکنان شهر به نامی مشخص هم خوانده نمی‌شود، در واقع حامل روایت تلخی از بلاتکلیفی، اختلاف‌نظر‌ها و وعده‌های محقق‌نشده است.

حدود بیست سال از آغاز پروژه‌ای می‌گذرد که با هدف احداث نمایشگاه دائمی گل و گیاه و تجهیزات کشاورزی کلید خورد. اراضی واقع در این محدوده، که پیش‌تر نیز محل مناقشه بین نهاد‌های مسئول بود، از همان ابتدا با تردید‌هایی از سوی مسئولان درباره ضرورت و موضوعیت احداث سازه مواجه شد.

 اختلاف‌نظر میان وزارت جهاد کشاورزی و شورای اسلامی شهر کرج بر سر کاربری این زمین‌ها باعث شد تا پروژه مدت‌ها در مرحله تصمیم‌گیری باقی بماند.در نهایت، پس از برگزاری جلسات متعدد، توافق بر آن شد که زمین‌های مذکور به احداث نمایشگاه دائمی محصولات کشاورزی اختصاص یابد.

 در پی این تصمیم، تجهیزاتی شامل سازه‌های فلزی و مصالح ساختمانی به محل منتقل شد و اسکلت فلزی پروژه‌ای که بعد‌ها در منظر عمومی به «کلاه‌فرنگی» معروف شد، قد علم کرد. اما این اسکلت، با وجود شکل و شمایل نسبتا کامل، در طول نزدیک به دو دهه نه توسعه یافت، نه تکمیل شد و نه کاربری مشخصی به خود گرفت؛ و عملاً به حال خود رها شد.با گذشت زمان، توجه رسانه‌ها و شهروندان نیز به تدریج کاهش یافت.

تصویر این سازه برای مردم به بخشی عادی از چشم‌انداز شهری بدل شد؛ آن‌چنان که بسیاری از ساکنان، با وجود ناآگاهی از نام یا کارکرد آن، از این بنا به عنوان نشانه‌ای برای هدایت مهمانان خود استفاده می‌کردند.در ادامه این پیگیری‌ها، موضوع سازه فلزی ابتدای بلوار چمران نیز به شکل جدی‌تری مورد واکاوی قرار گرفت.

با ایجاد حساسیت در میان مسئولان، و پیگیری‌های مستقیم از رئیس شورای اسلامی شهر، بالاخره مسأله تعیین تکلیف شد و «کلاه گنگی» که سال‌ها بر سر شهر و مردمش بود، تا حدی روشن شد.

شهردار وقت کرج، علی ترکاشوند، در گفت‌و‌گو با اشاره به جلسات برگزار شده با مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، اعلام کرد که در پی مکاتبات صورت‌گرفته با وزیر وقت جهاد کشاورزی، اسناد متعددی از پیشینه تاریخی این اراضی ارائه شده و شهرداری توانسته با ارائه اسناد مالکیت خود، وزارتخانه و اداره کل مربوطه در استان البرز را به اجرای مصوبه شورای شهر متقاعد کند.

بر اساس این توافق، مقرر شد که کاربری اراضی به «نمایشگاه دائمی گل و گیاه و تجهیزات کشاورزی» تغییر یابد. همچنین، با توجه به ضرورت اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و جذب مشارکت بخش خصوصی، اجرای این پروژه به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی ــ از زیرمجموعه‌های وزارت جهاد کشاورزی ــ واگذار شد.

 سازه تاریخی و رهاشده کلاه‌فرنگی فرصتی طلایی برای احیای اقتصاد نوآور البرز

طبق صحبت‌های یکی از کارشناسان ومهندسین این بنا سازه‌ای با معماری منحصر‌به‌فرد و قدمتی حدود یک قرن، که قرار بود نمایشگاه دائمی ماشین‌آلات کشاورزی باشد، سال‌هاست در بلاتکلیفی رها شده و امروز می‌تواند به مرکزی برای زیست‌بوم نوآوری، مشاوره تخصصی کشاورزی و حمایت از کسب‌وکار‌های دانش‌بنیان در استان البرز تبدیل شود.

سازه‌ای با معماری خاص و تاریخی در اراضی منطقه کلاه‌فرنگی کرج، که از سال ۱۳۰۲ در اختیار وزارت کشاورزی قرار گرفت، پس از دهه‌ها استفاده به‌عنوان کارخانه سم‌سازی، از سال ۱۳۶۴ برای ایجاد نمایشگاه دائمی ماشین‌آلات کشاورزی طراحی شد. اما پس از انحلال شرکت ماشین‌آلات کشاورزی و واگذاری زمین به بخش خصوصی و نهایتاً به جهاد کشاورزی استان البرز، این مکان به حال خود رها شده است.

این سازه که معمار آن دکتر میرعماد، یکی از معماران شناخته‌شده بین‌المللی است، به گفته کارشناسان دارای ظرفیت‌های بی‌نظیر معماری و زیربنایی است و ارتفاع گنبد آن به بیش از ۲۸ متر می‌رسد. با این حال، علی‌رغم بازسازی‌هایی محدود در سال‌های ۹۵ و ۹۶، پروژه توسعه و بهره‌برداری آن متوقف شد.

این کارشناس در گفت‌وگویی تأکید کرد: این مکان می‌تواند به مرکزی برای ارائه مشاوره تخصصی در حوزه کشاورزی، ماشین‌آلات پیشرفته، نهاد‌های نوآور و شرکت‌های دانش‌بنیان تبدیل شود. ما نیازمند جایی هستیم که مانند داروخانه‌ای تخصصی، اطلاعات و راهکار‌های عملیاتی در اختیار بهره‌برداران کشاورزی و صنعتگران قرار دهد.

وی با اشاره به بلاتکلیفی کنونی این مجموعه افزود: سازه کلاه‌فرنگی اگر نورپردازی و مرمت شود، می‌تواند همچون نگینی در ورودی شهر بدرخشد.چنین پتانسیلی نباید از بین برود.پیشنهاد او راه‌اندازی «خانه گمشده‌ها» در این مکان است؛ مرکزی برای گردآوری ظرفیت‌های بدون استفاده استان، از جمله زمین، ملک، سوله و ایده‌های کارآفرینان، تا ضمن ساماندهی، موجب رونق اقتصادی استان شود.با وجود این ظرفیت‌ها، هنوز هیچ تصمیم مشخصی از سوی نهاد‌های مسئول برای احیای این مجموعه اتخاذ نشده است.

سازه‌ای که روزگاری می‌توانست نماد پیشرفت و شکوفایی کشاورزی استان البرز باشد، سال‌ها در سایه بلاتکلیفی و اختلاف‌نظر دستگاه‌ها، تنها به نمادی بی‌جان در منظر شهری بدل شد.

اما امروز، پس از دو دهه انتظار، امید آن می‌رود که با اتحاد اراده مسئولان شهری و همراهی رسانه‌ها، این پروژه بالاخره به سرانجام برسد.نمایشگاه دائمی گل و گیاه و تجهیزات کشاورزی، اگر به‌درستی اجرا شود، نه‌تنها می‌تواند جایگاه کرج را در بازار ملی این محصولات تثبیت کند، بلکه نقطه شروعی برای توسعه گردشگری تخصصی، اقتصاد کشاورزی و کارآفرینی در استان خواهد بود.

عمارت کلاه‌فرنگی نماد استان باقی می‌ماند

عبدالرضا بازداررئیس سازمان جهاد کشاورزی استان البرز با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای اخیر حملات رژیم صهیونیستی  عنوان کرد: در این هفته ۲۲ پروژه عمرانی، خدماتی و تولیدی در بخش‌های مختلف استان البرز افتتاح خواهد شد.

وی افزود: همچنین همکاران ما در نماز جمعه حضور خواهند یافت و میز خدمت برای ارائه گزارش عملکرد و پاسخ‌گویی به مطالبات مردم در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه برنامه‌هایی برای حضور در روستاها، مراکز تولیدی، نشست با تشکل‌های تولیدی و تجلیل از کشاورزان نمونه استان در نظر گرفته شده، افزود: فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی و تفریحی نیز برای همکاران سازمان پیش‌بینی شده تا از این مناسبت بهترین بهره‌برداری انجام گیرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان البرز در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت عمارت کلاه‌فرنگی کرج پرداخت و گفت: این بنا همچنان در مالکیت سازمان جهاد کشاورزی استان است و هیچ تصمیمی برای تغییر کاربری آن اتخاذ نشده است. این عمارت نماد شهر کرج و استان البرز به شمار می‌رود و هدف ما استفاده مطلوب و بهینه از ظرفیت‌های آن است.

سازه میلیاردی ورودی کرج در حسرت بهره‌برداری / نمادی فلزی برای وعده‌های بی‌سرانجام

با گذشت نزدیک به دو دهه از آغاز پروژه ساخت نمایشگاه دائمی کشاورزی در ورودی کرج، سازه عظیم فلزی ابتدای بلوار چمران همچنان بلاتکلیف و بدون کاربری رها شده است؛ بنایی که فقط سالی یک‌بار در اظهارات کلیشه‌ای مسئولان یاد می‌شود و هیچ‌گاه رنگ بهره‌برداری به خود ندیده است.

این سازه که زیر نظر جهاد کشاورزی استان البرز قرار دارد، نه تنها به هدف اولیه خود نرسیده، بلکه امروز تنها به نشانه‌ای برای جهت‌یابی مسافران تبدیل شده است؛ نمادی خاموش از سرمایه‌گذاری رهاشده و بودجه‌ای که بی‌پاسخ در برابر باد و باران فرسوده می‌شود.