سرزمین بالکن‌های اروپا؛ وارث فرهنگ اسلامی

یکی از اولین جلوه‌های بصری که هنگام پرسه زدن در خیابان‌های مالت توجه شما را به خود جلب می‌کند، بالکن‌های چوبی با رنگ‌آمیزی درخشان معروفشان است که از ساختمان‌ها بیرون زده است.

این بالکن‌های رنگی به زندگی در این شهر طراوت می‌بخشند و نقطه مقابل ساختمان‌ها و خیابان‌های ماسه‌سنگی هستند که مالت به آن‌ها معروف است. رنگارنگ‌ترین دسته بالکن‌ها را می‌توان در پایتخت این کشور، والتا پیدا کرد. پیدایش بالکن‌های رنگی در این منطقه به اواسط قرن هجدهم برمی‌گردد و تاکنون ادامه داشته است؛ به‌طوری که در حال حاضر بیشتر گردشگران برای دیدن این صحنه‌های معماری معروف و لذت بردن از تاریخی که در شهر غرق شده است، به آنجا می‌روند.

داستان‌های متفاوتی درباره تاریخچه بالکن‌های مالت وجود دارد که محبوب‌ترین آنها ارتباط با فرهنگ و معماری شمال آفریقا و به‌طور عمده مراکش است. مالت پیوندهای عمیقی با جهان عرب دارد زیرا بین سال‌های ۸۷۰ تا ۱۰۹۱ پس از میلاد حدود ۲۲۱ سال توسط اعراب اداره می‌شد. اولین مهاجران عرب در مالت، اغلبیان، یک سلسله مسلمان از تونس کنونی بودند. آن‌ها جزیره مالت را در سال ۸۷۰ فتح کردند و پایگاهی در آنجا ایجاد کردند و زبان، مذهب و فرهنگ عربی را به این سرزمین وارد کردند و بیش از یک قرن بر مالت حکومت کردند. در طول این مدت، اعراب سازه‌های چشمگیر بسیاری از جمله کاخ‌ها و مساجد زیبایی را ساختند.

فرهنگ غنی اعراب به‌طور قابل‌توجهی بر تمام جنبه‌های زندگی مالتی تأثیر گذاشت، از جمله پیشرفت‌های اقتصادی، روش‌های جدید کشاورزی، تجارت و البته معماری، به‌ویژه بالکن‌های عربی معروف این منطقه. هدف از ساخت بالکن در فرهنگ عربی این بود که زنان بتوانند منظره‌ای از خیابان‌های بیرون داشته باشند، در حالی که همچنان از دید پنهان می‌ماندند. منشأ عربی بالکن‌ها مشربیه نامیده می‌شود که یک کلمه عربی به معنای چشم‌انداز است. در آن زمان دولت فرمانی داد مبنی بر اینکه همه خانه‌های شهر باید دارای نوعی عنصر طراحی باشند، بنابراین مردم شروع به زیباسازی خانه‌های خود با طراحی بالکن‌ها کردند.

تعداد زیادی برده‌های آفریقای شمالی و ترک را که در ساخت این نوع بالکن‌ها متخصص بودند، وارد کردند و آنها را در خیابان‌های والتا ساکن کردند، اما این بالکن‌ها تا قرن نوزدهم واقعاً محبوب نشدند زیرا این منطقه در وسط دریای مدیترانه واقع شده است و دسترسی به الوار و چوب بسیار سخت بود. این کشور تا قبل از قدرت گرفتن مستعمره بریتانیا، بخشی از تجارت جهانی نبود.

در ابتدا بالکن‌ها به‌طور سنتی به رنگ‌های بژ، سفید، سبز و زرد کم‌رنگ بودند، اما امروزه، هیچ محدودیتی برای انتخاب رنگ وجود ندارد، هرچه روشن‌تر، بهتر. مردم مالتی در تابستان شروع به رنگ‌آمیزی بالکن خود کردند تا از چوب در برابر آسیب‌های نور خورشید محافظت کنند و بیشتر آنها درِ خانه‌های خود را نیز متناسب با رنگ بالکن خود رنگ می‌کردند که باعث افزایش زیبایی می‌شد. بیشتر بالکن‌های قدیمی دارای ستون‌های زیبا و پرآذین در پایین هستند که به آن‌ها سالجاتوری می‌گویند و اغلب با گل‌ها یا مجسمه‌ها تزئین شده‌اند.

کاخ بزرگ یکی از اولین ساختمان‌های بزرگی بود که با بالکن چوبی و سالجاتوری زرق‌وبرق‌دار تزئین شد. از دید مردم این بالکن‌های رنگی نمادی از قدرت، اعتبار شهر و کشور هستند. مردم این ساختمان را به عنوان نمادی از قدرت و اعتبار می‌دیدند و همین بنا بود که مردم را به تقلید از این ایده ترغیب کرد تا بالکن‌ها را به فضای خانه‌هایشان اضافه کنند.

بالکن‌های رنگی کاربردی فراتر از زیبایی ظاهرشان دارند، مثلاً اکثر خانه‌های مالت مجهز به سیستم تهویه هوا نیستند و این بالکن‌ها نسیم خنک دلپذیری را در ماه‌های سوزان تابستان فراهم می‌کند، همچنین در ماه‌های زمستانی، نور خورشید زیادی را به صاحب‌خانه می‌دهد. یکی دیگر از دلایل ضروری بودن بالکن در مالتا خشک کردن لباس‌های شسته‌شده است. به هر طرف که نگاه کنید، پتو، پیراهن یا هر لباسی را خواهید دید که بالای سر خیابان‌ها آویزان شده است. دیدن لباس‌هایی که برای خشک شدن آویزان شده‌اند، نمادی از اروپای قدیم است که وجهه متفاوتی را به خیابان‌های پرجنب‌وجوش می‌بخشد.