رویکردی نو در طراحی آپارتمان‌های شهری

پروژه «بُنلاد» پاسخی معمارانه به چالش‌های ساخت ‌و ساز در بافت شهری ایلام است؛ شهری که در آن، ساخت آپارتمان‌های متراکم و بسته به یک رویه معمول تبدیل شده است. این پروژه با بهره‌گیری از فضاهای نیمه‌باز، تراس‌های عمیق و شبکه‌ای از بازشوهای عمودی، سعی دارد به بازتعریف مفهوم سکونت در آپارتمان‌های شهری بپردازد. محدودیت‌های زمینه‌ای، از جمله ممنوعیت دید به یک بنای دولتی در مجاورت غربی پروژه، فرصتی شد تا تیم طراحی، به‌ جای استفاده از فرم‌های رایج، کانسپت «تهی و خوردگی» را به ‌عنوان یک استراتژی فضایی به کار بگیرد.

رویکردی نو در طراحی آپارتمان‌های شهری

سازمان‌دهی فضایی پروژه در شکل کلی خود از یک وضعیت دوگانه و متضاد (گسسته – پیوسته) پیروی می‌کند؛ در طبقات پایین، که شامل فضاهای تجاری و دفتر کار کارفرما است، عملکردها به ‌شکلی مستقل و فشرده سازمان‌دهی شده‌اند تا هم به نیازهای اقتصادی پروژه پاسخ داده شود و هم استقلال کاربری‌ها حفظ شود. اما در طبقات بالاتر، که برای زندگی مستقل دو برادر طراحی شده، این تفکیک جای خود را به پیوستگی فضایی داده است. وویدهای عمودی، علاوه بر ایجاد اتصال میان ترازهای مختلف، به نورگیری طبیعی و افزایش کیفیت فضایی کمک کرده و حس یکپارچگی را در فضاهای سکونتی تقویت کرده‌اند.

یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های پروژه، طراحی تراس‌هایی با عمق غیرمعمول (تا ۷ متر) است که به‌ همراه بازشوهای عمودی در پوسته ساختمان، حیاط‌های سبز پیرامونی را شکل داده است. این فضاهای نیمه‌باز، علاوه بر ارتقای کیفیت زندگی، به ایده‌ای تحت عنوان «پایداری لذت‌گرا» نزدیک می‌شوند؛ رویکردی که در آن، پایداری نه صرفاً یک ضرورت، بلکه ابزاری برای بهبود تجربه سکونت در ساختمان‌های شهری است. در همین راستا، از شبکه لوورهای عمودی نیز به‌ گونه‌ای استفاده شده که ضمن حفظ حریم خصوصی، نورگیری مناسب را ممکن می‌سازد.

با چنین ویژگی‌هایی، «بُنلاد» امسال در جمع نامزدهای جایزه ساختمان سال وب‌سایت معتبر ArchDaily قرار گرفته است؛ رقابتی بین‌المللی که برترین پروژه‌های معماری را با رأی متخصصان و کاربران انتخاب می‌کند. حضور این پروژه در میان نامزدهای این جایزه، نشان‌دهنده نگاه خلاقانه و آینده‌نگر آن به مسئله سکونت در محیط‌های شهری است.

«بُنلاد» فراتر از یک پروژه مسکونی و سخنی درباره آینده شهری است. این بنا، با تأکید بر مفهوم مرز فضامند و بهره‌گیری از ساختاری شبکه‌محور و پویا، نه‌ تنها پاسخی به محدودیت‌های زمینه‌ای و نیازهای کارفرما است، بلکه به‌ عنوان یک پیکسل در ساختار بزرگ‌تر شهر، پیشنهادی برای آینده زیست شهری ارائه می‌کند.