بریتانیا میزبان نخستین محله پایدار چوبی
افزایش شهرنشینی، رشد سریع جمعیت و تغییرات آبوهوایی از جمله دلایل اهمیت توسعه محلههای پایدار برای آینده جمعی انسان است که نتیجه آن دسترسی به محل زندگی پایدار از نظر منابع و محیط زیست و جنبههای اقتصادی و اجتماعی است؛ در همین راستا بریتانیا در حال ساخت نخستین محله چوبی پایدار خود است.
تا سال ۲۰۱۸، بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی میکردند و پیشبینی میشود که این رقم در سال ۲۰۵۰، به دوسوم جمعیت جهان افزایش پیدا کند و همین موضوع دلیل قانعکنندهای برای توسعه طراحی شهری پایدار است. طبق تعریف، شهر پایدار منطقهای است که تأثیرات اجتماعی، زیستمحیطی و اقتصادی آن در برنامهریزی و مدیریت شهری در نظر گرفته میشود به شکلی که اثرات مضر شهرنشینی بر محیط زیست را کاهش دهد و از اقتصاد مدور حمایت کند. در طراحی این شهرها، برنامهریزیها بیشتر بر پایداری متمرکز است که این پایداری طیف گستردهای از عوامل مانند زیرساختهای شهری، کشاورزی، خدمات اجتماعی، صنعت، حملونقل، آب، فضای سبز و پسماند را در بر میگیرد.
در سال ۲۰۱۵ نهادهای تخصصی سازمان ملل متحد، دستور کار توسعه پایدار ۲۰۳۰ را تصویب کردند که مجموعهای از اهداف برای کاهش تغییرات اقلیمی مخرب، کاهش فقر و تفاوتهای اقتصادی، افزایش امکانات بهداشتی و ارتقای سلامت جهانی، تضمین امنیت غذایی و مدیریت پایدار منابع طبیعی است. اغلب کشورهای جهان راهکارهایی برای رسیدن به این اهداف پایداری در طراحی و برنامهریزیهای خود ارائه دادهاند که یکی از آنها توسعه محلههای پایدار است. محله پایدار، یکی از مدلهای طراحی شهری است که بخشی از برنامه توسعه شهرهای حومه متداول در بریتانیا و ایالات متحده برای حرکت به سمت سبک شهرهای پایدار بهشمار میآید، در همین راستا بریتانیا بهتازگی مجوز ساخت پایدارترین محله خود را در فینیکس صادر کرده است.
یک شرکت توسعه ساختوساز، مجوز برنامهریزی برای بازآفرینی یک سایت صنعتی قدیمی در لوئس با مساحت ۷.۹ هکتار را بهمنظور ایجاد محلهای با ۶۸۵ خانه پایدار دریافت کرده است که بزرگترین محله ساخته شده از چوب در بریتانیا خواهد بود. ساختمانهای این محله از چوب کامپوزیت ساخته میشود و در آیندهای نزدیک تبدیل به پایدارترین محله در بریتانیا خواهد شد. این شرکت امیدوار است که پس از تکمیل، این پروژه به عنوان طرحی اثرگذار برای مکانسازی پایدار شناخته شود که میتواند در مقیاس بزرگتر اجرا شود.
طرح کلی محله پایدار فینیکس
قرار است در این محله خانههای پربازده، فضاهای عمومی، مراکز خدمات سلامتی، بازار و هتل ایجاد شود و همه از الوارهای مهندسی شده از جمله چوبهای چندلایه ساخته شوند. ساختمانهای صنعتی موجود به فضاهای اجتماعی از جمله سالن غذاخوری، سالن همایش، باشگاه، دفاتر کاری و استودیو تغییر کاربری خواهند داد و به این ترتیب، دسترسی به هدف تراکم بالا را که یکی از جنبههای توسعه محلههای پایدار است برای این پروژه امکانپذیر میکند. هرچه تراکم در یک محله بیشتر باشد از انرژی کمتری برای حملونقل استفاده خواهد شد.
ارتفاع ساختمانهای این محله بین دو تا پنج طبقه خواهد بود و نمای آنها با پانلهای پیشساخته از جنس چوب و مواد زیستی محلی مانند کنف پوشیده میشود. استفاده از سازههای پیشساخته بر مبنای اصول اقتصاد مدور است که پیشنهاد میکند به جای تکیه بر بازیافت، از همان مراحل ابتدایی ساختوساز تمرکز بر استفاده از مصالحی باشد که قابلیت استفاده مجدد در ساختمانها یا بخشهای دیگر را داشته باشند و از این راه ردپای کربن ناشی از تولید مواد اولیه را به حداقل برسانند و به افزایش پایداری محله کمک کنند. طراحی همه ساختمانها بهگونهای انجام میشود که کمترین مصرف انرژی را داشته باشند و انرژی خود را از منابع تجدیدپذیر و پنلهای فتوولتائیک موجود در محله، همچنین منابع انرژی جایگزین بیرون از محله تأمین کنند.
با هدف ایجاد مکانی برای همه نسلها و گروهها با درآمدهای مختلف، ۳۰ درصد از ۶۸۵ ساختمان این محله، یعنی ۲۰۵ واحد، از نوع خانههای مقرونبهصرفه خواهد بود که ۱۵۴ مورد با کمکهزینه انجمن مسکن محلی و مابقی به عنوان بخشی از طرح مسکن اول ساخته خواهد شد.
فینیکس بهعنوان محلهای قابل پیادهروی طراحی میشود که مردم را بر خودروها ترجیح میدهد، همچنین یک مرکز حملونقل دارد که خودروهای برقی اشتراکی و دوچرخههای برقی اشتراکی را در اختیار مردم قرار میدهد. بهعلاوه، مردم میتوانند از اتوبوسهای شاتل این مرکز برای انجام سفرهای درونشهری استفاده کنند و به این ترتیب استفاده از وسایل نقلیه خصوصی را کاهش دهند. مسیر پیادهروی و مکانهای اجتماعی غنی، یکی دیگر از ویژگیهای الزامی محلههای پایدار است که در طراحی فینیکس نیز در نظر گرفته شده است؛ یک مسیر پیادهروی در کنار رودخانه این محله ایجاد میشود و میادین عمومی، باغها، ساختمانهای اجتماعی در نزدیکی این مسیر مستقر میشوند تا فضای مناسبی برای تعامل بین ساکنان فراهم شود و فینیکس را به عنوان مکانی برای لذت بردن از زندگی، کار و تفریح معرفی کند.