بحران شبکه برق اروپا و هدررفت میلیاردها یورو انرژی پاک
یک گزارش جدید نشان میدهد که شبکه برق اروپا بهدلیل فرسودگی و برنامهریزیهای قدیمی، توان همگامی با گذار سریع به انرژیهای تجدیدپذیر را ندارد و این مسئله میتواند برنامههای قاره سبز برای حذف سوختهای فسیلی را با شکست مواجه کند.

بر اساس گزارشی جدید که توسط ائتلافی از سازمانهای مستقل از جمله Beyond Fossil Fuels، E3G، Ember و مؤسسه تحلیل اقتصاد انرژی تهیه شده، بیش از ۱۷۰۰ گیگاوات پروژه انرژی تجدیدپذیر در ۱۶ کشور اروپایی در صف انتظار اتصال به شبکه برق قرار دارند؛ ظرفیتی که سه برابر نیاز اتحادیه اروپا برای تحقق اهداف اقلیمی و انرژی تا سال ۲۰۳۰ است.
به طور خاص، بریتانیا با ۷۲۲ گیگاوات، فنلاند با ۴۰۰ گیگاوات، ایتالیا با ۳۴۸ گیگاوات و آلمان با ۷۰ گیگاوات بیشترین حجم پروژههای معطل را دارند. در سال ۲۰۲۴، تنها در هفت کشور اروپایی به ارزش ۷.۲ میلیارد یورو انرژی تجدیدپذیر بهدلیل نبود ظرفیت شبکه برق، هدر رفت. در آلمان، این رقم تا ۳.۳ میلیارد یورو و در اسپانیا تا ۲.۵ میلیارد یورو برآورد شده است.
علل اصلی عقبماندگی شبکه برق اروپا
تحلیل عملکرد ۳۲ اپراتور سیستم انتقال برق (TSO) در ۲۸ کشور نشان میدهد که بسیاری از آنها همچنان از سناریوها و اهداف قدیمی دولتها برای برنامهریزی شبکه استفاده میکنند. این سناریوها رشد سریع انرژیهای تجدیدپذیر را نادیده میگیرند و مانع سرمایهگذاریهای لازم برای توسعه زیرساختها و انعطافپذیری شبکه میشوند. همچنین، ضعف حاکمیتی و نبود نظارت کافی بر عملکرد اپراتورها از دیگر موانع شتاب در مدرنسازی شبکه عنوان شده است.
این گزارش هشدار میدهد که اگر برنامهریزی و مقررات مربوط به ارتقا شبکه بهروزرسانی نشود، اروپا با پدیدهای مواجه خواهد شد که گاز فسیلی همچنان ضروری جلوه میکند، زیرا شبکه برای پذیرش کامل انرژیهای پاک آماده نشده است در حال حاضر، تنها پنج اپراتور شبکه (ایرلند، دانمارک، فنلاند، بریتانیا و لیتوانی) برای شبکهای کاملاً بدون کربن تا سال ۲۰۳۵ برنامهریزی میکنند، در حالی که ۱۳ کشور هدفگذاری مشابهی دارند.
شبکه برق اروپا عمدتاً متعلق به قرن گذشته است و بیش از نیمی از خطوط انتقال عمری بالای ۴۰ سال دارند. افزایش تولید برق پاک، رشد مصرف برق بهویژه با گسترش مراکز داده و خودروهای برقی و تهدیدات سایبری، نیاز به سرمایهگذاریهای تریلیوندلاری برای نوسازی و دیجیتالسازی شبکه را دوچندان کرده است. طبق برآورد آژانس بینالمللی انرژی، سرمایهگذاری سالانه برای ارتقای شبکه باید تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار برسد؛ رقمی که در حال حاضر حدود ۳۰۰ میلیارد دلار است.