مناطق خودکفا به فضاهایی از شهرها اشاره دارد که در آن‌ها ساکنان اغلب در نزدیکی محل سکونت خود به تمام امکانات مورد نیاز دسترسی دارند و همین امر ضرورت پیمودن مسیرهای طولانی را برای آن‌ها با وسایل نقلیه موتوری به حداقل می‌رساند. در شهرهای میزبان مناطق خودکفا، فضاهای شهری به مناطقی کوچک‌تر تقسیم شده و ساکنان هر منطقه در محله خود می‌توانند تمام نیازهای خود را برطرف کنند. در چنین شهرهایی مردم می‌توانند به راحتی با یکدیگر تعاملات اجتماعی برقرار کنند که این امر به سهم خود می‌تواند در بهبود کیفیت زندگی آن‌ها نقش مهمی ایفا کند.

بهترین شهرهای خودکفا در جهان

بارسلونا در اسپانیا به عنوان پیشگام شهرهای جهان در توسعه مناطق خودکفا شناخته شده، زیرا میزبان محله‌هایی معروف به سوپربلاک است که در هر یک از آن‌ها قابلیت دسترسی به مکان‌های عمومی برای رفع نیازهای روزمره در کمترین فاصله از محل سکونت هر شهروند وجود دارد. عبور و مرور از طریق خودروهای خصوصی در این محله‌ها مجاز نیست و در نتیجه، انتشار گازهای آلاینده در آن‌ها در کمترین سطح ممکن قرار دارد. ساکنان این محله‌ها اغلب از طریق دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی به عبور و مرور می‌پردازند و همین امر زمینه را برای دیدن سایرین و برقراری ارتباط با آن‌ها فراهم آورده و نقش مهمی در افزایش رفاه روحی آن‌ها ایفا کرده است.

پاریس در فرانسه از دیگر شهرهای میزبان محله‌های خودکفای جهان به‌شمار می‌رود که برای شهردار آن، آنه ایلداگو، توسعه مناطق ۱۵ دقیقه‌ای از همان ابتدای رسیدن به سمت مدیریت شهری به عنوان مهم‌ترین اولویت برای اداره پایتخت فرانسه معرفی شد.

در این رویکرد، پاریس به محله‌هایی ۱۵ دقیقه‌ای تبدیل شده است که در پی آن، شهروندان می‌توانند تنها از طریق یک ربع ساعت پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا استفاده از وسایل نقلیه عمومی تمام نیازهای خود را برطرف کنند. گزارش‌ها حاکی از آن است که از زمان توسعه مناطق ۱۵ دقیقه‌ای در پاریس انتشار گازهای آلاینده به واسطه به حداقل رسیدن تردد خودروهای خصوصی کاهش قابل‌توجهی را تجربه کرده، ضمن این‌که رفاه جسمی و روحی شهروندان به دنبال اتخاذ تردد سبز بهبود پیدا کرده است.

باغ‌های دایره‌ای دانمارک

برندبی هوبی، دهکده‌ای در نزدیکی کپنهاگ پایتخت دانمارک، در سراسر خود فضاهایی مسکونی به شکل دایره را در بر گرفته که همه از اندازه و شکل یکسان برخوردار است. البته شکل این محله‌باغ به صورت بیضی و اندازه هرکدام از فضاها تقریباً ۲۵×۱۵ متر است، اما از نمای بالا کاملاً شبیه دایره است. زیبایی این دهکده به حدی زیاد است که آن را به یکی از مناطق بسیار محبوب برای گردشگران، دست کم برای گرفتن عکس‌های شگفت‌انگیز در فضایی بی‌نظیر در جهان، تبدیل کرده است.

بروندبی هوبی را یکی از معماران پرآوازه دانمارکی به نام اریک مایگیند در سال ۱۹۶۴ و با الهام از الگوهای قدیمی روستاهای قرن هجدهم کشور طراحی کرد که در آن زمان، مردم فضایی مرکزی از روستاهای خود را به عنوان مکانی برای گرد هم آمدن، برقراری تعاملات اجتماعی و تبادل ایده‌های خود به منظور بهبود کیفیت زندگی در منطقه در نظر می‌گرفتند.

دهکده سبز بروندبی هوبی تعداد بسیاری دایره سبز را در خود جا داده که هر دایره میزبان سازه‌های متعددی برای سکونت و ساختمان‌های عمومی است. بسیاری از مردم چشم‌انداز کلی این دایره‌ها را شبیه به پیتزاهایی می‌دانند که هر تکه از آن، خانه‌ای برای زندگی مردم تعبیه شده است. جالب است بدانید که هر دایره در فضایی بزرگ‌تر و مستقل قرار گرفته که محیط‌های اطراف آن‌ها به عنوان باغ و محوطه باز ساکنان همان دایره، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگرچه مردم شهر دایره‌ای بروندبی هوبی برای گذراندن امور روزمره خود در داخل دهکده نیازی به خودرو ندارند، با این حال در قلب هر دهکده پارکینگی دایره‌ای احداث شده است که به ساکنان هر دایره امکان پارک وسایل نقلیه خود را می‌دهد. هر یک از محله‌های شگفت‌انگیز شهر جاده‌ای اصلی دارد که به بیرون از دایره راه پیدا کرده، در حالی که خانه‌های هر تکه از محله‌های پیتزامانند به وسیله معابر کوچکی به یکدیگر پیوند داده شده است. ساکنان هر خانه در مقابل محل سکونت خود به یک فضای سبز زیبا دسترسی دارند و می‌توانند اوقات فراغت خود را در تنهایی و به دور از هر ازدحام و هیاهویی سپری کنند. در واقع همه خانه‌ها از یک حیاط مستقل برخوردار است که البته همه در انتهای خود به یکدیگر پیوند داده شده و فضایی دایره‌ای با قابلیت برقراری تعاملات میان ساکنان تمام خانه‌ها را فراهم آورده است.

البته مالکان خانه‌های دهکده دایره‌ای دانمارک در تمام فصول سال در این محله سکونت ندارند، بلکه اغلب آن‌ها ویلاهای منطقه شگفت‌انگیز را به عنوان خانه دوم خود برای گذراندن اوقات فراغت، به ویژه هنگام گرمی هوا مورد استفاده قرار می‌دهند. مساحت کم خانه‌های بروندبی هوبی از دیگر عللی است که باعث می‌شود مالکان نتوانند به‌طور دائمی در آن‌ها سکونت گزینند زیرا هر خانه تنها فضایی حدود ۵۰ مترمربع را در بر گرفته است و نمی‌تواند برای زندگی دائمی ایده‌آل باشد.

خانه‌های دهکده دایره‌ای دانمارک تمام امکانات و تجهیزات مورد نیاز شهروندان را تأمین می‌کند و از نظر بهداشت و طراحی استاندارد به حساب می‌آید. ساکنان بسیاری از این خانه‌ها به‌تازگی مجوز نصب پنل‌های خورشیدی را بر بام سازه‌های خود برای کاهش مصرف انرژی شهری دریافت کرده‌اند که این امر در کاهش انتشار گازهای آلاینده منطقه بسیار اثربخش بوده و بر پایداری آن افزوده است.

جالب است بدانید که اگرچه تمام خانه‌های شهر دایره‌ای دانمارک در اختیار مالکان آن‌ها قرار دارد، با این حال مردم برای استفاده از باغ‌های اطراف باید هر سال آن‌ها را از شهرداری منطقه و به مدت شش ماه اجاره کنند. تعداد دایره‌های منطقه شگفت‌انگیز دانمارک ۴۰ مورد است، حال آن‌که ۲۸۴ فضای باغی تمام آن‌ها را در خود محصور کرده و محیط کافی را برای کشت محصولات کشاورزی مورد نیاز ساکنان شهر فراهم آورده است.

آنها در واقع یک شکل بیضی با پرچین‌های اطراف خود دارند. معمار سورن کارل تئودور ماریوس سورنسن این پروژه را با ۴۰ باغ بیضی شکل که هر کدام تقریباً ۲۵×۱۵ متر است، در سال ۱۹۴۸ ایجاد کرد.