ارتقای کیفیت زندگی شهری با گسترش پارکهای موضوعی
پارک موضوعی مجموعهای از فعالیتهای گردشگری و جذابیتهای سرگرمکننده است که با هدف فرا خواندن گروههای مختلفی از مردم، کنار هم قرار گرفتهاند. این پارکها فضاهای عمومی منحصربهفردی را در شهرهای مدرن ایجاد میکنند که نهتنها به زیبایی و بهبود زندگی شهری کمک میکنند، بلکه تأثیرات اجتماعی و اقتصادی مثبتی نیز برای شهرها بهدنبال دارند.
برنامهریزان شهری میتوانند از این راهکار برای ایجاد فرصتهای سرگرمی، تفریحی و ورزشی استفاده کنند که به کاهش استرس و اضطراب در جامعه کمک میکند و کیفیت زندگی ساکنان را ارتقا میدهد. پارکهای موضوعی نقش مهمی در شکلدهی به هویت شهری، تقویت روابط اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان ایفا میکنند و با توجه به نیازهای روزافزون جوامع مدرن، توجه به طراحی این پارکها ضروری است.
برنامهریزی فضایی مؤثر در پارکهای موضوعی، جریان بازدیدکنندگان را بهینه میکند و با جلوگیری از ازدحام در معابر، دسترسیپذیری را افزایش میدهد. قرار دادن استراتژیک جاذبهها، مکانهای غذاخوری و مناطق استراحت، راهکاری اساسی برای ایجاد یک پیشرفت طبیعی در پارکها است. این برنامهریزی فضایی نهتنها رضایت بازدیدکنندگان را بهبود میبخشد، بلکه استفاده از فضا را به حداکثر میرساند و پارکها را به محیطی پویاتر و کارآمدتر تبدیل میکند.
تأثیرات اجتماعی و اقتصادی پارکهای موضوعی
پارکهای موضوعی محرکهای مهمی برای گردشگری هستند و از طریق ایجاد شغل و افزایش هزینههای گردشگران، به اقتصاد محلی کمک میکنند. ساخت و بهرهبرداری از این پارکها، فرصتهای شغلی متعددی در بخشهای مختلف از جمله گردشگری، خردهفروشی و سرگرمی ایجاد میکند. بهعنوان مثال، پارکهای بزرگی همچون دیزنیلند هر سال میلیونها بازدیدکننده را از سراسر دنیا جذب میکنند و درآمد قابلتوجهی برای کسبوکارها و خدمات پیرامون خود ایجاد میکنند.
این تأثیر اقتصادی اهمیت ادغام پارکهای موضوعی در برنامههای توسعه شهری را نشان میدهد. اهمیت این موضوع در مناطق شهری که با چالشهای اقتصادی روبهرو هستند، بیشتر نمایان میشود چراکه گزینههای شغلی ثابتی را برای ساکنان فراهم میآورد. مشاغلی که پارکهای موضوعی ایجاد میکنند، بهویژه برای زنان و افرادی با درآمد پایین حیاتی است و مسیری برای خروج از فقر و ورود به اشتغال پایدار فراهم میکند. این فضاهای منحصربهفرد میتوانند با اولویت دادن به شیوههای استخدام عادلانه، به رشد اقتصادی کمک کنند.
از سوی دیگر، پارکهای موضوعی میتوانند بهعنوان فضاهای اجتماعی عمل کنند که افراد با توانایی و پیشینههای مختلف دور هم جمع میشوند تا تجربیات مشترکی داشته باشند. این پارکها محیطهایی را فراهم میکنند که تعاملات اجتماعی بین گروههای سنی و جمعیتی مختلف را تسهیل و فراگیر بودن و همبستگی جامعه را ترویج میکنند. این ویژگی بهویژه در مناطقی که تقسیمات نژادی یا فرهنگی وجود دارد، از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا تجربیات مشترکی را فراهم میکند که میتواند فاصلهها را از میان بردارد.
بسیاری از طراحان شهری، عناصر آموزشی را در طراحی پارکهای موضوعی گنجاندهاند تا تجربیاتی را ارائه دهند که بازدیدکنندگان را به شیوهای تعاملی درگیر میکند. این امر میتواند با ارائه برنامههای آموزشی در کنار سرگرمی، بافت فرهنگی شهر را غنیتر کند. این پارکها با بهکارگیری پتانسیل خود برای پرداختن به موضوعاتی همچون تنوع، برابری و فراگیری، میتوانند آگاهی بازدیدکنندگان را درباره این موضوعات مهم اجتماعی افزایش دهند.
پارکهای موضوعی اغلب روایتهای فرهنگی مختلفی را از طریق جاذبهها و برگزاری رویدادهای فرهنگی، موسیقی و تئاتر مطرح میکنند و سنتها و تاریخچههای مختلف را به بازدیدکنندگان آموزش میدهند تا احترام و قدردانی نسبت به تنوع در جامعه را ترویج دهند. بسیاری از پارکها شامل فعالیتهای هنری همچون کارگاههای هنری، نمایشگاهها و رویدادهای آموزشی هستند که به ارتقای فرهنگ عمومی کمک میکنند.
برنامهریزان شهری باید طراحی پارکهای موضوعی را در اولویت قرار دهند، زیرا این پارکها بهطور قابلتوجهی به هویت شهری، پویایی اقتصادی و تعامل اجتماعی در جوامع کمک میکنند. با ادغام هوشمندانه این فضاها در محیطهای شهری، برنامهریزان میتوانند مناطق پویایی ایجاد کنند که کیفیت زندگی ساکنان را افزایش میدهد و جذابیت شهرها را برای گردشگران بالا میبرد.
پارکهای موضوعی در شهرهای فراگیر
پارکهای موضوعی پتانسیل بالایی برای ترویج برابری اجتماعی از طریق مکانیزمهای مختلف، از جمله فراگیری، مشارکت اجتماعی و فرصتهای آموزشی دارند. بسیاری از این پارکها بر نمایندگی گروههای مختلف در جاذبهها و کارکنان خود تمرکز دارند. بهعنوان مثال، دیزنیلند در نمایش شخصیتهایی با تواناییهای مختلف پیشرفتهایی داشته است، همچون معرفی عروسکهایی که روی صندلی چرخدار هستند تا لزوم طراحی و برنامهریزی شهری فراگیر را منعکس کنند. این تعهد به تنوع میتواند محیطی ایجاد کند که در آن همه بازدیدکنندگان احساس تعلق و ارزشمندی داشته باشند.
پارکهای موضوعی با طراحی چند عملکردی که دارند، فضایی یکپارچه برای بازی، تجمع و تعاملات اجتماعی فراهم میکنند. این پارکها با استفاده از عناصر طبیعی همچون چوب و سنگ، محیطی آرام و دلپذیر ایجاد میکنند که میتواند بهعنوان یک فضای اجتماعی عمل کند. وجود زمینهای بازی در پارکها این فرصت را در اختیار افراد جامعه قرار میدهد تا با یکدیگر تعامل داشته باشند و ارتباطات اجتماعی گسترده و مؤثری برقرار کند. این فضاها بهویژه برای کودکان و خانوادهها جذاب هستند و حس شادی و نشاط را در جامعه تقویت میکنند.
گسترش پارکهای موضوعی در جهان
طرفداران پارکهای موضوعی در سراسر جهان با سرعت رو به افزایش هستند و علاقه زیادی به کشف مقاصد جهانی نشان میدهند. در مجموع، ۲۵ پارک تفریحی پربازدید جهان در سال ۲۰۲۳ میزبان ۲۴۴.۶ میلیون بازدیدکننده بودند که نسبت به سال قبل، افزایش ۲۳.۵ درصدی را نشان داده است. پارکهای اروپایی عملکرد فوقالعادهای داشتند، در حالی که پارکهای آمریکایی رشد ملایمتری را تجربه کردند. پارکهای آسیایی که بیشتر تحت تأثیر محدودیتهای ناشی از پاندمی در سالهای اخیر قرار گرفته بودند، بزرگترین پیشرفت سالانه را نشان دادند.
پارکهای موضوعی بسیاری در شهرهای مختلف چین وجود دارد که بهدلیل رقابتپذیری و رشد سریع فناوری در سالهای اخیر با رشد چشمگیری روبهرو شدهاند. برای مثال پارک میراث شرقی فانتوایل، جولای ۲۰۲۰ در میانیانگ افتتاح شد. این پارک که نخستین پارک شرکت فانتوایل در استان سیچوان است، مساحتی معادل ۱۶۵ هکتار دارد و ترکیبی از فناوریهای پیشرفته و جاذبههای تعاملی با فرهنگ محلی را ارائه میدهد. این شرکت در سال ۲۰۲۲ پارک دایناسورها را با مساحتی بیش از ۴۰۰ هزار متر مربع و ظرفیت پذیرش بیش از سه میلیون بازدیدکننده در سال افتتاح کرد. همانطور که از نامش پیداست، تمرکز این پارک بر موضوع دایناسورها است و حدود ۴۰ جاذبه داخلی و خارجی، به علاوه رستورانها و فروشگاهها دارد. این شرکت بسیاری از جاذبههای منحصربهفرد، صحنهها و جلوههای ویژه، طراحیهای رباتیک، سیستمهای کنترل هوشمند و دیگر سیستمهای سرگرمی تعاملی را توسعه داده است.
استودیوهای یونیورسال پکن بهعنوان نخستین پارک تفریحی از مجموعه یونیورسال پکن ریزورت در سال ۲۰۲۱ افتتاح شد. این پارک شامل هفت بخش موضوعی از جمله نخستین سرزمین پاندای کونگفوکار در جهان است، همچنین شامل دو هتل و شهرک خرید یونیورسال سیتیواک پکن میشود. مسئولان، برنامهریزی برای مرحله دوم ساخت یونیورسال پکن را آغاز کردهاند که انتظار میرود با افزودن پنج هتل جدید به مجموعه، جاذبههای پارک را به مساحت ۲.۲ کیلومتر مربع گسترش دهد.
یکی دیگر از پارکهای موضوعی چین، پارک حیوانات دریایی با نام پادشاهی اقیانوس است که در سال ۲۰۱۴ در ژوهای افتتاح شد. این پارک شامل نمایشگاههای حیوانات در هشت موضوع است. جدیدترین جاذبه این مجموعه، چیملونگ اسپیسشیپ است که در سال ۲۰۲۳ راهاندازی شد و تاکنون هفت رکورد جهانی گینس از جمله بزرگترین پارک تفریحی سرپوشیده و بزرگترین آکواریوم جهان را ثبت کرده است.
پارک پردیس چیمولونگ در گوانژو در سال ۲۰۰۶ تأسیس شد که یک پارک تفریحی و بخشی از استراحتگاه گردشگری چیمولونگ گوانژو است که امکانات مختلفی از هتل، پارک آبی و سیرک بینالمللی را برای بازدیدکنندگان ارائه میدهد. دیزنیلند هنگکنگ که در سال ۲۰۰۵ افتتاح شد، کوچکترین پارک تفریحی دیزنی با مساحت ۳۱۰ هکتار است که با افتتاح زمین جدید سرزمین یخزده در دسامبر ۲۰۲۳، شامل هشت منطقه موضوعی جداگانه شده است. این زمین نخستین پارک موضوعی سرزمین یخزده در جهان است که یکی از موفقترینها در تاریخ دیزنی و نشاندهنده قدرت شگفتانگیز داستانسرایی است.
کره جنوبی بیش از ۴۰ سال در زمینه پارکهای موضوعی قدمت دارد؛ یکی از نخستین نمونههای آن، پارک اورلند در گیونگیدو است که در سال ۱۹۷۶ راهاندازی شده و شامل پنج منطقه موضوعی مختلف است. شرکت لوتهورلد یکی از سرمایهگذاران اصلی این کشور در پارکهای موضوعی است که بیش از ۳۰ سال در این زمینه فعالیت دارد. پارک لوتهورلد در شهر سئول کره جنوبی واقع شده و شامل مناطق داخلی و خارجی به نامهای ماجراجویی لوتهورلد و جزیره جادویی است. در بخش ماجراجویی لوتهورلد، جاذبهها و وسایل بازی مناسب خانواده وجود دارد و جزیره جادویی سواریهای هیجانانگیز و ترن هوایی ارائه میدهد. پارک دیگری به نام لوتهورلد بوسان، با مساحت ۲۵ هکتار در مارس ۲۰۲۲ افتتاح شد که در همان سال ۱.۴ میلیون بازدیدکننده داشت.
پارک جهانی اسانداس ورلدواید در عربستان سعودی قرار است در سال جاری افتتاح شود. ترن هوایی این پارک که در نوامبر ۲۰۱۹ معرفی شد، یک فناوری نوآورانه در صنعت ترنهای هوایی است و نمونههای اولیه آن در حال آزمایش است. طراحی این ترن با استفاده از فناوری چرخش چهاربعدی انجام شده است؛ قطار این ترن هوایی حول محوری در مرکز ریل میچرخد و امکان حرکتهای دینامیک را فراهم میکند. مسافران ترن میتوانند بالا، زیر یا کنار ریل حرکت کنند و تجربهای منحصربهفرد شبیه پرواز را احساس کنند.
چندین پارک موضوعی دیگر نیز در عربستان سعودی وجود دارد که به سلیقههای مختلف سرگرمی پاسخ میدهند. پارک الوطن در شهر ریاض فضای سبز را با بازیها و یک برج آب ترکیب میکند. این پارک دارای باغ نخل، مناطق بازی کودکان، بازیهای خانوادگی و اجراهای زنده است و برای خانوادههایی مناسب است که به دنبال فعالیتهای بیرونی هستند. پارک تفریحی قیدیه قرار است بزرگترین پارک تفریحی در عربستان سعودی باشد و شامل بیش از ۲۸ بازی و جاذبه از جمله بلندترین، طولانیترین و سریعترین ترن هوایی جهان خواهد بود. این پارک برای ارائه تجربههای هیجانانگیز برای تمام سنین طراحی شده و بخشی از یک پروژه بزرگتر به نام شهر سرگرمی قیدیه است و انتظار میرود در نیمه نخست ۲۰۲۵ افتتاح شود.
پارک استودیوهای والت دیزنی در دیزنیلند پاریس در حال اجرای برنامههای توسعه قرار دارد و با افتتاح بخش جدید سرزمین یخزده در سال ۲۰۲۶ به دنیای ماجراجویی دیزنی تغییر نام خواهد داد. این تغییر بخشی از یک تحول دو میلیارد یورویی است که اندازه پارک را تقریباً دو برابر خواهد کرد و شامل یک دیدگاه خلاقانه جدید در فضاهای ماجراجویی و جشنوارههای تئاتر خواهد بود. پارک استودیوهای والت دیزنی دومین ورودی دیزنیلند پاریس است که در سال ۲۰۰۲ افتتاح شد. دیزنیلند پاریس با بیش از ۳۷۵ میلیون بازدید از زمان راهاندازی، بهعنوان مقصد گردشگری برتر اروپا شناخته میشود.
جدیدترین پارک موضوعی در فرانسه، پارک او-فان در لبرنارد است که بهتازگی افتتاح شده است. این پارک شامل مجموعهای از جاذبهها از جمله سرسرههای آبی، بازیهای خانوادگی، درختنوردی برای سنین مختلف از دو سال به بالا و دورههای آموزش طنابزنی است که آن را به مقصدی مناسب برای خانوادهها تبدیل میکند.
پارک اروپا در شهر راشتات آلمان، بزرگترین پارک تفریحی در کشورهای آلمانیزبان و یکی از محبوبترین پارکهای موضوعی در اروپا است. این پارک در ۱۹۷۵ شروع به کار کرد و به مرور زمان بهطور قابلتوجهی گسترش یافت؛ در حال حاضر مساحتی حدود ۹۵ هکتار را پوشش میدهد و دارای ۲۰ منطقه موضوعی گوناگون با حدود ۱۰۰ جاذبه است.
این پارک رویدادهای متعددی را در طول سال برگزار میکند و بهعنوان یک مقصد برتر برای سرگرمی خانوادگی در اروپا شناخته میشود که ترکیبی از بازیهای هیجانانگیز و تجربیات فرهنگی را در مناطق موضوعی خود ارائه میدهد. پارک اروپا در حال گسترش با یک بخش جدید به نام ولترون نوورا است که از فعالیتهای نیکولا تسلا الهام گرفته است و شامل یک ترن هوایی نوآورانه با چندین شتاب و چرخش معکوس است.
جدیدترین پارک موضوعی اروپا، پارک تفریحی هاسلند در کلنپینوی لهستان است که انتظار میرود در ژوئن ۲۰۲۵ به بهرهبرداری برسد و بهعنوان یک افزودنی مهم به چشمانداز پارکهای تفریحی اروپا در نظر گرفته میشود. این تحولات نشاندهنده آیندهای پویا برای پارکهای موضوعی در اروپا است که پیشنهادات سرگرمی را برای بازدیدکنندگان افزایش میدهد.