امروزه پروژه‌های معماری صرف‌نظر از محل اجرا، تحت تأثیر در دسترس بودن منابع قرار گرفته و با ملاحظات زیست‌محیطی ترکیب شده‌اند. این محدودیت‌ها معماران را بر آن می‌دارد تا امکانات جدیدی را برای نحوه درک محیط ساخته‌شده به کار گیرند. نکته قابل‌توجه این است که محدودیت منابع نه‌تنها در زمینه اقتصادی، بلکه شامل جنبه‌های فنی، مواد و فضای اجرایی نیز می‌شوند و پروژه‌های معماری علاوه بر غلبه بر این محدودیت‌ها، باید تأثیر مثبتی بر جوامع بگذارند. بنابراین، پروژه‌های معاصر باید استراتژی‌های متفاوتی را برای غلبه بر فضا، منابع و مواد محدود ارائه دهند و با هدف دستیابی به تأثیر مثبت و دموکراتیک کردن دسترسی به معماری، پیشنهادهای مبتکرانه‌ای ارائه دهند.

اگرچه زمینه‌های مختلف ممکن است درجات مختلفی از فوریت را در چالش‌ها نشان دهد، اما نمی‌توان این موضوع را انکار کرد که بسیاری از مسائل اجتماعی از توزیع نابرابر ثروت یا کمبود منابع در جوامع سرچشمه می‌گیرد. به همین دلیل استفاده هوشمندانه از پتانسیل‌های هر منطقه (به دلیل شرایط سیاسی، اقلیمی، اجتماعی یا اقتصادی) راه را برای ارائه طرح‌های معماری جامعه‌محور و پیشرفت جامعه می‌گشاید. درواقع معماری خود را به عنوان یک زبان فراگیر نشان می‌دهد که از طریق آن می‌توان به‌طور جمعی پاسخی برای مشکلات مشترک جهان پیدا کرد.

بعضی از پروژه‌های معاصر تأثیر شگرفی در مواجهه با چالش‌ها و کمبودهای جامعه دارند که علاوه بر کاوش در شیوه‌های پایداری، به محدودیت منابع موجود نیز توجه دارند. این پروژه‌ها برای رسیدن به هدف خود از روش‌های مختلف همچون استفاده از مواد جایگزین یا نامتعارف، بهره‌برداری از فضاهای کم‌استفاده یا ادغام طراحی کم‌هزینه و نیاز کم به تعمیر و نگهداری استفاده می‌کنند. تاکنون بسیاری از مناطق به‌ویژه در نیمکره جنوبی، در این زمینه بسیار تأثیرگذار عمل کرده‌اند و با استفاده از آگاهی و تجربه خود درباره مصالح و دانش عمیق استفاده تاریخی از آنها در منطقه، روندهای معماری شگفت‌انگیزی را شکل داده‌اند. این تغییر روندها به شرایط کنونی از جمله تغییرات آب‌وهوایی، درگیری‌های مسلحانه و بحران‌های اقتصادی مرتبط است تا بتواند به چالش‌های جهانی پاسخگو باشد. با توجه به اینکه گاهی اوقات معماری خوب را می‌توان با توانایی آن در فراتر رفتن از زیبایی‌شناسی و در بر گرفتن درک عمیق از فضا و همچنین استفاده مؤثر از منابع تعریف کرد، در ادامه مجموعه‌ای از پروژه‌های الهام‌بخش در سراسر جهان به همراه ویژگی‌های برجسته آنها معرفی می‌شود.

ایستگاه گردشگری Punta Arenas ، ونزوئلا

پونتا آرناس یک جامعه ساحلی کم‌جمعیت در ونزوئلا است که عمده فعالیت اقتصادی آن ماهیگیری است. این منطقه دارای منابع طبیعی فراوانی از جمله مناظر، سواحل و مکان‌های باستان‌شناسی است که به این مکان پتانسیل بالایی برای گردشگری می‌دهد. پروژه ایستگاه گردشگری پونتا آرناس یک طرح آزمایشی است که در مدت هشت هفته و با هدف استفاده از معماری به عنوان ابزاری برای توانمندسازی جامعه، از طریق مداخلات با تأثیر اجتماعی بالا، هزینه کم و پاسخگویی به واقعیت مکان توسعه‌یافته است.

پارک فرنیلو، مکزیک

پروژه بازسازی یک کانال فاضلاب آسفالت‌شده در شهر فرنیلوی مکزیک یکی از نمونه‌های برجسته معماری است که با رفع موانع موجود شرایط اجتماعی جامعه را بهبود بخشید. مجریان این پروژه یک پل روی کانال نصب کردند و زیر آن یک فضای گردشگاه و زمین بازی ایجاد کردند و مکان بلااستفاده را به یک منطقه قابل‌سکونت با محوطه بزرگ تبدیل کردند تا به جای محلی آکنده از خشونت‌های محلی و رفتارهای ضداجتماعی، به عنوان مکانی برای استراحت و بازی شهروندان استفاده شود. فضای جدید و تغییر رنگ ساختمان‌ها احساس یک شروع جدید را در میان شهروندان ایجاد کرد و کیفیت زندگی در منطقه مسکونی را بهبود بخشید.

فضای عمومی Tapis Rouge،‌هائیتی

تاپیس روژ یکی از چندین مکان عمومی درهائیتی (کشوری در کارائیب) است که تحت برنامه LAMIKA ساخته شده است. هدف این برنامه که توسط صلیب سرخ آمریکا تأمین بودجه می‌شود و توسط جوامع جهانی اجرا می‌شود، ایجاد فضاهای چندمنظوره است که انسجام اجتماعی را از طریق یک رویکرد فراگیر تسهیل و ارتقا می‌بخشد. اجرای پروژه تاپیس روژ در یکی از محله‌های غیررسمی کارائیب که در زلزله سال ۲۰۱۰ آسیب زیادی دیده بود و فاقد خدمات و زیرساخت‌های ابتدایی مانند برق، آب لوله‌کشی و سرویس بهداشتی بود، احساس مالکیت و هویت را در بین ساکنان این جامعه محلی ارتقا داد و با ایجاد محیطی امن‌تر و تمیزتر به کاهش جرم و جنایت، خشونت و رفتارهای ضد اجتماعی در منطقه کمک کرد.

خیابان مجدی‌الخولی، مصر

پروژه خیابان مجدی‌الخولی یک مشارکت اجتماعی برای ایجاد یک محیط امن برای کودکان، زنان و مردان بود که با نوآوری‌های شهری کیفیت زندگی ساکنان را افزایش داد. روش‌های ساخت‌وساز این پروژه شامل استفاده از مواد بومی و نیروی کار محلی به منظور ارتقای پایداری اقتصادی بود. این پروژه شامل نوسازی ساختمان‌های بلند، زیرساخت‌ها، نیمکت‌های خیابان، سنگفرش‌ها، محوطه‌سازی، روشنایی و یک منطقه چندمنظوره برای کودکان بود.

پلکان عمومی شرعانی، لبنان

پلکان شرعانی یک پروژه فضای عمومی با بودجه سازمان ملل متحد است که در قبه، یک محله کم‌درآمد در طرابلس لبنان اجرا شده است و شامل بازسازی پله‌های عمومی است که از میان محله می‌گذرد. این پله‌ها از نظر ساختاری در برابر سیل و چالش‌های دیگر آسیب‌پذیر هستند، اما یک دسترسی کلیدی برای اتصال این محله به مرکز طرابلس و بازارها به شمار می‌آیند. این پروژه با چالش‌های مختلفی مواجه است از جمله جابه‌جایی شهری و ادغام اجتماعی بین جمعیت لبنانی محله و پناهندگان سوری که در این محله تقریباً ۱۵ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند.

فضای سبز One Green Mile، هند

پروژه One Green Mile زیرساخت بتنی یک پل هوایی در هند را به یک فضای عمومی برای جامعه محلی تبدیل کرد و امکانات رفاهی و فضای سبز مورد نیاز را به این مکان افزود تا علاوه بر بهبود تحرک در میان افراد جامعه، هویت بصری منطقه را ارتقا دهد. این پروژه نمونه‌ای از رویکرد اقتصاد دایره‌ای است که با استفاده از فضای زیرین پل، ارزش پل را افزایش می‌دهد.

زمین بازی Eagles Land، روسیه

پروژه توسعه فضاهای عمومی روستای بولشو کوزمکینو شامل زمین بازی طبیعی است که با هدف برطرف کردن کمبود زیرساخت‌های ارتباطی و تفریحات سالم در روستا راه‌اندازی و به محل ملاقات روستاییان نیز تبدیل شد. این پروژه که با مشارکت روستاییان انجام شد، شامل تورهای اکتشافی، کارگاه‌های آموزشی و بازی‌های معماری بود.

The Arches، فرانسه

منطقه آرسو در منطقه مونپلیه فرانسه نمایانگر کیفیت بالای زندگی است که در بخش‌های نزدیک به مرکز شهر حاکم است. بازار، مغازه‌ها، کافه‌ها، آثار معماری و مدارس آن را به فضایی ایده‌آل برای رشد کودکان تبدیل کرده است و تنها نقطه ضعف آن کمبود یک فضای عمومی است که تردد خودروهای را محدود کند. طرح نوسازی فضای عمومی با مضمون «شهر در قد کودک» به منظور اتصال مرکز شهر به منطقه آرسو، به این مشکل پاسخ می‌دهد و یک فضای تفریحی موقت امکان دگرگونی تدریجی فضاهای عمومی را با اولویت دادن کودکان فراهم کرده است.

ماشین پین‌بال شهری سئول، کره جنوبی

«ماشین پین‌بال شهری سئول» یک مکان عمومی و منظره جدید است که با استفاده از دستگاه‌ها و اشیا ساخته‌شده از مواد سازگار با محیط زیست یا مواد بازیافتی همچون چوب‌های بازیافتی، پلاستیک‌های زیستی و مواد مقاوم در برابر پوسیدگی، هیجان جدیدی را در شهر ایجاد می‌کند و مقابله ملموسی در برابر بحران آب‌وهوایی است که شهر با آن مواجه است.