نگاهی به کانسپت بندر فرهنگها
“بندر فرهنگ ها” “Port of cultures” مسابقهای برای ساخت یک مرکز فرهنگی جدید در شهر ماریوپول اوکراین بود. محل پروژه، ساختمانی ۱۲۰ ساله، قرار بود تخریب شود و مرکز جدید با همان مقیاس، همان پروفیل و دقیقا در همان محل جایگزین آن شود. با مطالعه تاریخچه شهر و سایت پروژه، متوجه شدیم که این ساختمان بخشی از رویدادهای مهم بسیاری بوده است و در۱۲۰ سال گذشته پذیرای برنامههای متنوعی از خانه یک تاجر، مدرسه ژیمناستیک دختران وشکل گیری پادگان نظامی در اطراف آن تا محل اعزام نیروهای کار اجباری در جنگ جهانی دوم. در سال ۱۹۴۳ هنگام خروج از شهر، نازیها این ساختمان را به آتش کشیدند و ساختمان رها شده باقی ماند تا سال ۲۰۱۴ که بار دیگر در جنگ داخلی مجدداً سوخت.
بنابراین این بنا بخشی از تاریخ شهر و حافظه جمعی نسلهای مختلف شهر است، و از طرف دیگر، شهر به یک ساختمان با برنامههای جدید به ویژه برنامههای فرهنگی نیاز دارد. پس سوالی که ما باید به آن پاسخ میدادیم این بود که چگونه میتوان لایه جدیدی از برنامههای مورد نیاز فرهنگی را روی ۱۲۰ سال لایههای انباشته، اضافه کرد؟ ما سعی کردیم با عدم تخریب همه چیز و حفظ نکردن همه چیز به این سؤال پاسخ دهیم. ابتدا هر آنچه که درون بنا بود را خالی کردیم و صرفاً پاکت ساختمان را حفظ کردیم. برخلاف نما که فقط یک ظاهر بیرونی است، یک پاکت کارکردی دو طرفه دارد و با داخل هم کار میکند. با اینکار پروفیل ساختمان، که باید در همان مقیاس و ابعاد دوباره میساختیم، را حفظ کردیم. یک باکس شیشهای شفاف شامل پروگرمهای مورد نیاز در داخل آن قرار دهیم. در نتیجه بنایی با ظاهری قدیمی و پر از برنامههای جدید داریم که در برخی نقاط با شکافته شدن پاکت آن، ارتباط بصری میان درون “بندر فرهنگ ها” و شهر افزایش مییابد. در قسمت ورودی بنا بر روی پلازا و کافه ،وویدی عمودی قرار گرفت که علاوه بر سازماندهی برنامههای عمومی و کمتر عمومی در دو طرف خود، باعث ایجاد ارتباط بصری میان تمام فضاها شد. در سمت چپ ووید برنامههای فرهنگی (کتابخانه، نمایشگاه، کلاس ها و …) به واسطهی یک پلهی سرتاسری که تا بام ادامه پیدا میکند به یکدیگر وصل شدند و در طرف دیگر ووید فضاهایی با دسترسی محدودتر شامل بخش اداری و هاستل هنرمندان و … قرار دارند.
مشخصات طرح:
• طراح: استودیو معماری سوآپ
• معمار: فرناز منظور، مهدی طاهری
• محل پروژه: اوکراین، ماریوپول
• سال: ۲۰۲۴ – ۲۰۲۱
• جوایز و افتخارات:
o رتبه اول در ۲A Europe Architecture Awards | 2020 | طرح منتخب برای ساخت
o رتبه اول مسابقه طراحی مجموعه فرهنگی Port of Cultures