هدف بیمارستان‌ها از زمان پیدایش آن‌ها در هند از بیش از سه هزار سال پیش تاکنون، کمک به بهبودی بیماران به لطف توسعه پروتکل‌هایی بوده است که امکان فعالیت کارآمد، بهینه‌سازی منابع، تسهیل تصمیم‌گیری و ارائه خدمات، تجهیزات و داروهای لازم برای اطمینان از مؤثر بودن روند بهبودی بیمار را فراهم می‌کند. اگر اصولی را که در طراحی شهرهای هوشمند وجود دارد همچون بهره‌وری انرژی، مدیریت، ایمنی ساکنان، استفاده از فناوری‌های جدید برای حل مشکلات، دسترسی و پایداری را در نظر بگیریم، بیمارستان‌ها سال‌هاست که به‌عنوان شهرهای کوچک هوشمند وجود داشته‌اند. طراحی هوشمند ساختمان بیمارستان‌ها، نقش آن‌ها به عنوان یکی از پایه‌های شهر هوشمند را پررنگ می‌کند.

ایموتیک Immotics کنترل متمرکز خودکار ساختمان‌ها از طریق رایانه است که توسط رابط شخصی و کاربرپسند بصری امکان تجزیه‌وتحلیل و بهبود عملکرد ساختمان را فراهم می‌کند. با این روش از تأسیسات برقی، لوله‌کشی، بالابر، تجهیزات اتاق عمل، ترموستات بخش‌های مختلف مجتمع، سفارشات غذایی، داروها و مواد مصرفی تا نظارت بر بیماران از زمان ورود تا ترخیص، همه موارد و امور جاری در بیمارستان کنترل خواهند شد. ایموتیک شامل شکل خاصی از دوموتیک (اتوماسیون ساختمان) است و به بیماران بستری در بیمارستان‌های هوشمند و همراهانشان این امکان را می‌دهد تا نور اتاق‌ها را کنترل کنند، از پرستاران درخواست کمک کنند، کانال تلویزیونی را انتخاب کنند و تخت مکانیزه خود را تنظیم کنند تا در طول دوران بستری، اقامت راحت‌تری داشته باشند.

هوشمندسازی بیمارستان‌های موجود

همان‌طور که در بعضی شهرها، همه زیرساخت‌ها برای رسیدن به هوشمندی تغییر نکرده است و به‌تدریج جنبه‌های جدیدی در ساختارهای موجود گنجانده می‌شود، بعضی بیمارستان‌ها نیز با افزودن امکانات جدید به ساختار موجود و حذف عناصر منسوخ، به بیمارستان‌های هوشمند تبدیل شده‌اند. برای مثال بیمارستان دانشگاه وال‌دی هبرون کاتالونیا در اسپانیا، بخش ICU جدید مجهز به فناوری هوشمند را در ساختمان موجود راه‌اندازی کرد. این مرکز جدید مجهز به سیستم‌های تشخیص و نظارت پیشرفته است که از طریق برنامه هوشمند مدیریت می‌شود تا تصمیم‌گیری و شیوه عملکرد کارکنان در آن بخش بهبود پیدا کند، بنابراین نه‌تنها بیمارستان‌های نوساز یا آنهایی که از ابتدا به عنوان بخشی از یک شهر هوشمند طراحی و تأسیس شده‌اند همچون Songdo در کره جنوبی، Masdar در امارات متحده عربی و Lavasa در هند، بلکه بیمارستان‌های موجود که قابلیت هوشمندسازی داشته باشند نیز می‌توانند در چارچوب اصول شهر و ساختمان هوشمند قرار گیرند.

نخستین بیمارستان هوشمند

ساخت‌وساز بیمارستان‌ها باید شامل تمام ویژگی‌های مورد نیاز یک ساختمان هوشمند واقعی در محیط شهری هوشمند باشد. بیمارستان Mackenzie Vaughan در آنتاریوی کانادا که مراحل ساخت آن در سال ۲۰۲۰ به پایان رسید، نخستین بیمارستان واقعاً هوشمند است که تمام جنبه‌های هوشمندی همچون مواد، تجهیزات، دستگاه‌ها، موقعیت مکانی آن در محیطی محصور در طبیعت و ارتباط آن با منابع آبی و حتی دسترسی جاده‌ای و هوایی را در بر دارد. تمام بخش‌های این بیمارستان از اورژانس تا آشپزخانه، تیم تعمیر و نگهداری، کارکنان و حتی لوازم و اتصالات به یک شبکه مرکزی متصل است که تصمیم‌گیری فوری را امکان‌پذیر می‌سازد. به عنوان مثال این سیستم به تخت بیمار اجازه می‌دهد تا ضربان قلب بیمار را تشخیص دهد و در صورت نامناسب بود وضعیت به متخصصان هشدار ارسال کند، همچنین تا زمان رسیدن متخصصان تخت در حالت افقی قرار می‌گیرد تا در زمان آماده‌سازی بیمار برای اقدامات حیاتی همچون احیا یا انتقال به اتاق عمل صرفه‌جویی شود. این سیستم هوشمند تمام اطلاعات پزشکی بیمار را در اختیار تیم پزشکی قرار می‌دهد و نیاز به آزمایش‌های بالینی در زمان‌های غیرضروری را کاهش می‌دهد.

چالش‌های بیمارستان‌های هوشمند

بیمارستان‌های هوشمند که به عنوان شهرهای هوشمند کوچک شناخته می‌شوند، با مشکلاتی مشابه شهرهای هوشمند روبه‌رو خواهند شد. نخستین و اصلی‌ترین چالش، وابستگی کامل به دستگاه‌های IT است که در صورت وقوع خرابی تصادفی یا عمدی، می‌تواند عواقب جدی برای بیماران از نظر درمان یا حفظ حریم خصوصی داشته باشد. کارشناسان امنیت سایبری هشدار داده‌اند که برنامه‌نویسان دستگاه‌ها و ابزارهای پزشکی بیشتر از ساختار ضدحمله بودن، به کارایی آن می‌پردازند. این موضوع در مورد خود ساختمان نیز صدق می‌کند که نیاز به پروتکل‌های امنیتی قوی دارند. مرکز بهداشت بریتانیا به دلیل نداشتن پروتکل امنیتی مناسب در سال ۲۰۱۷ مورد حمله قرار گرفت و مجبور به پرداخت مبالغی به عنوان باج در ازای فاش نشدن فایل‌ها و گزارش‌های پزشکی شد.

بیمارستان‌های هوشمند نیز همچون شهرهای هوشمند، موجب حذف بعضی موقعیت‌های شغلی و کارکنان شاغل در این بخش‌ها می‌شوند، همچنین به دلیل مسائلی مانند سن و سطح سواد، شکاف تکنولوژیکی بین گروه‌های مختلف بیماران ایجاد می‌کنند که باید به‌عنوان یک نکته کلیدی در طراحی بیمارستان‌های آینده در نظر گرفته شود.