اولین تماس از طریق گوشی‌های تلفن همراه یا به اصطلاح تلفن دستی ۵۰ سال پیش انجام شد و از آن زمان به این سو این دستگاه‌ها به ابزاری چندگانه و ضروری تبدیل شده اند که به ما کمک می‌کنند از طریق آن زندگی خود را اداره کنیم. با این وجود، آیا این تلفن‌ها نحوه عملکرد مغز ما را نیز تغییر می‌دهند؟

امروزه کار‌های زیادی را از طریق گوشی تلفن همراه مان انجام می‌دهیم. پرداخت قبوض، قرار گذاشتن با یک دوست برای نوشیدن قهوه، تماس با اعضای خانواده‌ای که دور از ما زندگی می‌کنند و پیام رسان‌ها این کار را میسر ساخته‌اند، بررسی وضعیت آب و هوا، یادداشت کردن یک ایده داستان، گرفتن عکس یا ویدئو، گوش دادن به پادکست و انجام یک محاسبه سریع.

نتیجه گزارشی تازه نشان می‌دهد که بزرگسالان در ایالات متحده به طور میانگین ۳۴۴ بار در روز یعنی هر چهار دقیقه یکبار گوشی‌های تلفن همراه شان را چک می‌کنند و در مجموع تقریبا سه ساعت در روز را با دستگاه‌های خود می‌گذرانند. مشکل بسیاری از ما آن است که در ابتدا قصد انجام یک کار سریع از طریق گوشی تلفن همراه مانند بررسی ایمیل یا فید‌های رسانه‌های اجتماعی را داریم و ناگهان چندین ساعت در پیمایشی بی پایان غرق می‌شویم. این یک دور تسلسل باطل است.

هر چه گوشی‌های تلفن همراه ما مفیدتر شوند بیش‌تر از آن استفاده می‌کنیم. هرچه بیش‌تر از آن استفاده کنیم مسیر‌های عصبی بیش تری در مغزمان ایجاد می‌کنیم که منجر به برداشتن بیش‌تر گوشی‌های تلفن همراه مان برای هر کاری می‌شود حتی در مواقعی که محبور نیستیم گوشی خود را بررسی کنیم.

فارغ از دغدغه در مورد جنبه‌های خاصی از دنیای بیش از به هم پیوسته فعلی مانند رسانه‌های اجتماعی و فیلتر‌های زیبایی شناسانه بیش از حد آن تکیه بیش از حد ما به این دستگاه‌ها با مغزمان چه می‌کند؟ آیا همه چیز آن برای مان بد است یا نکات مثبتی نیز وجود دارد؟

یکی از پیامد‌های منفی استفاده بیش از حد از گوشی‌های تلفن همراه حواس پرتی می‌باشد. یکی از خطرناک‌ترین نمونه‌ها استفاده از تلفن همراه حین رانندگی است. نتیجه مطالعه‌ای نشان داد که صرفا صحبت کردن با گوشی تلفن همراه و نه ارسال پیامک بر روی رانندگی تاثیر منفی می‌گذارد.

این موضوع برای کار‌های روزمره که ریسک کم تری دارند نیز صادق است. شرکت کنندگان در یک بررسی پس از شنیدن صدای دریافت پیام از طریق گوشی شان عملکرد کاری به مراتب بدتری داشتند. این تنها استفاده از گوشی‌های تلفن همراه نیست که پیامد‌هایی به همراه دارد حضور صرف آن نیز می‌تواند بر طرز فکرمان تاثیر بگذارد.

برای مثال، در مطالعه‌ای تازه پژوهشگران از شرکت کنندگان خواسته بودند گوشی‌های تلفن همراه خود را کنارشان قرار دهند تا جلوی چشم شان باشد (مانند روی میز) و یا نزدیک و دور از دید قرار داده (مانند درون کیف یا جیب) و یا در اتاقی دیگر قرار دهند. سپس شرکت کنندگان مجموعه کار‌هایی را برای آزمایش توانایی شان در پردازش و به خاطر سپردن اطلاعات، حل مسئله و تمرکزشان انجام دادند. مشخص شد زمانی که شرکت کنندگان گوشی‌های تلفن همراه شان را در جای نزدیکی در اتاق دیگری قرار داده بودندعملکرد بسیار بهتری داشتند. به نظر می‌رسد صرف نزدیکی گوشی تلفن همراه باعث اصطلاحا "فرار مغز" می‌شود.

مغز ما ممکن است به طور ناخودآگاه سخت در تلاش باشد تا از تمایل به بررسی تلفن‌های مان جلوگیری کند یا دائما محیط را زیر نظر داشته باشد تا ببیند آیا باید تلفن خود را بررسی کنیم (برای مثال، منتظر اعلام رسیدن یک پیامک هستیم).

در هر صورت این منحرف شدن توجه می‌تواند انجام هر کار دیگری را دشوارتر سازد. پژوهشگران دریافته اند تنها راه حل این بود که شرکت کنندگان در پژوهش دستگاه را در اتاق دیگری قرار دهند. در نتیجه، برای کم کردن احتمال دست زدن به گوشی تلفن همراه تمرین کنیم تا آن را در اتاق دیگری قرار دهیم. هم چنین به خود یادآوری کنیم که مغزمان بیش از آن چه فکر می‌کنیم منابع در اختیار دارد و هر بار در برابر وسوسه چک کردن گوشی تلفن همراه مقاوم می‌شویم مسیر‌های عصبی تازه‌ای ایجاد می‌شوند و مقاومت در برابر این وسوسه را آسان‌تر می‌سازند.