کلان‌پروژه‌های شهری که جهان را تغییر دادند
کلان‌پروژه‌های شهری، زیرساخت‌ها و جوامع دنیای مدرن را شکل می‌دهند و نقش مهمی در تبدیل ایده‌ها به واقعیت‌های فیزیکی، از آسمان‌خراش‌های سربه‌فلک کشیده تا شبکه‌های حمل‌ونقل پیچیده و توسعه پایدار شهری دارند.
Admin1
شهرنشینی در دنیای امروز به یک گرایش جهانی تبدیل شده است، چراکه جمعیت جهان همچنان در حال افزایش است. این روند، تقاضا برای زیرساخت‌های پیشرفته و پروژه‌های ساختمانی عظیمی را افزایش می‌دهد که می‌تواند کره زمین را تغییر دهند. در سال‌های اخیر رشد فوق‌العاده‌ای در گستره و پیچیدگی پروژه‌های ساختمانی رخ داده است که توانایی شگفت‌انگیز مهندسی را به نمایش می‌گذارد. این پروژه‌ها، آنچه را که برای انسان ممکن است، از آسمان‌خراش‌های بلندمرتبه که به آسمان می‌رسند تا سیستم‌های حمل‌ونقل عظیم که قاره‌ها را به هم متصل می‌کنند، دوباره تعریف می‌کنند.
موضوعات معماری، طراحی شهری و برنامه‌ریزی همواره در حال تکامل هستند و پروژه‌های زیرساختی در مقیاس بزرگ بخشی از این تکامل هستند. صنعت AEC (معماری، مهندسی و ساخت) توانسته است با استفاده از ابزارها و فناوری‌های دیجیتال، مرزهای نوآوری در طراحی را به‌طور مداوم گسترش دهد. ابزارهای محاسباتی می‌توانند به میزان فوق‌العاده‌ای در مفهوم‌سازی، طراحی و ساخت پروژه‌های نمادین در مقیاس بزرگ کمک کنند.
کلان‌پروژه‌های شهری دنیا، تأثیرات عمیقی بر شهرهای خود دارند و بر جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی آنها تأثیر می‌گذارند. آنها سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی را به خود جذب می‌کنند، شهرهای مبدأ را به‌عنوان مراکز جهانی معرفی می‌کنند و به رشد تولید ناخالص ملی کمک می‌کنند. این پروژه‌ها می‌توانند در طول ساخت و در بلندمدت، تعداد زیادی شغل ایجاد کنند و اقتصاد محلی را تقویت کنند.
توسعه کلان‌پروژه‌های شهری می‌تواند منجر به جابه‌جایی جوامع موجود به‌ویژه در سکونتگاه‌های غیررسمی شود، زیرا مناطق به‌مراتب مطلوب‌تر و گران‌تر می‌شوند، اما اگر این پروژه‌ها به‌درستی برنامه‌ریزی شوند، می‌توانند تعاملات اجتماعی را با ایجاد فضاهای پویا و در دسترس تقویت کنند و کیفیت زندگی ساکنان را با فراهم کردن دسترسی بهتر به امکانات و کاهش زمان سفر، افزایش دهند.
برنامه‌ریزی و اجرای صحیح کلان‌پروژه‌های شهری که با توجه به اصول پایداری طراحی می‌شود، می‌تواند از منابع زیست‌محیطی محافظت کند و آلودگی محیط زیست را کاهش دهد. این پروژه‌ها با ادغام فناوری‌های سبز و زیرساخت‌های انعطاف‌پذیر، بخشی از راه‌حل‌های زیست‌محیطی به‌منظور کاهش ردپای کربن شهرها خواهند بود.
در ادامه به بعضی از بزرگ‌ترین پروژه‌های جهان و ماهیت نوآورانه آنها اشاره می‌شود به همراه تأثیراتی که بر جوامع محلی و کل سیاره خواهند داشت. این پروژه‌های کلان، طیف وسیعی از صنایع را از انرژی و حمل‌ونقل گرفته تا برنامه‌ریزی شهری و سرگرمی در بر می‌گیرند و هر یک به پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و فناوری کشورهای میزبان خود کمک قابل‌توجهی کرده‌اند.
شهر نئوم، عربستان سعودی
نئوم یک منطقه گسترده در عربستان سعودی است که به‌عنوان بخشی از تلاش‌های ولیعهد محمد بن سلمان برای توسعه عربستان در نظر گرفته شده است. این منطقه شامل چندین شهر، تفرجگاه و توسعه‌های دیگر خواهد بود. صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی که سرمایه‌گذاری‌ها را به نمایندگی از دولت انجام می‌دهد، تأمین‌کننده اصلی بودجه این پروژه است. طبق گفته مدیرعامل شرکت توسعه‌ای که برای ساخت نئوم انتخاب شده، این صندوق ۵۰۰ میلیارد دلار در این برنامه سرمایه‌گذاری کرده است. نئوم بخشی از برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان برای تنوع‌بخشی به اقتصاد و کاهش وابستگی به نفت است.
راه‌آهن خلیج فارس، بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی
پروژه راه‌آهن خلیج فارس با هدف تسهیل حمل‌ونقل کالا و مسافر در منطقه و تقویت همکاری‌های اقتصادی بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در حال توسعه است. با توجه به اینکه اقتصادهای منطقه در حال ورود به مرحله جدیدی از رشد شهری هستند، پروژه‌های ریلی به‌عنوان سرمایه‌گذاری‌های جذاب در نظر گرفته می‌شوند. توسعه زیرساخت‌ها نیز با بهبود درآمدهای نفتی و مبانی بازار در سال گذشته حمایت می‌شود.
این شبکه راه‌آهن که انتظار می‌رود بیش از دو هزار کیلومتر طول داشته باشد، با نرخ‌های مختلف در هر یک از شش کشور عضو در حال رشد است. شبکه ریلی از کویت آغاز می‌شود و تا دمام در سواحل شرقی عربستان سعودی امتداد می‌یابد، سپس به دو مسیر تقسیم می‌شود؛ یک مسیر به سمت بحرین و قطر از طریق پل‌های دریایی و دیگری به سمت سواحل جنوبی و شرقی عربستان می‌رود. این مسیرها در مرز بین عربستان و قطر به هم نزدیک می‌شوند و به ابوظبی می‌رسد و تا سواحل خلیج عمان امتداد می‌یابد. طبق گزارش‌ها، نخستین بخش متروی ریاض انجام شده است و امارات نیز مسیر خود را به سمت مرز عربستان نهایی کرده است.
نیروگاه خورشیدی دهرا، هند
نیروگاه خورشیدی دهرا در گجرات هند، یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی جهان است که قرار است ظرفیت تولیدی پنج هزار مگاوات داشته باشد. این مزرعه خورشیدی در مساحتی حدود ۱۱ کیلومتر مربع در منطقه ویژه سرمایه‌گذاری دهرا واقع شده است. توسعه پروژه در دو فاز هزار و چهار هزار مگاواتی انجام می‌شود. شرکت توسعه این تأسیسات را با ترکیبی از پنل‌های خورشیدی ثابت و ردیابی ساخته است تا تولید انرژی خورشیدی در طول روز به حداکثر برسد. یک سیستم اینورتر مرکزی که به ردیف پنل‌ها متصل است، جریان مستقیم تولیدشده توسط پنل‌ها را به جریان متناوب تبدیل می‌کند که می‌تواند به شبکه برق منتقل شود.
در مزرعه خورشیدی دهرا از فناوری‌های خورشیدی بر پایه سیلیکون پلی‌کریستالی استفاده می‌شود و پنل‌ها روی پایه‌های بتنی قرار می‌گیرند تا از تأثیرات جزرومد محافظت شوند. در اجرای این نیروگاه، چالش‌های بسیاری از جمله نیاز به جابه‌جایی و نصب ده‌ها هزار پنل خورشیدی، اینورتر، ترانسفورماتور و سایر تجهیزات در یک منطقه وسیع با زمین ناهموار وجود داشت که تیم پروژه با استفاده از فناوری‌های پیشرفته ژئوفضایی، نقشه‌برداری از محل را انجام داد و طرح تأسیسات را برنامه‌ریزی کرد تا این چالش‌ها را برطرف کند. علاوه بر این، از فناوری‌های پیشرفته برای کاهش مصرف آب و بهینه‌سازی تولید انرژی استفاده شد تا این نیروگاه با کمترین تأثیر زیست‌محیطی به‌صورت کاملاً کارآمد ساخته شود.
باغ کروی مدیسون، آمریکا
باغ کروی مدیسون یک استادیوم عظیم به شکل کره در لاس‌وگاس است که در سپتامبر ۲۰۲۳ به روی عموم باز شد. این سازه کروی که می‌تواند بیش از ۱۸ هزار مهمان را در خود جای دهد، با ارتفاع ۱۱۲ متر و عرض ۱۵۷ متر به‌عنوان بزرگ‌ترین سازه کروی جهان شناخته می‌شود. معماری تعاملی در کره به‌گونه‌ای طراحی شده است که فضای داخل و اسکلت خارجی سازه به‌عنوان صفحه‌های عظیم عمل می‌کنند و با استفاده از فناوری‌های پیشرفته ال‌ای‌دی، تصاویر و انیمیشن‌های سه‌بعدی را به نمایش می‌گذارند. معماران و مهندسان از فناوری صوتی‌فضایی چهاربعدی در سالن استفاده کرده‌اند که با استفاده از صدا، ارتعاش و حرکت صندلی‌ها، تجربه کلی مخاطبان را تقویت می‌کند و این فرصت را به آنها می‌دهد تا به‌طور کامل در رویدادهای زنده شرکت کنند و حس حضور در یک محیط کاملاً تعاملی را تجربه کنند.
فرودگاه بین‌المللی آل مکتوم، دبی
فرودگاه بین‌المللی آل مکتوم در دبی، یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های توسعه‌ای در امارات است که قرار است به بزرگ‌ترین فرودگاه جهان تبدیل شود. این فرودگاه در حال توسعه است تا ظرفیت پذیرش سالانه ۲۶۰ میلیون مسافر را داشته باشد. پروژه فرودگاه آل مکتوم بخشی از توسعه دبی جنوبی است و شامل پنج ترمینال مسافربری، ۴۰۰ گیت هواپیما و پنج باند موازی خواهد بود. این پروژه با بودجه‌ای بالغ بر ۱۲۸ میلیارد درهم در حال انجام است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۴ تکمیل شود. توسعه پروژه شامل ایجاد یک شهر جدید با محله‌های مسکونی، مراکز تجاری، هتل‌ها و موزه‌ها در اطراف فرودگاه است که برای سکونت حدود یک میلیون نفر طراحی شده است.
فرودگاه آل مکتوم با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌عنوان یک فرودگاه هوشمند و پایدار در نظر گرفته می‌شود. این فرودگاه در ۴۲ کیلومتری جنوب غربی دبی قرار دارد و به‌دلیل همجواری با بندر جبل علی، بزرگ‌ترین بندر کانتینری خلیج فارس، نقش مهمی در تقویت ظرفیت لجستیکی دبی ایفا خواهد کرد. آل مکتوم قرار است به شلوغ‌ترین فرودگاه جهان تبدیل شود و سهم قابل‌توجهی از تجارت جهانی هوایی را به خود اختصاص دهد.
ایستگاه فضایی بین‌المللی، فضا
ایستگاه فضایی بین‌المللی یک کلان‌پروژه همکاری بین‌المللی در حوزه علم و فناوری است که شامل مشارکت کشورهای اروپایی(ESA)، ایالات متحده (NASA)، ژاپن (JAXA)، کانادا (CSA) و روسیه (Roscosmos) است. این ایستگاه فضایی به اندازه یک زمین فوتبال مساحت و بیش از ۴۰۰ تن وزن دارد. به‌دلیل اینکه هیچ موشکی قادر به حمل و پرتاب آن به فضا نبود، این ایستگاه طی بیش از ۴۰ مأموریت به‌صورت تکه‌تکه به مدار زمین منتقل و در آنجا مونتاژ شده است.
ایستگاه فضایی بین‌المللی در مدار نزدیک زمین و در ارتفاع ۳۳۰ تا ۴۳۵ کیلومتری از سطح زمین در حرکت است. سرعت آن در مدار برابر ۲۷ هزار و ۶۰۰ کیلومتر بر ساعت است و به‌عنوان یک آزمایشگاه فضایی برای انجام تحقیقات علمی، رصدخانه‌ای برای مطالعه زمین و منظومه شمسی، مرکز حمل‌ونقل مداری برای تعمیر فضاپیماها و مرکز همکاری پژوهشی برای پیشبرد فناوری فضایی عمل می‌کند.
پروژه انتقال آب جنوب به شمال چین
پروژه انتقال آب جنوب به شمال چین با سرمایه‌گذاری حدود ۶۲ میلیارد دلار، بزرگ‌ترین پروژه در نوع خود است که تاکنون انجام شده است. هدف این پروژه تأمین آب برای مناطق خشک شمال چین از طریق انتقال آب از رودخانه‌های جنوب است. طراحی و شروع این پروژه ۵۰ سال به طول انجامید و پیش‌بینی می‌شود که ساخت آن نیز به‌طور تقریبی به همین مدت زمان نیاز داشته باشد، اما در نهایت، سالانه ۴۴.۸ میلیارد متر مکعب آب را به مناطق شهری در شمال کشور منتقل خواهد کرد.
این پروژه شامل سه مسیر اصلی شرقی، مرکزی و غربی است که مسیر مرکزی در ۲۰۱۴ تکمیل شد و سالانه ۱۳ میلیارد مترمکعب آب منتقل می‌کند. چالش‌های محیطی و اقتصادی بسیاری در مسیر اجرای پروژه قرار دارد و برخی کارشناسان بر این باور هستند که هزینه‌های این پروژه ممکن است با کارایی اقتصادی آن مطابقت نداشته باشد، همچنین انتقال آب ممکن است بر کشتی‌رانی در رودخانه یانگ‌تسه تأثیر منفی بگذارد.
راه‌آهن چوئو شینکانسن، ژاپن
خطوط ریلی شینکانسن ژاپن، بخشی از شبکه راه‌آهن ژاپن است که به‌طور تقریبی کل کشور را پوشش می‌دهند و سریع‌ترین روش برای سفر در ژاپن هستند. دولت ژاپن در حال ساخت خط جدیدی به نام چوئو شینکانسن با هزینه ۱.۵ تریلیون ین است که با استفاده از فناوری قطار مغناطیسی ابررسانا (SCMAGLEV)، توکیو و اوساکا را به هم متصل خواهد کرد و با سرعت بالای ۵۰۵ کیلومتر در ساعت، سفر بین این دو شهر را به حدود ۶۷ دقیقه کاهش خواهد داد.
این فناوری از آهنرباهای ابررسانا برای شناور کردن قطار استفاده می‌کند که به آن اجازه می‌دهد با سرعت بسیار بالا حرکت کند. این قطارها به‌جای استفاده از چرخ‌های سنتی، بر یک میدان مغناطیسی شناور می‌مانند و به این ترتیب اصطکاک را به حداقل می‌رسانند. راه‌آهن چوئو شینکانسن با تکمیل در سال‌های آینده، به‌عنوان یک نماد از پیشرفت فناوری ژاپن در زمینه حمل‌ونقل شناخته می‌شود و با استفاده از فناوری‌های نوین، به یک مدل موفق برای سایر کشورها تبدیل خواهد شد.
پروژه اکسپرس پاریس، فرانسه
پروژه اکسپرس پاریس، بزرگ‌ترین پروژه حمل‌ونقل در حال ساخت در پاریس است. این پروژه شامل ساخت چهار خط اتوماتیک جدید و توسعه یک خط قدیمی است. هزینه توسعه متروی جدید حدود ۳۶.۱ میلیارد یورو است که ۳۰ درصد آن توسط دولت فرانسه و ۷۰ درصد باقیمانده توسط دولت‌های محلی تأمین می‌شود. این پروژه تا سال ۲۰۳۰ ادامه خواهد داشت و انتظار می‌رود که سفر در پاریس را متحول کند. این پروژه تا سال ۲۰۵۰، منجر به کاهش ۱۴.۲ میلیون تن انتشار دی‌اکسید کربن خواهد شد.
اکسپرس پاریس، خدمات روزانه به سه میلیون شهروند را فراهم خواهد کرد و به‌عنوان بخشی از برنامه منطقه شهری ۲۰ دقیقه‌ای پاریس در نظر گرفته شده است که سفر از هر نقطه حومه به نقطه دیگر را در کمتر از ۲۰ دقیقه امکان‌پذیر می‌کند. این پروژه به توسعه زیرساختی و اقتصادی شهر کمک می‌کند؛ انتظار می‌رود با ایجاد ۱۱۵ هزار شغل جدید، سالانه ۱۰ میلیارد یورو به رشد تولید ناخالص داخلی فرانسه اضافه کند.
