معماری هزارساله مقاوم در برابر سیل
در محوطه باستانی شیای غربی، واقع در دامنه‌های مرطوب‌افکنه‌ی کوه‌های علان، باستان‌شناسان موفق به شناسایی مجموعه‌ای بی‌نظیر از مقبره‌ها و سازه‌های مهندسی باستانی شده‌اند که نشان از درک پیچیده ساکنان آن زمان از مدیریت آب و کنترل سیلاب دارد.
Admin1
در محوطه باستانی شیای غربی، واقع در دامنه‌های مرطوب‌افکنه‌ی کوه‌های علان، باستان‌شناسان موفق به شناسایی مجموعه‌ای بی‌نظیر از مقبره‌ها و سازه‌های مهندسی باستانی شده‌اند که نشان از درک پیچیده ساکنان آن زمان از مدیریت آب و کنترل سیلاب دارد.
در این منطقه تاکنون ۹ مقبره سلطنتی به صورت ردیفی از جنوب به شمال شناسایی شده‌اند و در کنار آن‌ها ۲۷۱ مقبره غیرسلطنتی نیز قرار دارد. افزون بر این، بقایای ۳۲ سازه مقاوم در برابر سیل و یک سازه معماری عظیم دیگر نیز در این محوطه دیده می‌شود که همگی حکایت از برنامه‌ریزی دقیق و فنی پیشرفته در انتخاب مکان‌های تدفین دارند.
ساکنان شیای غربی در هنگام تعیین محل مقبره‌های سلطنتی، با دقت از حفره‌های بزرگ ضدسیل اجتناب کرده و برای مقابله با تجمع روان‌آب‌های سطحی، اقدام به ساخت دیوارهای کنترلی و زهکش‌های محافظتی کرده‌اند.
یکی از مهم‌ترین سازه‌ها، دیوار کنترل سیل است که برای دفاع در برابر جریان‌های سیلابی ناشی از کوه‌های هلان ساخته شده است. این دیوار با استفاده از ماسه، شن و سنگ‌های طبیعی بنا شده و پایه آن از مواد مقاوم در برابر فرسایش شکل گرفته است. آثار فرسایش ناشی از سیلاب هنوز بر بدنه دیوار دیده می‌شود و نشانه‌هایی از فعالیت‌های مرمتی و باستان‌شناسی نیز در محل مشهود است.
در جریان مرمت این منطقه در دوره شیای غربی، از خاک حاصل از فرسایش دیوارهای شهر برای بازسازی استفاده شده است. در ساختار سازه‌ها، حفره‌های مدوری دیده می‌شود که به جای پایه‌های چوبی بوده‌اند؛ پایه‌هایی که برای تحمل فشار خاک فشرده کاربرد داشتند و اکنون جای خالی‌شان در بدنه بنا باقی مانده است. در برخی نقاط، باقی‌مانده چوب‌های فرسوده همچنان قابل مشاهده است.
کارشناسان معتقدند که حفظ چنین سازه‌هایی پس از بیش از هزار سال نه تنها نتیجه‌ی مهندسی دقیق، بلکه یک دستاورد شگفت‌انگیز تاریخی است. به گفته آن‌ها، این سازه‌ها شواهدی نادر از درک پیشرفته انسان باستان از محیط‌زیست، تهدیدات طبیعی و سازوکارهای دفاعی در برابر سیلاب هستند.
