مراکش پیشرو در حمل‌ونقل سبز
مراکش توانسته با بهره‌گیری گسترده از انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی، بیش از ۹۰ درصد قطارهای برقی خود را به انرژی سبز مجهز کند و با توسعه خطوط ریلی پرسرعت و مدرن، به‌عنوان پیشگام قاره آفریقا در حوزه حمل‌ونقل پایدار معرفی شود.
Admin1
مراکش به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرفته در زمینه استفاده از فناوری‌های پاک در حمل‌ونقل، شاهد تحول بزرگ در سیستم ریلی خود است. دفتر ملی راه‌آهن مراکش (ONCF) در اوایل سال ۲۰۲۴ اعلام کرد که ۹۰ درصد از قطارهای برقی این کشور به‌طور کامل از انرژی‌های پاک، به‌ویژه انرژی باد، استفاده می‌کنند؛ رقمی که بسیار فراتر از هدف اولیه ۲۵ درصدی این نهاد است. این اقدام بخشی از راهبرد وسیع دولت مراکش برای رسیدن به بی‌طرفی کربنی تا سال ۲۰۳۵ محسوب می‌شود که در آن علاوه بر کاهش آلودگی هوا، توسعه اقتصادی و اجتماعی نیز مدنظر است.
از جمله پروژه‌های شاخص این کشور، قطار سریع‌السیر «البراق» است که در سال ۲۰۱۸ به بهره‌برداری رسید و اولین قطار پرسرعت در قاره آفریقا محسوب می‌شود. این خط ریلی بین دو مرکز اقتصادی مهم یعنی طنجه و کازابلانکا حرکت می‌کند و سفر را به شکل چشمگیری کوتاه کرده است. توسعه این خط پرسرعت به سمت مراکش و اَگادیر نیز در دستور کار قرار دارد که نقشی کلیدی در تقویت شبکه حمل‌ونقل و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی ایفا می‌کند.
برنامه‌های نوسازی گسترده‌ای نیز با بودجه ۸.۷ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۹ برای ارتقای بیش از ۳۸۴۸ کیلومتر خطوط ریلی معمولی و بیش از ۲۲۰۰ کیلومتر خطوط پرسرعت طراحی شده است. این برنامه‌ها شامل افزایش ظرفیت خطوط، به‌روزرسانی سامانه‌های سیگنالینگ، پایداری اقلیمی زیرساخت‌ها و احداث ایستگاه‌های چندوجهی می‌شوند که همه به منظور ایجاد شبکه‌ای مدرن و پایدار با تمرکز بر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر هستند.
پشتیبانی سازمان‌های بین‌المللی نیز بر رشد این حوزه تأثیرگذار بوده است؛ به طوری که بانک جهانی در سال ۲۰۲۵ با تصویب بودجه ۳۵۰ میلیون دلاری، پروژه تحول شبکه ریلی و لجستیک در منطقه کازابلانکا را تأمین مالی کرده است. این پروژه شامل توسعه حمل‌ونقل مسافری الکتریکی، ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی و افزایش قابلیت‌های لجستیکی محور ریلی می‌شود تا هم تراکم ترافیک کاهش یابد و هم خدمات بهینه‌تر به مسافران ارائه شود.
از دیدگاه سیاست‌گذاران ملی، این حرکت در راستای استراتژی‌های کلان توسعه پایدار قرار دارد. نرخ انتشار دی‌اکسید کربن در بخش حمل‌ونقل به حدود ۳۱ درصد می‌رسد و مصرف انرژی نهایی در حمل‌ونقل نیز معادل ۳۸ درصد است؛ بنابراین ایجاد یک سیستم حمل‌ونقل کم‌کربن، اولویتی جدی به شمار می‌رود. برنامه‌هایی همچون استراتژی توسعه پایدار ملی ۲۰۳۰ و برنامه ملی تغییرات اقلیمی، پیوند مستحکمی میان تولید انرژی پاک و توسعه حمل‌ونقل هوشمند برقرار کرده‌اند.
علاوه بر این، مراکش میزبان پروژه‌های خورشیدی عظیمی مانند مجتمع خورشیدی موسوم به نور ورززات است که به‌عنوان منبع مهم انرژی تجدیدپذیر، امکان تأمین انرژی پایدار برای حمل‌ونقل و سایر بخش‌ها را فراهم می‌آورد. مراکش با ترکیب زیرساخت‌های پیشرفته ریلی و هدف‌گذاری قوی در بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر، الگویی موفق برای کشورهای آفریقایی و حتی فراتر از آن در زمینه حمل‌ونقل سبز و توسعه اقتصادی پایدار ارائه کرده است. این کشور گام‌های مؤثری برداشته تا ضمن کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، کیفیت زندگی شهروندان و کارایی شبکه حمل‌ونقل خود را بهبود ببخشد.
