فضای سبز در این شهرها، اولویت است

ایده‌های نوآورانه زیادی برای ایجاد فضای سبز در مناطق شهری در سراسر جهان وجود دارد که نشان می‌دهد گنجاندن طبیعت در فضای شهری چه فوایدی برای ساکنین شهر و محیط زیست دارد. بعضی از شهرهای جهان مانند ازمیر، لیورپول و سنگاپور با اولویت قرار دادن پروژه‌های سبز، توجه خود را به فضای سبز شهری نشان داده‌اند.

فضای سبز در این شهرها، اولویت است

ایجاد فضاهای طبیعی در شهر می‌تواند به مقابله با چالش‌های زیست‌محیطی شهری مانند مدیریت آب طوفان، کاهش آلودگی و انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات آب‌وهوایی کمک کند. وجود طبیعت در فضای شهری سلامت و رفاه ساکنین شهر را با کاهش استرس و ایجاد فرصت برای برقراری ارتباط اجتماعی بین شهروندان ارتقا می‌دهد. هر چند گنجاندن طبیعت در مناظر شهری ساده نیست اما می‌توان راه‌های نوآورانه‌ای برای آن پیدا کرد؛ از کندوهای زنبور روی پشت بام‌ها گرفته تا کانال‌های جنگلی که هوای خنک را به مراکز شهر می‌آورند. در ادامه شش شهر عنوان شده است که راه‌هایی برای گنجاندن فضای سبز به نفع مردم و محیط زیست در مناظر شهری خود پیدا کرده‌اند، که بعضی در مقیاس بزرگ و بعضی دیگر در سطح محلی مؤثر بوده‌اند.

لیورپول در انگلیس

کمبود فضا برای کاشت در مرکز شهر شلوغ لیورپول، نمای بیرونی بتنی یک مرکز خرید را به ۶۵ متر زیستگاه سبز تبدیل کرده است که به دیوار زنده لیورپول مشهور است. روی دیوار زنده لیورپول که در سال ۲۰۲۰ نصب شد، ۱۴ هزار گیاه همیشه‌سبز کاشته شده است، که تأثیر خوبی در کاهش آلودگی‌های ایجاد شده توسط ترمینال اتوبوس نزدیک شهر دارد.

در سال ۲۰۲۱، مرحله بعدی این طرح مبتکرانه با نصب دو کندوی زنبور عسل در پشت بام آغاز شد که هر کدام ۲۰ هزار زنبور عسل را در خود جای می‌داد و کارکنان ساختمان برای محافظت از این کندوها آموزش دیدند. یک سال بعد، جمعیت زنبورهای ساکن مرکز شهر افزایش یافت به طوری که اولین محصول عسل از کندوها ۱۸۰ جعبه شد. این زنبورها فقط دیوار زنده را گرده‌افشانی نمی‌کنند بلکه تا شعاع پنج کیلومتری کندوهای خود فعال هستند و به اکولوژی جامعه بزرگ‌تر کمک می‌کنند.

کوریتیبا در برزیل

کوریتیبا در شمال غربی برزیل، از دهه ۱۹۷۰ در حال فعالیتی پیش‌رونده به سوی یک مدل پایدار است و دغدغه برنامه‌ریزان شهری آن، افزایش رفاه جمعیت روبه‌رشد این شهر است. از همان موقع، ایجاد فضا برای مکان‌های تفریحی طبیعی و تشویق به بازیافت، بخش کلیدی برنامه‌ریزی شهری کوریتیبا بوده است. طرح جنگل‌کاری دولت شامل کاشت بسیاری از درختان در کنار جاده‌ها، پارک‌ها، میادین و سایر مناطق عمومی بوده است و نزدیک به ۱۳۹ هزار درخت فقط در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ در این شهر کاشته شده است. درختان بزرگ‌تر مانند آروکاریای همیشه سبز برای پارک‌ها و گونه‌های بومی کوچک‌تر برای کاشت در کنار جاده مورد استفاده هستند. ۱۰ جنگل کوچک شهری نیز در مناطقی ایجاد شد که فضای کافی برای جنگل‌های بزرگ نداشت.

این شهر در معرض بارندگی زیاد و سیل است، به همین علت راهکار کاشت جنگل به عنوان یک راه سازگار با محیط زیست برای مدیریت سیلاب نیز به کار گرفته می‌شود. پیش از این، کانال‌های بتنی برای هدایت رواناب باران استفاده می‌شد که با اجرای طرح جنگل‌کاری این کانال‌ها با پارک‌های عمومی جایگزین شدند. اکنون کوریتیبا با بیش از هزار فضای سبز، به‌عنوان یکی از سبزترین شهرهای برزیل شناخته می‌شود. درصد بالای رضایت شهروندان از محل زندگی خود در نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که اولویت دادن مردم به ماشین‌ها می‌تواند چه نتایج درخشانی در شهر ایجاد کند.

سنگاپور در آسیای جنوب شرقی

سنگاپور که تصمیم دارد به عنوان «شهری در طبیعت» شناخته شود در فوریه ۲۰۲۱ «طرح سبز ۲۰۳۰» خود را اعلام کرد که یک برنامه بلندپروازانه برای تبدیل شهر به یک مکان کاملاً طبیعت‌محور و تا حد امکان پایدار بود. این شهر در حال حاضر بیش از ۴۰۰ پارک و چهار ذخیره‌گاه طبیعی دارد که تا سال ۲۰۲۶ این میزان به ۳۰۰ هکتار افزایش می‌یابد و در نظر دارد ۲۰۰ هکتار گلخانه عمودی را تا سال ۲۰۳۰ ایجاد کند.

سنگاپور همچنین متعهد شده است که تا سال ۲۰۳۰ یک میلیون درخت در سراسر قلمرو خود بکارد و وسعت پارک‌ها را ۵۰ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش دهد. طبق وعده طرح سبز، در سال ۲۰۳۰ هیچ خانواده‌ای نباید بیش از ده دقیقه پیاده‌روی با یک فضای سبز قابل‌دسترس فاصله داشته باشد تا از این طریق سلامت و رفاه همه ساکنان به طور فعالانه ارتقا یابد. یکی از اولین پارک‌هایی که در این برنامه افتتاح شد، باغ دریاچه جورونگ است که دارای زمین بازی آبی سه هکتاری است که با تقلید از الگوهای جزرومد و زمین‌های ساحلی طراحی شده است. کودکان حین بازی یاد می‌گیرند که چگونه آب به طور طبیعی از طریق «بیوتوپی» گیاهان آبزی، فیلتر، تمیز و قابل استفاده می‌شود.

ازمیر در ترکیه

شهر ازمیر امیدوار است با کریدور اکولوژیکی شهرآبی پی‌نیرچی‌اوغلو که یک نوار سبز رنگ ۲۶ هزار و ۵۰۰ متر مربعی از پوشش گیاهی است، آلودگی کربن را کاهش دهد. این کریدور زیست‌محیطی در اکتبر ۲۰۲۰ افتتاح شد و شامل ۱۱۵۰ درخت و ۲۵۰ هزار بوته است که همه با آب‌وهوای مدیترانه‌ای سازگار هستند.

با این حال، این شهر معتقد است که ایجاد محیط‌های طبیعی در شهر نباید به پروژه‌های بزرگ محدود شود، بلکه پروژه‌های کوچک‌تر نیز می‌توانند به کاهش کربن و تشویق ساکنان به تعامل با طبیعت کمک کنند. به همین منظور، تعدادی پارکلت (واحه‌های کوچکی که مکانی برای نشستن شهروندان در میان گیاهان فراهم می‌کنند) در اطراف شهر ایجاد کرده است که به کاهش اثر جزیره گرمایی ایجاد شده توسط ساختمان‌های شهری کمک می‌کند. این پارکلت‌ها با بودجه و اشغال فضای بسیار کمتر نسبت به یک پروژه بزرگ، الگویی برای شهرهای دیگر است که به دنبال راه‌های عملی برای آوردن طبیعت به مناطق شهری هستند.

سئول در کره جنوبی

در کره جنوبی، سئول جنگلی را در تلاش برای کاهش سه تا هفت درجه‌ای دمای شهر، ایجاد کرده است. سئول به طور رسمی یک کلان‌شهر است و با جمعیت نزدیک به ۲۵.۶ میلیون نفر، یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای جهان به شمار می‌آید و به همین دلیل، کاهش دما یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان شهری آن است.

در سال ۲۰۱۸، شمال شرق آسیا گرم‌ترین موج گرما را در تاریخ خود تجربه کرد. دو سال بعد، در تلاشی برای مقابله با این قبیل رویدادها، مقامات شهری از طرح پارک جدیدی به نام «جنگل باد» رونمایی کردند که در آن گونه‌هایی مانند درختان کاج، افرا، گیلاس وحشی و بلوط کاشته شد و با هدف وارد کردن هوای خنک به طور مستقیم به شهر و همچنین به دام انداختن ذرات آلاینده و گردوغبار ریز، در سال ۲۰۲۲ افتتاح شد.

نیویورک

پارک های‌لاین در سمت غربی منهتن یک پارک عمومی به طول دو کیلومتر است که با ویلچر نیز قابل دسترسی است. این پارک در امتداد بقایای بخش مرتفعی از خط راه‌آهن بلااستفاده ساخته شده است که در اوایل دهه ۱۹۸۰ بسته شد و قبل از اینکه ساکنان برای استفاده از آن با هم متحد شوند، با تخریب روبرو بود. یک مسابقه طراحی در سال ۲۰۰۳ باعث شکل‌گیری ایده‌هایی برای استفاده از این فضا شد و ایده یک باغ در سطحی بالاتر از خیابان بسیار مورد توجه قرار گرفت.

به این ترتیب های‌لاین که طی چند مرحله از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ راه‌اندازی شد، اکنون یک راه سبز شهری با بیش از ۱۵۰ هزار گل، درختچه و درخت است.. اگرچه این پارک توسط دپارتمان پارک‌ها و تفریحات نیویورک اداره می‌شود، اما توسط داوطلبان مشتاق نگهداری می‌شود و از این طریق مشارکت عمومی را در شهر افزایش می‌دهد. بسیاری از طراحان معتقدند که این طرح می‌تواند الگویی برای شهرهای دیگری باشد که به دنبال راه‌های نوآورانه برای افزودن فضای سبز به چشم‌انداز شهری خود هستند.