جاذبه‌های گردشگری اراک؛ ترکیبی از طبیعت، فرهنگ و تاریخ
اراک شهری که در دل خود گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ را جای داده است، از حمام چهار فصل، بزرگ‌ترین حمام ایران تا مجموعه تاریخی بازار اراک؛ هر گوشه از این شهر روایت‌گر داستانی از گذشته‌های دور است.
Admin1
اراک شهری با زیبایی‌های تاریخی و طبیعی بسیار است که با داشتن جاذبه‌های فراوان، توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند، بعضی مراکز و مکان‌های دیدنی شهر اراک در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
از جمله مکان‌های دیدنی این شهر می‌توان به موزه مفاخر، باغ ملی، بازار اراک، برج شیشه، دره گردو، منطقه حفاظت‌شده هفتاد قله، پارک جنگلی، مقبره شاه غریب (قلندر)، کلیسای مسروپ، تالاب میقان، حمام چهار فصل و قنات ابراهیم‌آباد اشاره کرد.
موزه مفاخر اراک مجموعه‌ای است که در عمارت تاریخی حاج حسین خاکباز محسنی قرار گرفته و به معرفی بزرگان و چهره‌های مهم این استان اختصاص یافته است؛ این بنای قاجاری نمونه‌ای از معماری کوشکی با تزئینات آجری زیبا و دو ایوان شرقی و غربی است که تا حدودی شبیه بناهای عمارتی دوره قاجار در سمنان است.
این موزه سال ۱۳۸۸ و پس از یک دوره بازسازی افتتاح شد و اکنون بخش‌های مختلفی از جمله تالارهای مخصوص به نام‌های امام خمینی، امیرکبیر و قائم‌مقام فراهانی دارد که به نمایش زندگی‌نامه و آثار شخصیت‌هایی از جمله امیرکبیر، پروین اعتصامی و پروفسور حسابی اختصاص پیدا کرده است.
باغ ملی اراک نیز یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های ایران است که در مرکز شهر اراک واقع شده است و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اراک در بین مردم این شهر شناخته می‌شود.
قدمت این باغ حدود ۱۰۰ سال است و درختان کهنسال و فضای سرسبز بزرگی دارد، این محیط از زمان‌های قدیم که به‌شکل یک میدان با باغی در مرکز آن احداث شده، محل عبور اتومبیل و درشکه بوده است.
بعدها با احداث ساختمان شهرداری و سینما در اطراف میدان بر اهمیت آن افزوده شده است و در حال حاضر مکانی آرام برای پیاده‌روی، استراحت و لذت بردن از طبیعت محسوب می‌شود.
باغ ملی به‌دلیل معماری منحصربه‌فرد و زیبایی‌های طبیعی‌اش، محلی محبوب برای عکاسی و تفریح خانوادگی و محیطی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری است.
آخرین اثر معماری ایرانی در اراک
بازار اراک نیز یکی از مراکز تجاری قدیمی و یکی از مکان‌های دیدنی اراک است که نمونه‌ای برجسته از معماری ایرانی محسوب می‌شود و در مرکز شهر اراک قرار دارد؛ این بازار سرپوشیده با کمتر از یک کیلومتر طول، طاق‌های بلند و دیوارهایی به ارتفاع تقریبی هفت متر دارد و تعداد زیادی واحدهای تجاری داخل آن وجود دارد.
مجموعه بازار اراک شامل مکان‌هایی همچون مسجد، آب‌انبار، سقاخانه و کاروان‌سرا است، معماری بازار اراک به‌شکل دو محور عمود بر هم با سقف‌های گنبدی و مسیرهای منظم است که تقارن هندسی دارند.
این بازار که از مراکز تاریخی اراک است، به‌دلیل موقعیت استراتژیک در مرکز شهر، نقش مهمی در تبادلات اقتصادی و اجتماعی منطقه دارد و به‌عنوان آخرین اثر معماری ایرانی در اراک شناخته می‌شود.
بازار اراک که در دوران فتحعلی شاه قاجار توسط یوسف خان گرجی بنا شده است، امروزه به‌عنوان یک میراث فرهنگی باارزش به‌خوبی حفظ شده و پذیرای گردشگران بسیاری است که با تور داخلی به اراک سفر می‌کنند.
برج شیشه نیز یکی از عمارت‌های تاریخی و مکان‌هایی که های دیدنی اراک است که قدمت آن به دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار می‌رسد و در بافت قدیمی شهر اراک واقع شده است، بنای برج شیشه در اصل برای نگهبانی است و به بخشی از ارگ حکومتی تعلق دارد که مرکز حکومت و محل اقامت حاکمان شهر محسوب می‌شده است.
نام برج شیشه بعدها به‌دلیل تزئینات کاشی‌کاری اصیل قاجاری با طرح‌های لوزی‌شکل که در تابش آفتاب درخشندگی خاصی داشتند، روی ساختمان آن گذاشته شد.
دره گردوی اراک یکی از مکان‌های زیبا و پهناور است که حدود ۱۰۰ هکتار وسعت دارد، در این منطقه وسیع زیبایی‌های طبیعی زیادی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها لذت برد؛ در این دره رودخانه، درخت، تنوع گیاهی، آبشار، جاده و مسیر، پل و ارتفاعات زیادی وجود دارد.
این دره به وجود رودخانه و درختان گردویی که در آنجا وجود دارد، معروف است؛ رودخانه این دره بسیار زیبا و بلند است و در بعضی قسمت‌های این رودخانه سنگ فرش‌های زیبایی وجود دارد.
کنار این رودخانه مکان دل‌انگیزی برای صرف غذا است، در این دره تنوع گیاهی زیادی وجود دارد و در فصل بهار گل‌ها و گیاهان زیادی را می‌توان مشاهده کرد؛ در فصل زمستان و بهار نیز گیاهان خاص و کمیابی در ارتفاعات این دره رشد می‌کند که نمی‌توان آن گیاهان را در هر جایی پیدا کرد.
در کنار رودخانه این دره نیز گل‌های زیبایی رشد می‌کند و سرسبز بودن این دره برای عکسبرداری مناسب است، در دره گردوی اراک دو یا سه آبشار وجود دارد که زیبا و قابل دسترس است و روی همه این آبشارها یک پل بنا شده است که رفت و آمد را برای گردشگران و مردم راحت‌تر کند.
دره گردوی اراک، تنوعی از جاذبه‌ها
در کنار این آبشارها سنگ نمای زیبایی ساخته شده که چشم‌انداز بسیار زیبایی را خلق کرده است، در صورتی که بارش باران زیاد باشد، صدای آبشار از فاصله زیاد به گوش می‌رسد که بسیار دل‌انگیز است.
دره گردو در اطراف خود ارتفاعات بلندی دارد که کوه‌نوردان و تپه‌نوردان را به سمت خود می‌طلبد؛ کوه‌های این دره بسیار بلند و تپه‌های آن نیز بسیار طولانی است که همین امر موجب منحصر به فرد شدن این دره می‌شود.
علاوه بر این تنوع گیاهی در ارتفاعات دره بیشتر است و در بعضی موارد گیاهان خاصی نیز در اطراف دیده می‌شود، این دره بزرگ در خود جاده‌ها و پیست‌های زیادی را جای داده است و افراد بسیار زیادی از نقاط مختلف شهر اراک برای انجام تمرینات و پیاده‌روی به سمت این دره می‌آیند.
دره گردوی اراک جاده‌های بسیار زیادی دارد که به روستاهای اطراف این دره می‌رسد، در این روستاها باغ و درختان گردوی زیادی وجود دارد که بسیار زیبا و قدیمی هستند و پیست‌های این دره نیز مناسب دویدن و دوچرخه‌سواری است و بعضی از اردوهای ورزشی در این دره برگزار می‌شود.
این دره پل‌های بزرگی به طول پنج تا ۱۵ متر دارد که از روی رودخانه دره گردوی اراک می‌گذرند، نمای اطراف این پل‌ها بسیار زیبا است و در صورتی که رودخانه پر از آب باشد، صدای زیبای گذر آب به گوش می‌رسد که بسیار لذت بخش است.
زیر این پل‌ها سنگ نماهای شیب‌دار وجود دارد که آب را به سمت پایین هدایت و نمای بسیار زیبایی را خلق می‌کند.
حمام چهارفصل اراک یکی از زیباترین نمونه‌های معماری و کاشی‌کاری دوران قاجار است که به‌دلیل تزئینات منحصربه‌فردش یکی از بهترین مراکز دیدنی اراک به شمار می‌آید.
این حمام در دوره ناصری احداث شد، زمانی که اراک یا سلطان‌آباد سابق شاهد رونق اقتصادی بود، ساخت این حمام با هدف رفع نیازهای بهداشتی جمعیت متنوع شهری از جمله اقلیت‌های مذهبی، طراحی و اجرا شد.
حمام چهارفصل بخش‌های متعددی برای استفاده مردان، زنان و اقلیت‌های دینی دارد و از نظر معماری دارای بخش‌هایی همچون دالان ورودی، سربینه، گرم‌خانه و خزینه دارد.
حمام چهارفصل علاوه‌بر کاربری‌های متنوعش زیبایی‌های هنری دارد و به همین دلیل از جاذبه‌های گردشگری اراک است؛ تزئینات کاشی‌کاری شامل نقوش اسلیمی و هندسی با رنگ‌های زرد، لاجوردی و فیروزه‌ای است که جلوه‌ای خیره‌کننده از چهار فصل سال را به تصویر می‌کشد.
آب لازم برای حمام از قنات تأمین می‌شود و کف آن به نحوی طراحی شده است که از تغییرات ناگهانی دما جلوگیری کند، این بنا پس از مرمت به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده و در حال حاضر مکانی برای نمایش آثار تاریخی و فرهنگی است.
مسروپ، بنایی تاریخی با معماری قاجاری
کلیسای مسروپ مقدس اراک، بنایی تاریخی با معماری قاجاری است که سال ۱۹۱۴ میلادی به‌کمک جامعه ارمنی این شهر احداث شد؛ این کلیسا با معماری بازیلیک مستطیل‌شکل بخش‌هایی از جمله مدرسه، تالار اجتماعات، خانه کشیش و منزل سرایدار دارد که در حیاط آن قرار گرفته است.
نورگیرهای متعدد در چهار طرف بنا و برج ناقوس واقع در جلوی ورودی غربی، از دلایل جذابیت این جاذبه اراک است و دو ورودی دیگر نیز در این کلیسا وجود دارد که در قسمت‌های جنوبی و غربی قرار دارد و یادمان شهدای ارمنی نیز در حیاط آن نصب شده است.
کلیسای مسروپ علاوه‌بر مکانی برای عبادت، به‌عنوان یک مرکز فرهنگی مهم برای ارامنه اراک شناخته می‌شود.
منطقه حفاظت‌شده هفتاد قله در قلب شهر
باغ‌وحش و پارک جنگلی شهید باهنر در اراک با مساحت ۱۸۳ هکتار یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های جنگلی مصنوعی در ایران است، این پارک از سال ۱۳۶۲ آغاز به کار کرد و عملیات جنگل‌کاری این پارک تا سال ۱۳۷۲ ادامه داشت و امروز به یکی از جاهای دیدنی اراک تبدیل شده است.
این پارک با گونه‌های گیاهی سازگار با اقلیم منطقه، مکانی محبوب برای دوستداران طبیعت است، تأمین آب این پارک توسط دو حلقه چاه عمیق و یک شبکه انتقال آب به طول ۱۴ کیلومتر صورت می‌گیرد، همچنین در کنار این پارک، باغ‌وحشی ایجاد شده است که بازدید از آن به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری اراک پیشنهاد می‌شود.
این پارک در جنوب‌شرقی اراک واقع شده و ساعت بازدید از پارک جنگلی شهید باهنر اراک ۲۴ ساعته است؛ منطقه حفاظت‌شده هفتاد قله یکی از زیباترین جاهای دیدنی اراک است که در فاصله ۲۵ کیلومتری این شهر قرار دارد و محیطی بی‌نظیر برای دوستداران طبیعت و حیات‌وحش محسوب می‌شود.
این منطقه با وسعت تقریبی ۹۸ هزار هکتار، پستانداران، خزندگان و پرندگان متنوعی دارد که در کنار کوه‌ها، دره‌ها و چشمه‌های آب معدنی یک اکوسیستم کامل را تشکیل داده‌اند، هفتاد قله هم برای تحقیقات زیست‌محیطی و هم برای پیاده‌روی، کوه‌نوردی و لذت بردن از طبیعت بکر منطقه، مقصدی ایده‌آل است و به‌دلیل ملاحظات منطقه و حفاظت محیطی، ورود به آن باید با هماهنگی سازمان محیط زیست انجام شود.
منطقه حفاظت‌شده هفتاد قله در ۲۵ کیلومتری شمال‌شرقی اراک قرار دارد و ساعت بازدید از این منطقه با هماهنگی محیط‌زیست استان مرکزی صورت می‌گیرد.
ابراهیم‌آباد یکی از قدیمی‌ترین و برجسته‌ترین قنات‌های ایران در نزدیکی اراک واقع شده است و به‌دلیل معماری خاص و تاریخی‌اش، به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی اراک شناخته می‌شود.
این قنات که طولی حدود ۱۱ کیلومتر دارد، از کوه‌های هفتاد قله سرچشمه می‌گیرد و تا روستای ابراهیم‌آباد ادامه پیدا می‌کند.
قنات ابراهیم‌آباد نه‌تنها به‌عنوان یک سازه آبی، بلکه به‌علت پیچیدگی‌های فنی و مهندسی که شامل ۳۴۸ حلقه چاه برای تهویه و جریان روان آب می‌شود، اهمیت دارد.
در گذشته، قنات ابراهیم‌آباد نقش مهمی در تأمین آب کشاورزی و شرب منطقه داشته و امروزه نیز به‌عنوان یکی از نمادهای تاریخی و فرهنگی در بین دیدنی‌های اراک، به ثبت آثار ملی کشور رسیده است.
