از جمله عوامل آلودگی فعالیت صنایع آلاینده است، حال آنکه عوارض آلایندگی صنایع باید به حساب شهرداری‌ها واریز شود و شهرداری باید این مبلغ را برای ایجاد کمربند سبز شهرها، توسعه حمل‌ونقل عمومی و مبلمان شهری هزینه کند.

تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی یکی دیگر از عوامل آلودگی هوا است که نقش بازدارندگی خود در مقابل گرد و خاک را ازدست داده‌اند و با وزش باد به عنوان یکی از منابع ایجاد ریزگردها عمل می‌کنند.

در حال حاضر با توجه به حضور صنایع مختلف مجاور و آلایندگی‌های ناشی از آن و مهاجرپذیری در شهر اصفهان نه تنها باید بر حفظ فضای سبز این کلان‌شهر تاکید داشت بلکه باید برای توسعه این فضا نیز گام‌های اساسی برداشت.

از سوی دیگر مدیریت منابع و مصارف آب دارای اهمیت ویژه‌ای است و در کنار اقداماتی نظیر تغییر الگوی کاشت، مدیریت توزیع و مصرف آب فضای سبز، بازچرخانی آب و تصفیه فاضلاب‌های شهری به منظور استفاده برای آبیاری فضاهای سبز به عنوان منابع آب پایدار از سیاست‌های اصلی شهرداری اصفهان در راستای توسعه پایدار است.

ایجاد کمربند سبز شهرها یک ضرورت است که در سال‌های اخیر اداره منابع طبیعی با همکاری تشکل‌های زیست محیطی، طبیعت دوستان و کوهنوردان تلاش ستودنی برای کاشت گونه‌های سازگار با اقلیم انجام داده‌اند.

کمربند سبز فضاهای عریضی است که برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و ریزگرد، همچنین تلطیف و تعدیل هوا در حاشیه یا پیرامون شهرها ایجاد می‌شود و علاوه‌بر اینکه رشد بی‌رویه این مناطق را کنترل می‌کند، فرصتی سبز برای نفس‌کشیدن شهروندان و کاهش آلودگی ناشی از پدیده گرد و غبار نیز محسوب می‌شود.

پروژه‌های کمربند سبز در شهرها به‌طور معمول با هدف ایجاد بادشکن و فیلتر طبیعی به‌منظور مقابله با پدیده گرد و غبار، شن‌های روان، بادهای موسمی و ایجاد اکوسیستم طبیعی پیش‌بینی می‌شود.

کمربند سبز در واقع نواری از درختان و درختچه‌ها بوده که به دور شهرها کشیده می‌شود و دارای کارکردهای چندگانه است ولی بیشتر به منظور جدا کردن فضای اصلی از حومه و حفاظت شهرها در مقابل آلودگی و گرد و غبار ایجاد می‌شود.

کمربند سبز، مانعی برای توسعه بی‌رویه شهر اصفهان است

علی صالحی، سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان می‌گوید: به چند دلیل نیازمند تکمیل کمربند سبز در این کلان‌شهر هستیم که از دلایل اصلی آن حاشیه‌نشینی‌ها، پیش‌روی‌ها و آسیب‌هایی است که انتقال جمعیت به شهرها وارد می‌کند.

وی می‌افزاید: توسعه بی‌حد و مرز شهرها موجب کمبود منابعی نظیر انرژی می‌شود، همچنین آسیب‌های فرهنگی و آسیب تمرکز جمعیتِ غیرکارشناسی که در زیرساخت‌های خدمات شهری خود را نشان می‌دهد، همچون ترافیک و نبود امکان ارائه خدمات شهری در حوزه‌های نظافت و جمع‌آوری پسماند، شهرها را به شدت تهدید می‌کند، از این رو لازم است بر اساس اسناد بالا دستی ازجمله طرح جامع و طرح تفصیلی محدوده توسعه شهرها در بخش ساخت‌وساز مشخص شود.

سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح می‌کند: یکی از کاربردهای کمربند سبز مشخص‌شدن محدوده شهری است تا بتواند این فضا را مدیریت کند، از سوی دیگر در این پروژه به شدت نیازمند استفاده از منابع آبی بازفرآوری شده در خارج از هسته مرکزی شهر هستیم.

«کمربند سبز» یک حلقه حافظ، ناظر و حمایت‌کننده از محیط زیست شهر و یکی از الگوهای درست برای حراست از شهر است

صالحی ادامه می‌دهد: ایجاد کمربند سبز به لحاظ زیست‌محیطی کمک‌کننده و محلی برای استفاده از آب‌های خاکستری و بازفرآوری شده است.

وی می‌گوید: در حوزه ریزگردها و مواردی همچون آلاینده‌ها این کمربند در احیای شرایط آب و هوایی کمک‌کننده بوده و به‌عنوان یک مانع برای ورود آلاینده‌های خارجی از سطح شهر عمل می‌کند، همچنین از فرسایش خاک در مجاورت شهرها جلوگیری خواهد کرد.

سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان بیان می‌کند: کمربند سبز در حوزه دفع روان‌آب‌ها و دفع آب‌های سطحی نیز بسیار مؤثر است و در مجموع می‌توان گفت، «کمربند سبز» یک حلقه حافظ، ناظر و حمایت‌کننده از محیط زیست شهر، مانعی برای توسعه بی‌رویه آن و یکی از الگوهای درست برای حفظ و حراست از شهر است.

۱۰۰۰ هکتار از فضای سبز شهر اصفهان به کمربند سبز اختصاص دارد

مجتبی حق‌شناس، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در این باره اظهار می‌کند: کمربند سبز شهر اصفهان نسبت به سایر کلان‌شهرها دارای وضعیت بهتری است، اما همچنان استانداردهای لازم را ندارد.

وی می‌افزاید: به دلایل متعددی ازجمله نداشتن عرض مناسب و استاندارد برای جلوگیری از ورود ریزگرد به داخل شهر و نداشتن پیوستگی لازم دورتادور شهر به دلیل نبود تعریف استاندارد برای حریم شهر بر اساس طرح جامع شهرسازی، در مناطقی همچون ۱۰ و ۱۴ شاهد گسترش شهر هستیم.

مدیر عامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان تصریح می‌کند: یکی از مزیت‌های کمربند سبز ایجاد حریم در شهرها است که در این کلان‌شهر در این مورد پیوستگی لازم وجود ندارد.

حق‌شناس می‌گوید: از مجموع ۴ هزار هکتار فضای سبزی که در اختیار شهرداری اصفهان است، ۱۰۰۰ هکتار از فضای سبز شهر به کمربند سبز اختصاص دارد.

آب مورد نیاز برای ایجاد فضای سبز در حاشیه شهر را نداریم

وی ادامه می‌دهد: در ضلع شمال و شمال غربی اصفهان کمربند سبز نداریم و تنها پارک کوهستانی پرتو بخشی از کمربند فضای سبز شمال غرب را تأمین می‌کند.

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان می‌گوید: در حال حاضر بهترین کمربند سبز موجود در اصفهان پارک جنگلی واقع در شرق این کلان‌شهر، همچنین ضلع جنوبی و اتوبان‌های شهید کشوری و شهید اقارب‌پرست به عنوان رینگ حفاظتی دارای کمربند سبز است.

حق‌شناس بیان می‌کند: با استناد به قانون هوای پاک، شهرداری باید فضای سبز را ایجاد کند، این در حالی است که وزارت نیرو باید آب مورد نیاز این فضای سبز را تأمین کند و سازمان جهاد کشاورزی و منابع طبیعی بتواند زمین این فضای سبز را در اختیار شهرداری قرار دهد، اما در حال حاضر ما آب مورد نیاز برای ایجاد فضای سبز در حاشیه شهر را نداریم.

وی با تاکید بر محدودیت منابع آبی به عنوان دلیل عمده تکمیل‌نشدن کمربند سبز اصفهان می‌گوید: تحقق این مهم نیازمند همکاری بین بخشی دستگاه‌ها است و شرکت آب منطقه‌ای اصفهان و وزارت نیرو باید آب مورد نیاز این فضای سبز در حاشیه شهر را فراهم کند.

اصفهان اقلیمی با آب و هوای گرم و خشک است که طی سال‌های اخیر با خشکی زاینده‌رود، آب و هوای آن گرم‌تر و با مشکلاتی همچون ریزگردها نیز مواجه بوده است؛ کمربند سبز در این کلان‌شهر به مثابه حلقه‌ای حفاظتی برای حراست از محیط زیست شهر و مانعی برای توسعه بی‌رویه آن است.

ایجاد کمربند سبز شهرها یک ضرورت است که در سال‌های اخیر اداره منابع طبیعی با همکاری تشکل‌های زیست محیطی، طبیعت دوستان و کوهنوردان تلاش ستودنی برای کاشت گونه‌های سازگار با اقلیم انجام داده‌اند، همچنین مدیریت شهری اصفهان در دوره ششم پیگیری‌ها و تلاش‌های فراوانی را در این مورد انجام داده است، اما محدودیت‌های آبی و بحران کم‌آبی موجب شده تا این کمربند نجات‌بخش همچنان از استانداردهای لازم برخوردار نباشد.