آیا دوران بسازوبفروشهای غیرمجاز به پایان رسیده است؟
سالهاست افرادی که نه پروانه مهندسی دارند و نه شرکت ساختمانی ثبت کردهاند، در بازار ساختوساز مسکن حضور فعال دارند. این گروه که در عرف بازار با عنوان «بساز و بفروش» شناخته میشوند، طبق قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، صلاحیت رسمی برای فعالیت در حوزه ساختوساز ندارند، اما عملا سهم بزرگی از بازار مسکن را در اختیار گرفتهاند.

طی سه دهه گذشته، علیرغم تصریح قانون به ممنوعیت ساختوساز توسط افراد فاقد صلاحیت حرفهای، اجرای این ممنوعیت از سوی نهادهای مسئول چندان جدی گرفته نشد و در عمل، بخش بزرگی از بازار ساختمان به دست کسانی افتاد که تخصص مهندسی یا تعهد حرفهای لازم را ندارند.
کیفیت مسکن؛ مطالبهای که سالها مغفول ماند
مسکن، گرانترین کالایی است که اغلب خانوادهها در طول زندگی خود خریداری میکنند و در عین حال، مهمترین نیاز زیستی و اجتماعی هر فرد بهشمار میرود. از این رو انتظار طبیعی هر خریدار این است که خانهای که میخرد، ایمن، باکیفیت و مطابق مقررات ملی ساختمان باشد. اما در واقعیت، بخش بزرگی از واحدهای مسکونی فاقد این استانداردها ساخته شدهاند.
خانههایی که در بازار خرید و فروش میشوند، نه تضمینی برای کیفیت ساخت دارند و نه تعهدی از سوی سازندگان برای رفع نقصهای احتمالی آنها. نتیجه این وضعیت، تحمیل خسارتهای مالی و جانی به ساکنان و مالکان در صورت بروز هرگونه نقص فنی یا حادثه ساختمانی است؛ خسارتهایی که پس از تحویل ساختمان، مسئولیت آن به طور کامل بر دوش ساکنان قرار میگیرد.
اصلاحات تازه در دستور کار دولت
بر اساس مصوبه اخیر هیئت دولت که در یکم تیرماه تصویب شد، قرار است اصلاحاتی در نظام ساختوساز کشور اجرا شود؛ اصلاحاتی که میتواند مسیر فعالیت بسازوبفروشهای غیررسمی را محدود کند و کیفیت ساختوسازها را به استانداردهای قانونی نزدیکتر کند.
جزییات این اصلاحات هنوز بهطور کامل منتشر نشده اما گفته میشود هدف آن، بازگرداندن محوریت ساختوساز به مهندسان دارای صلاحیت و شرکتهای ساختمانی ثبتشده است؛ اقدامی که در صورت اجرا، میتواند اعتماد مردم به بازار مسکن را افزایش داده و سطح ایمنی ساختمانها را به شکل محسوسی ارتقا بخشد.