زمان‌بندی:
۱ اکتبر ۲۰۲۳ – ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴: شناسایی و نامزدی پروژه‌ها
۱ ژوئن ۲۰۲۴ – ۱۵ نوامبر ۲۰۲۴: ارائه اسناد و مدارک پروژه
ژانویه ۲۰۲۵: نشست اول هیئت داوران
فوریه-مه ۲۰۲۵: بررسی پروژه در محل
ژوئن ۲۰۲۵: اعلام لیست کوتاه و فینالیست‌ها
ژوئیه ۲۰۲۵: نشست دوم هیئت داوران
پاییز ۲۰۲۵: اعلام جوایز و مراسم اهدای جوایز

درباره جایزه معماری آقاخان:
جایزه معماری آقاخان هر سه سال یکبار به پروژه هایی اعطا می شود که استانداردهای جدیدی را در زمینه معماری، شیوه های برنامه ریزی، حفاظت از تاریخ و معماری منظر تعیین کنند. این جایزه به دنبال شناسایی و تشویق مفاهیم ساختمانی است که با موفقیت به نیازها و آرزوهای جوامع در سراسر جهان، که مسلمانان در آن حضور چشمگیری دارند، پاسخ می دهد.

این جایزه از همان ابتدا نه تنها برای ارج نهادن به دستاوردهای استثنایی، بلکه برای طرح سؤالات اساسی طراحی شد. برای مثال، معماری اسلامی چگونه می‌تواند ارزش‌های تداوم فرهنگی را به‌طور کامل‌تر بپذیرد و در عین حال به نیازها و آرمان‌های جوامعی که به سرعت در حال تغییر هستند نیز توجه کند؟ چگونه می‌توانیم تنوع تجربیات انسانی و تفاوت‌های موجود در محیط‌های محلی را با پاسخ‌گویی بیشتری منعکس کنیم؟ چگونه می‌توانیم به سنت‌های موروثی احترام بگذاریم و در عین حال درگیر سردرگمی‌های اجتماعی جدید و امکانات فناوری جدید باشیم؟

فرآیند انتخاب بر معماری تأکید دارد که نه تنها نیازهای فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی مردم را تأمین می کند، بلکه انتظارات فرهنگی آنها را نیز تحریک می کند و به آنها پاسخ می دهد. توجه ویژه به طرح‌های ساختمانی است که از منابع محلی و فناوری مناسب به روش‌های نوآورانه استفاده می‌کنند، و به پروژه‌هایی که احتمالاً الهام‌بخش تلاش‌های مشابه در جاهای دیگر هستند.

معیارهای واجد شرایط بودن:
این جایزه به دنبال نامزدهایی است که وسیع‌ترین طیف ممکن مداخلات معماری را نشان می‌دهند، اما برای دوره شانزدهم (۲۰۲۳-۲۰۲۵)، ارسال پروژه‌ها در مناظر روستایی، حاشیه‌های شهری و پروژه‌هایی که با فضای عمومی در همه مقیاس‌ها سروکار دارند نیز استقبال می‌شود.
پروژه‌های ارسالی باید بین ۱ ژانویه ۲۰۱۸ و ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳ تکمیل شده باشند و حداقل یک سال کامل مورد استفاده قرار گرفته باشند.
انواع پروژه‌های ساختمانی که بر محیط امروزی تاثیر می‌گذارند ممکن است ارسال شوند. اینها شامل پروژه‌های معماری از ساختمان‌های متوسط و کوچک تا مجتمع‌های بزرگ می‌شود. از خانه‌های تک نفره، ایستگاه‌های اتوبوس و ساختمان‌های مدارس روستایی گرفته تا آسمان‌خراش‌ها، تأسیسات زیربنایی و حمل‌ونقل، طرح‌های مسکن، پردیس‌های آموزشی و بهداشتی، شهرهای جدید، پروژه‌های حفاظت شهری و استفاده مجدد از سایت‌های متروکه. از تمامی پروژه‌ها در بافت‌های شهری و روستایی استقبال می‌شود. پروژه‌های بزرگ و برنامه‌های بلند مدت که هنوز به طور کامل تکمیل نشده‌اند – از جمله طرح‌های جامع، پروژه‌های حفاظت از منطقه و طرح‌های ارتقاء جامعه و … – تا زمانی که بخش ملموسی از پروژه به‌گونه‌ای تکمیل شده باشد که موفقیت و دوام بالقوه بلندمدت آن را نشان دهد، واجد شرایط هستند.
* اموال غیرمنقول که گسترش، توسعه مجدد یا استفاده مجدد از آن ممکن است با وجود یا حضور احتمالی یک ماده خطرناک، آلاینده یا آلاینده پیچیده باشد.
برای شانزدهمین دوره (۲۰۲۳-۲۰۲۵)، این جایزه به ویژه از ارائه پروژه‌ها در مناظر روستایی، حاشیه‌های شهری و آن‌هایی که با فضای عمومی در همه مقیاس‌ها سروکار دارند، استقبال می‌کند.
ارسال پروژه‌های معماری منعکس کننده کثرت گرایی که مشخصه جوامع و جوامع مسلمان در سراسر جهان است، هیچ معیار ثابتی برای نوع، ماهیت، مکان یا هزینه آنها وجود ندارد؛ اگرچه پروژه‌های واجد شرایط باید برای مسلمانان، به طور جزئی یا کلی، در هر کجا که قرار دارند، طراحی یا مورد استفاده قرار گیرند.

اعضای کمیته راهبری عبارتند از:
آقاخان، ریاست کمیته
میسا بتاینه، معمار اصلی، موسس، معماران و مهندسان میثم، امان، اردن
Souleymane Bachir Diagne، استاد گروه‌های فرانسه و فلسفه، دانشگاه کلمبیا، نیویورک، ایالات متحده آمریکا
Lesley Lokko، بنیانگذار و مدیر، موسسه آینده آفریقا، آکرا، غنا
Gülru Necipoğlu، مدیر و استاد برنامه آقاخان برای معماری اسلامی، دانشگاه هاروارد، کمبریج، ایالات متحده آمریکا
هاشم سرکیس، رئیس دانشکده معماری و برنامه ریزی، موسسه فناوری ماساچوست، کمبریج، ایالات متحده آمریکا
سارا ام وایتینگ، رئیس دانشکده طراحی، دانشگاه هاروارد، کمبریج، ایالات متحده آمریکا
فرخ درخشانی مدیر این جایزه است.
در هر دوره این جایزه کمیته جدیدی تشکیل می‌شود تا معیارهای واجد شرایط بودن برای ارسال پروژه‌ها را تعیین کند، جهت‌گیری موضوعی را در پاسخ به اولویت‌ها و مسائل در حال ظهور ارائه دهد، و برنامه‌هایی را برای آینده جایزه توسعه دهد. یکی از مهمترین وظایف آن انتخاب هیئت داوران مستقل است که به نوبه خود، برندگان جوایز را از پروژه‌های نامزد شده انتخاب می‌کند.

جایزه معماری آقاخان که در سال ۱۹۷۷ تأسیس شد، هر سه سال یکبار به پروژه‌هایی اعطا می‌شود که استانداردهای جدیدی را در زمینه معماری، شیوه‌های برنامه ریزی، حفاظت از تاریخی و معماری منظر تعیین کنند. این جایزه به دنبال پروژه‌هایی است که وسیع‌ترین دامنه ممکن از مداخلات معماری را نشان می‌دهند؛ با توجه به طرح‌های ساختمانی که از منابع محلی و فناوری مناسب به روش‌های نوآورانه استفاده می‌کنند و پروژه‌هایی که احتمالاً الهام‌بخش تلاش‌های مشابه در جاهای دیگر هستند. پروژه‌ها می‌توانند در هر کجای دنیا باشند، اما باید با موفقیت به نیازها و خواسته‌های جوامعی که مسلمانان در آن حضور چشمگیری دارند، پاسخ دهند.
جایزه معماری آقاخان ۱۵ چرخه فعالیت را از سال ۱۹۷۷ به پایان رسانده و بیش از ۹۰۰۰ پروژه ساختمانی را در سراسر جهان ثبت کرده است. این رویداد، صندوق جایزه ۱ میلیون دلاری دارد. برندگانی که این جایزه را در آخرین دوره در سال ۲۰۲۲ به اشتراک گذاشتند عبارتند از:
Argo Contemporary Art Museum (Iran)
Urban River Spaces and Community Spaces in Rohingya Refugee Response (Bangladesh)
Banyuwangi International Airport (Indonesia)
the renovation of Niemeyer Guest house (Lebanon)
Kamanar Secondary School (Senegal)

سختگیری فرآیند نامزدی و انتخاب آن، از نظر بسیاری از ناظران، آن را به یکی از مهمترین جوایز معماری جهان تبدیل کرده است.
اعلام کمیته راهبری همزمان با تعیین پروژه‌های شانزدهمین دوره جوایز است. فرخ درخشانی خاطرنشان کرد: برای واجد شرایط بودن برای بررسی در چرخه جوایز ۲۰۲۵، پروژه‌ها باید بین ۱ ژانویه ۲۰۱۸ تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳ تکمیل شوند و حداقل یک سال کامل مورد استفاده قرار گرفته باشند.

فرآیند داوری:
مراحل بررسی و انتخاب برندگان
برای دوره شانزدهم، هیئت داوران پیش از رسیدن به تصمیمات نهایی، دو جلسه برگزار خواهد کرد.
در اولین جلسه، هیئت داوران پروژه‌های معرفی‌شده را بررسی می‌کنند و فهرست کوتاهی از حدود ۲۰ پروژه را انتخاب می‌کنند.
سپس توسط کارشناسان، معمولاً معماران، مهندسان یا برنامه ریزان شهری که توسط دفتر جایزه انتخاب می‌شوند، در محل مورد بررسی قرار می‌گیرند.
بررسی‌کنندگان پروژه مأموریت دارند تا هر یک از پروژه‌های فهرست کوتاه را با جزئیات بررسی کنند، داده‌های پروژه را تأیید کنند و اطلاعات اضافی مانند واکنش‌های کاربران را جستجو کنند. داوران موظفند در مورد مجموعه‌ای از معیارها در گزارش‌های مکتوب خود اظهار نظر کنند و همچنین باید به نکات و سوالات خاصی که توسط هیئت داوران کارشناسی ارشد برای هر پروژه تهیه شده است پاسخ دهند. برای اطمینان از حداکثر عینیت، بازبینان در مورد پروژه‌هایی که در خارج از کشورهای بومی خود قرار دارند گزارش می‌دهند.
در دومین جلسه هیئت داوران، بازبینان پروژه در مورد هر یک از پروژه‌های فهرست نهایی به هیئت داوران ارشد ارائه می‌کنند.
پس از ارزیابی پروژه‌ها، هیئت داوران، دریافت‌کنندگان جوایز را انتخاب می‌کنند و سهم صندوق جایزه ۱،۰۰۰،۰۰۰ دلاری را تعیین می‌کنند. از آنجایی که موفقیت یک پروژه برنده ممکن است محصول تلاش افراد، گروه‌ها و سازمان‌های مختلف باشد، هیئت داوران جوایز را بین مشارکت‌کنندگان – معماران، دیگر متخصصان طراحی و ساخت‌وساز، صنعتگران، مشتریان و موسسات – که به نظر آن‌ها بوده‌اند، تقسیم می‌کند. مهمترین عامل برای موفقیت هر پروژه تصمیمات هیئت داوران نهایی است.