ساخت خانه وارد فاز رکودی شد / رونق تابستانه مسکن دوام نداشت

مرکز آمار ایران گزارش اطلاعات پروانه‌های ساختمانی صادرشده توسط شهرداری‌های کشور در فصل تابستان سال ١٤٠٢ را منتشر کرده است. به این ترتیب، طی تابستان سال ١٤٠٢، بالغ بر ١٣ هزار و ٧٣٧ پروانه ساخت واحد مسکونی از سوی شهرداری تهران صادر شده است که بر اساس آن پیش‌بینی می‌شود، ساخت و ساز مسکن نسبت به فصل گذشته 43.3 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٧.٢ درصد افزایش داشته باشد.‌ متوسط تعداد واحد مسکونی برای هر یک از این پروانه‌های احداث ساختمان ٧.٢ واحد بوده است.

همچنین تعداد هزار و 903 پروانه‌ احداث ساختمان از سوی شهرداری تهران در تابستان ١٤٠٢ صادر شده است که نسبت به فصل گذشته ٣٧ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ١٩.٨ درصد افزایش داشته است.

جموع مساحت زیربنا در پروانه‌های احداث ساختمان‌ صادرشده از سوی شهرداری تهران در تابستان امسال بالغ ‌بر دو هزار ٤٨٩ هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته ٤٨,٨ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ١٠.٢ درصد افزایش داشته است. متوسط مساحت زیربنای این دسته از پروانه‌ها در دوره‌ مورد بررسی هزار و ٣٠٨ مترمربع بوده است.

پروانه‌های صادر شده از سوی شهرداری‌های کل نقاط شهری

در تابستان سال ١٤٠٢، ثبت تعداد ٩١ هزار و ٤٥٣ واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌های کشور نشان می‌دهد که ممکن است، تعداد ساخت واحدهای مسکونی نسبت به فصل قبل از آن ٧,٢ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٦.٦ درصد کاهش داشته باشد.‌ متوسط تعداد واحد مسکونی در هر پروانه‌ احداث ساختمان نیز ٣.٨ واحد بوده است‌.

تعداد ٢٣ هزار و ٩١٨ پروانه‌ احداث ساختمان توسط شهرداری‌های کشور طی تابستان ١٤٠٢ صادر شده است که در مقایسه با فصل گذشته ١٩,١ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٢١.٢ درصد کاهش داشته است.

همچنین مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان‌ در این فصل، حدود ١٦ هزار و ٤٩٧ هزار متر مربع بوده است که نسبت به فصل گذشته 10 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٩.٥ درصد کاهش داشته است. متوسط مساحت زیربنا در این پروانه‌ها ٦٩٠ مترمربع بوده است.

رکود در ساختمان‌سازی

دو نکته را در مورد داده‌های منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران می‌توان مورد توجه قرار داد. نخست اینکه صرف صدور پروانه ساخت، به معنای ساخت قطعی واحدها و در نتیجه آمار نهایی نیست.

مسئله دیگر مربوط به رکودی‌ست که چه در زمینه ساخت و ساز و چه در زمینه معاملات، مدت‌هاست دامن حوزه مسکن را گرفته و در مورد پروانه‌های احداث ساختمان توسط شهرداری‌های کشور، خود را نشان می‌دهد.

ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان تهران چندی پیش در مصاحبه با «تجارت‌نیوز» در مورد وضعیت ساخت و ساز در کشور توضیح داده بود: «اکنون برخلاف ساخت واحدهای پروژه نهضت ملی مسکن باقی ساخت و سازها مثل سابق رونق ندارد. به هرحال وقتی یک سرمایه‌گذار در زمینه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کند، در شرایط رکود که نتواند آن را تبدیل به نقدینگی کند دیگر نمی‌تواند کار جدیدی را شروع کند. در همین راستا برخی از انبوه‌سازان ساختمان‌هایی را آماده کرده‌اند، اما قادر به فروش نیستند.»

او همچنین در این مورد بیان کرده بود: «بنابراین سرمایه تازه‌ای در دست انبوه‌سازان جهت ساخت پروژه‌های جدید وجود ندارد. به همین دلیل ساخت و ساز نسبت به سال گذشته رشد داشته است.» از سوی دیگر تابستان، فصل رونق ساخت و ساز است و حالا باید در آمارهای مربوط به نیمه دوم سال، میزان ساخت و ساز دوباره عقب‌نشینی خواهد کرد یا خیر؟

شامخ آذر 1402

پاسخ این سوال را می‌توان در گزارش شامخ آذرماه سال جاری که اتاق بازرگانی ایران امروز منتشر کرد، یافت. این گزارش نشان می‌دهد، عدد شامخ صنعت ساختمان در آذرماه، 46.7 برآورد شده و با کاهش نسبت به ماه گذشته همراه بوده است؛ این در حالی‌ست که عدد شامخ زیر 50، نشان‌دهنده رکود است.

همچنین تحلیل عدد شامخ در تابستان 1402، حاکی از همسویی آمارهای صدور پروانه ساخت واحدهای ساختمانی با این شاخص است. به بیان دیگر عدد شامخ نشان می‌دهد در تابستان 1402 و همان بازه‌ای که مرکز آمار اعلام کرده، ساخت و ساز در رونقی نسبی به سر می‌برده و به بیش از شاخص کل 50 تجاوز کرده است. اما پس از آن و با پا گذاشتن به دو ماه انتهایی پاییز، ساخت و سازها دوباره وارد روند نزولی شده و در نتیجه، شامخ نیز به زیر 50 رسیده است.