سوئد به طور فعال در منابع انرژی تجدیدپذیر مانند باد، خورشیدی و برق‌آبی سرمایه‌گذاری کرده است که امروزه بخش قابل‌توجهی از تولید انرژی این کشور را تشکیل می‌دهند. این کشور سیاست‌ها و ابتکارات مختلفی را برای بهبود بهره‌روی انرژی در ساختمان‌ها و صنایع با هدف کاهش مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای اجرا کرده است.

اولین سیستم گرمایش منطقه‌ای سوئدی در سال ۱۹۴۸ در کارلستاد راه‌اندازی شد که شامل یک نیروگاه حرارتی و برق ترکیبی برای یک تأسیسات صنعتی بود، امروزه در این کشور حداقل ۵۰۰ سیستم راه‌اندازی شده است که تمام شهرها و شهرستان‌های بزرگ سیستم خود را ارائه می‌دهند.

سوئد به دلیل تعهد خود به تحقیق و نوآوری در زمینه انرژی پایدار شناخته شده است. سوئدی‌ها تمرکز زیادی بر توسعه فناوری‌ها و راه‌حل‌های جدید برای رسیدگی به پایداری انرژی دارند و به این ترتیب، آن‌ها پیشگام تعدادی از ابتکارات پیشرفته گرمایش منطقه‌ای، از جمله چندین سیستم گرمایش و سرمایش منطقه‌ای نسل پنجم (5GDHC) بوده‌اند. ویژگی این موارد، تأمین هم‌زمان گرمایش و سرمایش با استفاده از فناوری‌های برق به گرما است.

از بسیاری جهات، می‌توان استدلال کرد که مورد گرمایش شهری در سوئد یک پدیده شگرف است زیرا این کشور اسکاندیناوی توانسته است انتشار CO2 خود را در عین حفظ رشد اقتصادی پایدار به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد.

سوئد یک برنامه بلندپروازانه برای کربن‌زدایی کامل سیستم گرمایش و آب گرم تا سال ۲۰۳۰ دارد. این کشور به لطف گرمایش منطقه‌ای که آب، انرژی تولید شده توسط مراکز داده و زباله‌های غیرقابل بازیافت را برای گرم کردن کل کشور بازیافت می‌کند، به این مهم دست پیدا کرده است

گرمایش شهری چیست؟

انرژی منطقه‌ای از گرمای باقیمانده از منابع مختلف برای تولید ۷۵ درصد از نیاز گرمایشی سوئد استفاده می‌کند. این رویکرد یکی از یکپارچه‌ترین و توسعه‌یافته‌ترین سیستم‌ها در جهان است که این کشور اسکاندیناوی از آن بهره می‌برد.

این سیستم گرمایش منطقه‌ای در ابتدا به عنوان مکمل تأمین انرژی در شهرها توسعه و به‌تدریج گسترش یافت تا به اهداف کربن‌زدایی و کاهش وابستگی به نفت و گاز طبیعی برسد. هر دوی این سوخت‌های فسیلی در سوئد مالیات سنگینی دارند.

گرمایش منطقه‌ای چگونه کار می‌کند؟

گرما در یک نیروگاه گرمایشی تولید می‌شود که آب دریافتی از خود مصرف‌کنندگان را گرم می‌کند و سپس سیال حامل گرما را به شبکه‌ای از لوله‌ها که برای جلوگیری از اتلاف گرما عایق شده‌اند، به ایستگاه‌های فرعی حرارتی نصب شده در ساختمان‌ها پمپ می‌کند و به این ترتیب آب گرم و گرمایش برای مصرف‌کنندگان توزیع می‌شود.

بیشتر نیروگاه‌های حرارتی از زیست‌توده حاصل از ضایعات چوب مانند خرده‌چوب، پوست درختان و گرد اره به عنوان منبع انرژی برای گرم کردن آب استفاده می‌کنند. آن‌ها با توجه به تقاضای شناسایی‌شده توسط سیستم کنترل دیجیتال واقع در ایستگاه‌ها و پست‌هایی خودکار و تنظیم می‌شوند که مجهز به سیستم تبادل حرارتی هستند و می‌توانند با سایر منابع تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی ترکیب شوند.

سایر منابع مولد گرما

مرکز اطلاعات

استکهلم در حال جذب گرمای اضافی تولید شده توسط مراکز داده برای انتقال آن به شبکه گرمایش و سرمایش محلی است. این ابتکار، از یک سو، استقرار این صنعت را تقویت می‌کند و در عین حال انتشار سیستم را به میزان ۵۰ گرم CO2 در هر کیلووات ساعت کاهش می‌دهد.

زباله‌های غیرقابل بازیافت

کارخانه‌های سوئد به‌جای پایان دادن به عمر پسماندها در محل‌های دفن زباله، نرخ بازیابی بالایی دارند و می‌توانند زباله‌ها را به انرژی تبدیل کنند تا نیازهای گرمایشی یک میلیون و ۲۵۰ هزار خانه را برآورده کنند. یکی از بزرگترین کارخانه‌های این کشور در مالمو واقع شده است، جایی که سالانه حدود ۶۰۰ هزار تن زباله غیرقابل بازیافت پردازش می‌شود که برای پوشش ۶۰ درصد از نیازهای گرمایشی شهر که ۳۰۰ هزار نفر جمعیت دارد کافی است.

غار آب گرم زیرزمینی وستروس

یکی دیگر از پروژه‌های بسیار نوآورانه، پروژه‌ای است که توسط شرکت انرژی Mälarenergi در حال توسعه است و در حال تبدیل غاری به به یک به اصطلاح «بطری آب گرم زیرزمینی بزرگ» با دمای حدود ۹۵ درجه سانتیگراد است که در دهه ۱۹۷۰، ۳۰۰ هزار متر مکعب نفت را به عنوان ذخیره در صورت وقوع جنگ جهانی سوم ذخیره می‌کرد و اکنون برای گرم کردن این شهر سوئدی از طریق مبدل‌های حرارتی مورد استفاده قرار گرفته است.

پس از پاک‌سازی روغن باقی‌مانده از غارها، لوله‌ها و مبدل‌های حرارتی که با زیست‌توده کار می‌کنند، نصب می‌شوند و سپس حفره‌های این غار با آب پر می‌شود. این تأسیسات ۵۰۰ مگاوات ظرفیت گرمایش منطقه‌ای را ارائه می‌دهد و نیازهای ۹۸ درصد از ۱۳۰ هزار نفر از ساکنان وستروس را برآورده می‌کند و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۴ به‌طور کامل به بهره‌برداری برسد.