معماری دیجیتال چیست؟

در یک تعریف مختصر می‌توان معماری را ظهور یک تفکر برای وصول به هدفی خاص بیان کرد. در این راه برای پیشبرد هدف باید مراحل کار به درستی طراحی شوند. در واقع معماری دیجیتال این بخش از معماری را به صورت جامعی متحول کرده است.

تفکر استفاده از رایانه و تکنیک‌های گسترده آن در بسیاری از علوم به شدت مورد توجه قرار گرفت و معماری نیز از این قانون مستثنی نبود. با این تفکر معماری در مسیری رو به پیشرفت قرار گرفت و ظهور سبک‌های جدیدی را منجر شد.

مفهوم دیجیتال بودن این نوع معماری به طراح این اختیار را می‌دهد تا با استفاده از ابزارهای دیجیتال مانند شبیه‌سازی، مدل‌سازی کامپیوتر، برنامه‌نویسی و تصویربرداری، جزئیاتی را که برای اجرای طرح باید در ذهن تصور کند را به وضوح به تصویر بکشد و تغییرات لازم را در آن اعمال کند. این امر تا زمانی است که به طرح مورد نظر برسد. چیزی که تا قبل از معماری دیجیتال غیرممکن بود و منجر به اتلاف وقت و انرژی و صرف هزینه‌های بسیاری می‌شد.

به بیان دیگر معماری دیجیتال عبور از ایده‌ها و طرح‌های کاغذی به سمت دنیای صفر و یک کامپیوتر است. این نوع معماری بدون مرز و نامحدود فرصت ایده‌سازی را در اختیار فرد می‌دهد. وجود نمونه‌هایی بدیع و بی‌مثال در معماری دیجیتال به خوبی گواهی بر این امر است.

خانه پیکسلی و نمای آجری آن

یکی از نمونه‌های مشهور معماری دیجیتال در هزاره جدید خانه پیکسلی است. این بنا که در سال 2002 ساخته شد، در شهر پاجو در کره جنوبی واقع شده و برای یک خانواده دو فرزندی طراحی شده است. نکته‌ای که این بنا را تا این اندازه خاص و منحصر به فرد کرده، استفاده از آجر در آن است.

شاید در اینجا این سوال مطرح شود که چرا کاربرد آجر در این بنا آن را تا این حد مورد توجه قرار داده است؟

در پاسخ باید گفته شود که اگر این اتفاق در کشوری مانند ایران که استفاده از آجر ریشه در فرهنگ و هویت آن دارد، می‌افتاد، نظرات زیادی را به خود جلب نمی‌کرد؛ اما در کشوری که سابقه استفاده از آجر در آن دیده نمی‌شود، امری خاص به نظر می‌رسد.

طرح ویژه این خانه که در ادامه به آن پرداخته می‌شود و متریال استفاده شده در آن همگی دست به دست هم داده‌اند تا این خانه را به نمونه‌ای موفق و شاخص در معماری هزاره جدید تبدیل کنند.

طرح خاص خانه پیکسلی چند پیکسل در یک خانه را در کنار هم قرار داده است؟

با مشاهده این خانه اولین چیزی که جلب توجه می‌کند، نمای منحصر به فرد آن است که در آن آجرها به صورتی زاویه‌دار کنار هم چیده شده‌اند. دلیل نام‌گذاری این بنا از این جهت است که در این خانه هر آجر معادل یک پیکسل است و مجموع آنها طوری به هم می‌پیوندند تا یک تصویر کامل که در اینجا همان نما ساختمان است را تشکیل دهند.

به بیان دقیق‌تر چیدمان این آجرها که به سبک پارامتریک است و در ادامه به آن بیشتر پرداخته می‌شود، جلوه‌ای پیکسلی را ایجاد کرده‌اند. این نمای پیکسلی درست مانند بزرگنمایی یک تصویر دیجیتالی است. در واقع نمای این خانه از مسافت دورتر این حالت را ایجاد می‌کند اما هر چقدر که فاصله از آن کمتر می‌شود، آجرها به صورت دانه‌دانه جلوه‌نمایی می‌کنند.

در صورتی که خانه پیکسلی از دور دیده شود، به شکل تپه‌ای است که توسط ساختمان‌های مجاور احاطه شده است. حالت خاص چیدمان آجرها در نمای این خانه به نحوی است که در قسمت جلو حالتی منحنی و نیمرخی سه بعدی را ایجاد می‌کند.

معماری آجری به سبک پارامتریک

سبک پارامتریک که پیشتر گفته شد، معماری مبتنی بر تفکر الگوریتمی است. این معماری با بیان پارامترها، قوانینی را ممکن می‌کند که در کنار هم به خوبی می‌توانند هدف طراحی را تعریف، رمزگذاری و روشن کنند. به بیان دقیق‌تر هندسه و اشکال هندسی عنصر اصلی این سبک از معماری هستند.

سبک پارامتریک قابلیت این را دارد که به بهترین شکل هدف طراح را به نمایش بگذارد درست مانند معماری بنای معروف خانه پیکسلی

این سبک را با هر مصالحی می‌توان اجرا کرد. یکی از مصالحی که با معماری پارامتریک نمایی بینظیر را ایجاد می‌کند، آجر است. امروزه به واسطه کاربردهای جدید آجر و اجرای سبک پارمتریک با آجر این متریال را بیش از پیش به عنصری دوست‌داشتنی تبدیل کرده است. با این سبک معماری خانه پیکسلی، آرایش و قرار گیری آجرها کنار هم هدف طراح که ایجاد نمایی پیکسلی است را به خوبی در معرض نمایش قرار داده است.

نقش آجر در معماری هزاره جدید

شاید تا سال‌ها پیش آجر به دلیل قدمتی که در معماری شهرهای باستان داشت به عنوان متریالی سنتی در اذهان شکل گرفته بود.

در هزاره جدید آجر نقش سنتی خود را به مدرنیته داده و به جرات می‌توان گفت معماری هزاره جدید آجر را به عنصری ثابت برای طراحی‌های مدرن به خصوص در نماسازی بناها تبدیل کرده است.

با استفاده از آجر می‌توان طرح‌های مدرن را با متریالی اجرا کرد که پیشینه تاریخی قدرتمندی را در خود جای داده است. در این صورت سنت و مدرنیته به زیبایی در هم ادغام می‌شوند.