مدیریت سنتی شهرها پاسخگوی چالش‌های امروز نیست

سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه در پیامی که در مراسم روز جهانی اسکان بشر امروز سه‌شنبه ۱۵ مهرماه قرائت شد، ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این مراسم، از دعوت به عمل آمده و تلاش‌های صورت‌گرفته در این زمینه گفت: بشر در سیر تکاملی خود زمانی متمدن شناخته شد که امکان انتخاب، ایجاد و توسعه سکونت‌گاه‌ها را پیدا کرد و در مکانی مناسب اسکان یافت. اگر صدها سال پیش اسکان بشر و شهرنشینی با شکلی ابتدایی و ملاحظاتی ساده همراه بود، امروز برای برخورداری از سکونت‌گاه‌های مناسب می‌بایست ده‌ها و بلکه صدها متغیر را مورد توجه قرار داد؛ لذا مدیریت شهرها و سکونت‌گاه‌های بشری با رویکردهای سنتی دیگر امکان‌پذیر نیست.

وی در ادامه با اشاره به تحولات جهانی و آثار آن بر زیست شهری، افزود: تغییرات آب‌وهوایی، تخریب گسترده منابع طبیعی و تنوع زیستی و آلودگی‌های فراگیر به همراه بلایای طبیعی چون سیل، زلزله و طوفان‌های گرد و غبار برای کشوری چون ما با اقلیمی خشک و کم‌آب که در معرض خشکسالی‌های شدید و پیاپی نیز قرار دارد، الزامات جدیدی را می‌طلبد.

وزیر امور خارجه با اشاره به ضرورت توجه به آلودگی‌های مختلف ناشی از سوء‌مدیریت پسماندها و سیستم‌های ناکارآمد حمل‌ونقل تصریح کرد: در مدیریت کارآمد شهری باید توجه ویژه‌ای به این مسائل داشت. جهان امروز برای برون‌رفت از این چالش‌ها تغییر الگوهای رفتاری در تولید و مصرف، بهره‌گیری از انرژی‌های پاک و پایدار به‌ویژه در بخش‌های صنعت، حمل‌ونقل و مصارف خانگی و حرکت به‌سوی اقتصادی چرخشی بر پایه مدیریت کارآمد پسماندها و منابع آبی و استفاده مجدد از این منابع را توصیه می‌کند. سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری مناسب برای حرکت به سوی این اهداف، شاخص مهم توسعه‌یافتگی کشورهاست.

وی با تأکید بر پیوستگی حیات شهری و مناطق پیرامونی گفت: در یک نگاه کلان، حیات شهری ما نمی‌تواند به‌دور از مدیریت صحیح مناطق پیرامونی باشد. شهرها بخشی لاینفک از اکوسیستم پیرامونی خود هستند، هم بر آن اثر می‌گذارند و هم از آن تأثیر می‌پذیرند. آنچه امروز به عنوان آلودگی هوا، طوفان‌های گرد و غبار یا فرونشست زمین شاهد هستیم، علاوه بر چالش‌های درون‌شهری، ریشه در استفاده و مدیریت ناصحیح مناطق پیرامونی و منابع آبی دارد. این مسئله مستلزم رویکردی جامع و سیاست‌های یکپارچه و منسجم است.

وزیر امور خارجه توسعه اجتماعی و اجرای سیاست‌های عادلانه شهری را از محورهای اساسی تمدن بشری دانست و افزود: توسعه اجتماعی در محیط‌های شهری با هدف جلوگیری از حاشیه‌نشینی و مقابله با زمینه‌های رشد جرائم از جمله موضوعات مهمی است که تمدن امروز بشر ناگزیر از توجه ویژه به آن است.

وی نقش پژوهش و نوآوری را نیز حیاتی توصیف کرد و گفت: نقش فناوری‌های سازگار با محیط زیست و تأمین سرمایه لازم برای اجرای برنامه‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت. بخشی از نوآوری‌ها، فناوری‌ها و سرمایه‌های مورد نیاز با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز علمی تحقیقاتی ایرانی قابل حصول است، اما حل برخی مشکلات که از مرزهای ملی فراتر می‌روند، مستلزم حمایت و همکاری‌های بین‌المللی گسترده است.

عراقچی اشاره به لزوم پشتیبانی نهادهای بین‌المللی تأکید کرد: از سازمان ملل متحد، آژانس‌های وابسته و کشورهای دوست انتظار داریم با همکاری علمی و فناورانه و تأمین منابع مالی، ایران را در تلاش برای نیل به این اهداف یاری کنند؛ اهدافی که با چالش‌های غیرمنصفانه ناشی از تحریم‌های غیرقانونی یک‌جانبه مواجه‌اند.»

وزیر امور خارجه در بخش پایانی سخنان خود خاطرنشان کرد: دولت چهاردهم، به‌ویژه وزارت راه و شهرسازی، با همکاری سایر وزارتخانه‌ها و اعضای محترم هیأت دولت کوشیده است ضمن ارزیابی نیازها و چالش‌های کشور، از تجربیات و دستاوردهای بین‌المللی استفاده کند و همکاری‌ها با دیگر کشورها و آژانس‌های وابسته به سازمان ملل متحد، از جمله برنامه اسکان بشر (هبیتات)، را در همه ابعاد توسعه شهری ارتقا دهد.

وی در پایان این پیام تاکید کرد: وزارت امور خارجه خرسند است که در تسهیل اجرای این تلاش‌ها در کنار وزارت راه و شهرسازی قرار دارد. موفقیت در نیل به این اهداف و ایجاد محیطی امن، سالم و پایدار برای زندگی همه آحاد ملت ایران، در گرو تلاش‌های مشترک همه ماست.