فشار بیسابقه گردشگری بر مقاصد محبوب جزیرهای در جهان
تعداد گردشگران سالانه در بسیاری از مقاصد جهان بهویژه در کشورها و جزایر کوچک، از جمعیت محلی فراتر میرود؛ در این مناطق فشار گردشگری تأثیرات اقتصادی و اجتماعی قابلتوجهی دارد و نیازمند مدیریت هوشمندانه برای حفظ تعادل بین جذب گردشگری و کیفیت زندگی ساکنان است.

گردشگری یکی از بخشهای مهم اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان محسوب میشود، اما فشار ناشی از حضور پرتعداد گردشگران نسبت به جمعیت محلی بهویژه در بعضی مناطق کوچک و جزیرهای، نگرانیهایی را بههمراه دارد. دادههای ارائه شده توسط سازمان جهانی گردشگری (UN Tourism) نشان میدهد که نسبت تعداد گردشگران سالانه به جمعیت ساکن، معیاری مهم برای سنجش شدت تأثیر گردشگری بر یک مقصد است.
بر اساس این آمار، کشورها و سرزمینهای کوچک بیشترین نسبت گردشگر به جمعیت را دارند. آندورا با بیش از ۵۲ گردشگر به ازای هر نفر ساکن در صدر این فهرست قرار گرفته است. جذابیتهای تفریحی این منطقه همچون پیستهای اسکی موجب شده گردشگری در آن رونق فراوانی داشته باشد. پس از آن ماکائو با نسبت ۲۴ گردشگر به ازای هر فرد محلی در جایگاه بعدی قرار دارد.
جزیرهها و مناطقی همچون تورکس و کایکوس، آروبا و جزایر ویرجین بریتانیا نیز هر یک میزبان بیش از ۱۰ گردشگر به ازای هر ساکن محلی هستند. این مناطق به صنعت مهماننوازی، پذیرش کشتیهای کروز و گردشگری لوکس وابستهاند، اما این وابستگی زیاد موجب شده است در رویارویی با بحرانهای جهانی همچون همهگیریها و بلایای طبیعی آسیبپذیر باشند.
بهرغم اینکه کشورهای کوچک بیشترین نسبت گردشگر به جمعیت را به خود اختصاص دادهاند، بعضی کشورهای دارای جمعیت متوسط همچون اتریش و یونان نیز شاهد این نسبت هستند و به ازای هر یک نفر جمعیت ساکن حداقل سه گردشگر دارند. کشور آلبانی نیز با پذیرش بیش از ۱۱ میلیون بازدیدکننده در سال، تنها کشور با جمعیت قابلتوجه در میان مقاصد با نسبت بالای گردشگر به جمعیت بالا محسوب میشود.
نمونهای بارز از این وضعیت کشور مالت است که سالانه بیش از ۳.۵۶ میلیون گردشگر را میپذیرد، بنابراین گردشگران آن بیش از ۶ برابر جمعیت محلیاش هستند. کشور واتیکان که حدود ۸۰۰ سکنه دارد نیز سالانه پذیرای بیش از ۶ میلیون گردشگر است و به این ترتیب نسبت گردشگر به جمعیت آن حدود ۷۵۰۰ به یک است که نسبتی کمنظیر محسوب میشود. بهدلیل اندازه و ماهیت ویژه واتیکان، این کشور در مقایسههای رسمی سازمان ملل لحاظ نشده است.
گردشگری یک منبع درآمد قابلتوجه است و فرصت شغلی فراوانی ایجاد میکند، اما فشار بیشازحد گردشگران میتواند منجر به وابستگی اقتصادی زیاد، مشکلات زیرساختی، افزایش هزینههای زندگی و تغییرات فرهنگی شود. بنابراین مدیریت هوشمندانه و برنامهریزی دقیق برای توسعه پایدار گردشگری بهویژه در کشورهای کوچک و اقتصادهای جزیرهای ضروری است تا از فرصتهای اقتصادی بهره کامل برده و در عین حال کیفیت زندگی و فرهنگ بومی حفظ شود.