چت جی‌پی‌تی (ChatGPT) شرکت اوپن اِی‌آی (Open AI) به‌عنوان بهترین چت‌بات هوش مصنوعی در وهله کنونی، بحث‌های گسترده‌ای را در مورد فرصت‌ها، مزایا و خطراتی مطرح کرده است که هوش مصنوعی (AI) ایجاد می‌کند. با این وجود بسیاری از شهرهای سراسر جهان در حال حاضر از هوش مصنوعی (AI) در عملیات روزمره خود استفاده می‌کنند. بعضی از شهرها نیز در حال آزمایش قابلیت‌های ChatGPT در برنامه‌ریزی شهری خود هستند. در ادامه به معرفی نمونه‌هایی از شهرهایی می‌پردازیم که از پتانسیل هوش مصنوعی وChatGPT در برنامه‌ریزی شهری خود برای آینده بهره می‌گیرند.

نقش هوش مصنوعی و ChatGPT در شهرهای آینده

هوش مصنوعی قرار است بخش‌های مختلفی از جهان را تغییر دهد. ChatGPT نیز هرچند به‌عنوان یک چت‌ربات برای مکالمات آنلاین معرفی شد، اما در حال حاضر کارایی‌های آن بسیار بیشتر شده است. امروزه مردم از این فناوری مشاوره می‌گیرند و اهداف خود را با تکیه بر خدمات آن پیش‌می‌برند. در شهرسازی نیز چنین است و در حالی که هنوز هوش مصنوعی و ChatGPT مراحل ابتدایی اثرگذاری خود را در شهرها سپری می‌کنند، بسیاری از دولت‌های شهری مایل به آزمایش پتانسیل‌های این فناوری هستند.

هنوز برای نتیجه‌گیری درباره تأثیرات هوش مصنوعی بر شهرها خیلی زود است. ChatGPT و سایر ابزارهای پیشرفته، از تأثیر بالقوه بر مشاغل و آموزش گرفته تا نگرانی‌های مربوط به حفاظت از داده‌ها و سوء‌استفاده احتمالی از اطلاعات توسط گردانندگان و طراحان این برنامه‌ها با نیات بد، تاکنون مسائل زیادی را مطرح کرده‌اند. با این وجود در حالی که مدارس و سایر مؤسسات سعی دارند ChatGPT را ممنوع کنند، به نظر می‌رسد که شهرها رویکرد آزمایشی‌تری اتخاذ کرده و سعی در استفاده گسترده از پتانسیل‌های این فناوری دارند. به نظر می‌رسد تاکنون رهایی از فعالیت‌های طاقت‌فرسا و ارائه خدمات بهتر به شهروندان از جمله مزایای آشکار هوش مصنوعی بوده است.

با گذشت زمان و توسعه جهان، اخلاق استفاده از هوش مصنوعی و داده‌های بزرگ برای پشتیبانی از عملکرد شهرهای آینده نیز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. انتظار می‌رود این فناوری‌ها با ارائه پروژه‌های فراگیر و بدون تبعیض، شفاف و باز، ایمن، پایدار و پاسخگو همراه باشند.

زمان نشان خواهد داد که هوش مصنوعی تا چه میزان به عملکرد یک شهر هوشمند یا حتی برای شهرهایی خواهد افزود که هنوز تجربه زیادی در زمینه فناوری‌های هوشمند ندارند، با این حال در ارزیابی ابزارهایی مانند ChatGPT، باید اطمینان حاصل کرد که آن‌ها را بر اساس استانداردهای اخلاقی و انسانی و نه‌تنها بر اساس داده‌های جمع‌آوری شده توسط خود هوش مصنوعی عمل کنند. از سوی دیگر هوش مصنوعی باید با ارزش‌های انسانی هم‌سو باشد تا به شیوه‌ای کنترل شده و مسئولانه فعالیت کند.

بهره‌گیری از ChatGPT در سنگاپور

در سنگاپور مدل‌های زبانی هوش مصنوعی مانند ChatGPT در حال حاضر برای سرعت بخشیدن به وظایف روزمره کارمندان دولت استفاده می‌شود. مقامات سنگاپور مانند همه افراد در دولت‌های شهری، تمایل دارند برای ایجاد خط‌مشی، مدیریت عملیات یا برقراری ارتباط با شهروندان مطالب زیادی بنویسند و به این منظور از مدل‌های زبانی مانند ChatGPT کمک می‌گیرند. سنگاپور ابزاری به نام Pair ساخته که زبان مایکروسافت آن بر مبنای Azure OpenAI یکپارچه شده است. این ابزار می‌تواند بخشی جدایی‌ناپذیر از مایکروسافت آفیس باشد که کارمندان دولت بیشتر وقت خود را در آن می‌گذرانند.

اقدامات متداول مانند تحقیق و تهیه پیش‌نویس اسناد خط‌مشی‌های دولتی، پاسخ به سوالات، خلاصه کردن اخبار یا درک اسناد طولانی در مدت زمان کوتاهی می‌تواند توسط هوش مصنوعی انجام شود. Pair پشتیبان نوشتن است و اطمینان حاصل می‌کند پاسخ‌ها به پرسش‌های شهروندان با ارتباطات قبلی سازگار است. این ابزار همچنین می‌تواند به حذف اطلاعات شخصی از اسناد برای محافظت از داده‌ها کمک کند. سنگاپور در حال برنامه‌ریزی راه‌اندازی Pair با همکاری اداره ملت هوشمند و دولت دیجیتال شهر برای حداکثر ۱۵۰ هزار کارمند دولتی خود است.

بهره‌گیری از ChatGPT در دبی

دبی نمونه دیگری از شهری است که از ChatGPT یا فناوری‌های مشابه در برنامه‌ریزی شهری خود استفاده می‌کند. اداره برق و آب دبی اعلام کرده است که نخستین شرکت برق در سطح جهان خواهد بود که از طریق زیرمجموعه Moro Hub (ارائه‌دهنده خدمات دیجیتال و ابری) از ChatGPT استفاده می‌کند. هدف از این تلاش دبی ارائه خدمات پشتیبانی به مشتریان و کارمندان با استفاده از هوش مصنوعی است. در حالی که جزئیات بیشتری در این زمینه در دسترس نیست، این ابزار احتمالاً از ChatGPT برای تعامل با کاربران از طریق گفت‌وگو، تمرکز بر نیازها، پاسخ‌گویی به سوالات و پشتیبانی از نوشتن کدهای برنامه نویسی استفاده می‌کند.

دبی همچنین با مایکروسافت همکاری می‌کند تا برای آینده شهری خود فناوری‌های دیجیتال و هوش مصنوعی را مطابق با نقشه‌راه هوش مصنوعی خود از سال ۲۰۱۷ ایجاد کند. در حال حاضر، این مرجع از یک کارمند مجازی مجهز به هوش مصنوعی به نام Rammas استفاده می‌کند که تا پایان سال ۲۰۲۲ موفق به انجام این کار شده و موفق شده است به حدود هفت میلیون پرسش شهروندان پاسخ دهد.

بهره‌گیری از هوش مصنوعی در شهرهای آینده

یکی از نمونه‌های بهره‌گیری از هوش مصنوعی در شهرهای آینده اطلس شهری URBAN AI با پایگاه داده‌ای شامل ۱۴۹ طرح در ۵۴ شهر است که ابتکارات هوش مصنوعی را در شهرهای سراسر جهان ترسیم می‌کند. برای مثال لس‌آنجلس از هوش مصنوعی برای درک بهتر کیفیت هوا استفاده می‌کند و لندن کانادا به کمک این فناوری احتمال بی‌خانمان شدن ساکنان خود را پیش‌بینی می‌کند. بیشتر شهرهای این اطلس در آسیا، اروپا و آمریکای شمالی واقع شده است.

نقش هوش مصنوعی در برنامه‌ریزی شهری چین

چین در حال سرمایه‌گذاری‌های کلان روی پروژه‌های هوش مصنوعی برای فعالیت‌های کلان‌شهرهای خود است. این کشور در حال رقابت برای رسیدن به ایالات‌متحده از نظر استفاده از هوش مصنوعی، همچنین گستردگی تحقیق و توسعه است. برای تحقق این هدف چینی‌ها سرمایه‌گذاری زیادی در پروژه‌های هوش مصنوعی انجام می‌دهند و شرکت‌های بزرگی مانند علی‌بابا، بایدو و تنسنت فعالانه در پیشبرد قابلیت‌های هوش مصنوعی چین مشارکت دارند.

هوش مصنوعی در شهرهای هوشمند اروپا

استفاده اخلاقی از هوش مصنوعی در اروپا نقش مهمی ایفا می‌کند که این امر به دلیل قانون حفاظت از داده‌ها و دستورالعمل‌های حریم خصوصی این قاره است. آمستردام، لندن و کپنهاگ مراکز ابتکارات هوش مصنوعی هستند که از امور شهروندان گرفته تا محاسبات ترافیکی سیستم حمل‌ونقل، تشخیص چهره توسط پلیس یا مدیریت بام سبز را شامل می‌شود. هلسینکی نیز یک شهر پیشگام در زمینه هوش مصنوعی در اروپا با تمرکز بر پروژه‌های عمومی است که به‌طور مستقیم در راستای منفعت شهروندان قرار دارد. از جمله فناوری هوش مصنوعی مورد استفاده در هلسینکی شامل چت‌ربات‌های برای کلینیک‌های زایمان، مشاوره‌های مرتبط با سلامت، جستجوی آپارتمان اجاره‌ای یا مدیریت کتابخانه‌ها می‌شود.