روزهای برگ ریزان خزان در کوچه باغ ها و جنگل های نزدیک به روستا دیل این سرزمین هزار رنگ جاذبه های گردشگری، پاییز رنگ و روی بسیار تماشایی دارد،اینجا در پرجمعیت ترین روستای گچساران پاییز دامن‌کشان در باغ و دشت می‌خرامد و گردشگران از این جلوه های طبیعی تجارب لذت بخشی کسب می کنند.

این روزها خش خش برگ درختان زیرقدم های گردشگران، تماشای رنگ های زرد، سبز، قرمز و قهوه ای برگ های درختان ریخته شده روی زمین یا خشکیده بر روی شاخسارها، غروب های زودهنگام، همراه با باغستان های پررونق میوه، بناهای تاریخی در کنار حفظ فرهنگ روستانشینی و آیین کهن دیل را بهشت گردشگری در گچساران تبدیل کرده است.

اینک باغستان های مرکبات در وسط روستا،آسیاب های قدیمی، قلعه های تاریخی و منطقه زیبای چرزو روستای یکهزار و ۸۵۰ نفری دیل مرکز دهستان بویراحمد را مصداقی تمام عیار از جذابیت های گردشگری پاییزی کرده است.

این روستا که از جنوب به کوه کاردی و از شمال شرقی به کوه ولی گنج محدود می‌شود همزمان با فصل پاییز به دلیل برداشت میوه هایی چون پرتقال،نارنگی و لیموشیرین از سویی و برگ ریزان و جمع آوری میوه درختان جنگلی از سوی دیگر چون بهشتی دلنشین گردشگران را به سوی خود می خواند.

در عصرگاهان سکوت کوچه باغ های تماشایی دیل با هیاهوی دلکش دختران و پسران نوجوانی که سرگرم بازی های محلی چون قطور، الختر و کله کله برد هستند شکسته می شود.

اما زیباترین جلوه پاییزی سرزمین زیبای دیل رقص برگ و تماشای آن درآینه آب های روان منطقه چرزوست جایی که نوای کبک خرامان،همراهی هوای کاملا بهاری و طبیعت هزار رنگ خزان زده گردشگران را مدهوش این همه دلربایی طبیعت کرده است.

هرچند در دل روستای دیل باغ های میوه خودنمایی می کند اما برخی گردشگران ترجیح می دهند پس از گذر از روستا و ۲ کیلومتر پیاده روی در باغ های منطقه چرزو میوه های مرغوب و خوش رنگی که خود چیده اند را البته با قیمت کمتر از بازار خریداری کنند.

تماشای بانوانی که با لباس های محلی رنگارنگ در جنگل های نزدیک روستا مشغول جمع آوری میوه های بلوط هستند جلوه ای دیگر از جاذبه های روستای زیبای دیل در این روزهای پاییزی است،اینجا زنان و دختران جوان میوه های بلوط را از زیر درختان جنگلی جمع آوری کرده و آن را به صورت کباب شده، نان کلگی یا برای دارو استفاده می کنند.

بافت واحدهای مسکونی از مهمترین عناصر جذاب روستاگردی محسوب می شود دیل با ۲ بافت مسکونی سنتی و جدید که خانه های قدیمی آن خالی از سکنه است اما به دلیل ارزش گردشگری آن از سوی میراث فرهنگی صیانت می شود جلوه ای دیگر از زیبایی های گردشگری است.

اما طبیعت پاییزی همه جاذبه های گردشگری دیل نیست و وجود بناهای به یادگار مانده از ایران باستان چون گنبدان گبر در چرزو، تنگ آسیاب، قلعه برج، ده بزرگ و قلعه شاه بهمن در کنارآستانه مقدس امامزاده بی بی کریمه (س)،امامزاده علی (ع) ، امامزاده بی بی رشیده (س) ،بی بی کیهانه (س) ، امامزاده میرحمزه (ع)، قدمگاه امام رضا (ع) امامزاده ابراهیم(ع) معروف به آقای شهدا لطف و صفایی خاص به این روستا بخشیده است .

گردشگران پس از انجام سیاحت و زیارت در روستای دیل می توانند با عبور از پل چوبی در هوایی دلپذیر، طبیعتی زیبا، به دور از هیاهوی شهر در جاده سلامت روستا پیاده روی دلچسبی داشته باشند.

گردشگری بازوی توسعه اقتصادی

یکی از ساکنان روستای دیل می گوید: بخشی از محصولات باغی تولیدکنندگان دیل از سوی گردشگران خریداری می شود که این امر باعث شده افزون بر اینکه نیاز به فروش محصولات به دلالان با قیمت کم مرتفع شود میوه ارزان قیمت به دست مصرف کنندگان یا همان مسافران برسد.

رضا علی بازپور با اشاره به اینکه محصولات تولیدی باغداران دیل بسیار بیشتر از آن چیزی است که از سوی مسافران خریداری می شود گفت: پاییز به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری دیل مغفول مانده و در صورت معرفی این ظرفیت مهم می تواند منجر به افزایش درآمد باغداران شود.

وی تاکید کرد: دشتک دیل یکی از معروف ترین جاذبه های دیدنی کهگیلویه و بویراحمد است که مقصد سفر ایرانگردان و جهانگردان زیادی در فصل بهار است اما زیبایی های پاییزی این روستا آنچنانکه شایسته است شناخته شده نیست.

علی بازپور با اشاره به وجود غذاهای محلی چون آش کارده، شله سبزی (نوعی سبزی کوهی)،آبگوشت تصریح کرد: می توان با ایجاد رستوران های سنتی و اقامتگاه های بومگردی بستر بیشتری برای درآمدزایی از طریق گردشگری کسب کرد.

وجود ۷۰۰ هکتار باغ مرکبات

دهیار روستای دیل با اشاره به اینکه این روستا ۷۰۰ باغ مرکبات در دل روستا و منطقه چرزو دارد می گوید: بخش از محصولات باغداران روستای دیل از سوی گردشگران خریداری می شود.

حاتم حق گو تاکید کرد: مردم روستای دیل ۲۰۰ هکتار باغ در وسط روستا و ۵۰۰ هکتار باغ نیز در منطقه چرزو دارند که این باغستان ها از نوع پرتقال،نارنگی،انار، لیموترش،لیموشیرین و خرمالو هستند.

وی اظهار داشت: بخشی از محصولات در باغ ها و بخشی در جاده ارتباطی اصلی دهستان بویراحمد گرمسیری به گردشگران رهگذر فروخته می شود.

دهیار روستای دیل عنوان کرد: افزون بر گردشگرانی که به صورت خانوادگی به این روستا سفر می کنند برخی مسافران هم در قالب کاروان های بیش از ۱۰ نفره دیل را به عنوان مقصد پاییز گردی خود انتخاب می کنند.

وی عنوان کرد: جمعیت ثابت روستای دیل کمتر از ۲ هزار نفر است اما روزهای پنجشنبه و جمعه با حضور گردشگران شمار افراد داخل روستا به سه هزار نفر نیز می رسد.

حق گو با اشاره به پیشرفت ۸۰درصدی طرح هادی روستا، وجود زیرساخت هایی مانند اینترنت، آب،برق،گاز و امکاناتی مانند جاده سلامت تاکید کرد: این روستا فضای قابل قبولی برای گردشگری در تمام فصول دارد.

حق گو تاکید کرد:روستای دیل که با ۲۶ شهید دوران دفاع مقدس میزبان یکی از بزرگترین گلزارهای شهدای روستایی است افزون بر جاذبه های طبیعی زیبایی های مردم شناسی هم دارد.

روستای دیل در ۲۷ کیلومتری شمال غربی شهر دوگنبدان مرکز شهرستان گچساران و ۱۸۴ کیلومتری یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد .

شهرستان گچساران دارای ۱۲۲ روستا و ۳۰ هزار نفر جمعیت روستایی، ۳۸ دهیاری و ۴۴ روستای دارای شورای اسلامی است.

حرم بی بی حکیمه (س)، بارگاه امامزاده جعفر (ع)، باغ فردوس، دشتک دیل، قلات گناوه، آبشار کیوان لیشتر، سد کوثر، آبشار رودبال، آبشار هرجون و روستای موگ، کوشک گودنگون و مارین از مهمترین مناطق گردشگری گچساران است.