کهکشان دراماتیک

جیمز وب باز هم یک تصویر فوق‌العاده شکار کرد

کهکشان دراماتیک

ناسا و آژانس فضایی اروپا روز سه‌شنبه دو اوت (۱۱ مرداد) اعلام کردند تلسکوپ فضایی جیمز وب در بین مقادیر عظیمی از غبار و در طول یک دوره زمانی، تصویر جدیدی از کهکشان «چرخ گاری» (Cartwheel) گرفته است که حلقه رنگی چرخان آن را با وضوح بی‌سابقه‌ای نشان می‌دهد.

کهکشان «چرخ گاری» که در فاصله ۵۰۰ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی مجسمه‌ساز قرار دارد، شکل فعلی خود را طی یک برخورد تماشایی بین دو کهکشان به دست آورده است.

ناسا و آژانس فضایی اروپا در بیانیه‌ای مشترک گفتند که این برخورد دو حلقه را از مرکز کهکشان به بیرون بسط داده است. این دو نهاد آن را شبیه امواج در یک حوض پس از پرتاب سنگ به درون آن توصیف کردند.

این بیانیه اضافه می‌کند که یک حلقه سفید کوچکتر نزدیک به مرکز کهکشان باقی می‌ماند در حالی که حلقه بیرونی با پره‌های رنگی خود حدود ۴۴۰ میلیون سال است که در جهان گسترش یافته است. زمانی که حلقه بیرونی در حال بسط پیدا کردن است به گاز تبدیل می‌شود و جرقه‌ای برای تشکیل ستاره‌های جدید است.

تلسکوپ هابل پیش از این تصاویری از این کهکشان حلقه‌ای کمیاب گرفته بود که تصور می‌شود به زمانی بر می‌گردد که کهکشان «چرخ گاری» یک کهکشان مارپیچی شبیه کهکشان راه شیری بوده است، یعنی پیش از آن‌ که با کهکشان کوچکتری برخورد کند.

اما تلسکوپ وب که در دسامبر ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شد و نخستین تصاویر خود را در ماه گذشته در معرض تماشای جهانی قرار داد از گستره بسیاری بیشتری برخوردار است.

ناسا و آژانس فضایی اروپا گفتند توانایی تلسکوپ جیمز وب در تشخیص نور مادون قرمز به آن اجازه می‌دهد تا از میان «مقادیر عظیمی از غبار داغ» که نمای کهکشان «چرخ گاری» را پنهان می‌کند این کهکشان عجیب را ببیند و از آن تصویر بگیرد.

آن‌ها گفتند که جزییات جدید، تشکیل ستاره در کهکشان و همچنین رفتار سیاه‌چاله عظیم در قلب آن را نشان می‌دهد.

با تصاویر جدید ستاره‌شناسان قادر به شناسایی مناطق غنی از هیدروکربن‌ها و سایر مواد شیمیایی و همچنین گرد و غباری شبیه گرد و غبار روی زمین هستند.

در پشت «چرخ گاری» دو کهکشان کوچکتر به خوبی می‌درخشند در حالی که کهکشان‌های بیشتری را می‌توان در پشت آن‌ها دید.

این دو نهاد فضایی گفتند که مشاهدات نشان می‌دهد کهکشان «چرخ گاری» هنوز در «مرحله بسیار گذرا» قرار دارد و به تغییر شکل خود ادامه خواهد داد.

ناسا و آژانس فضایی اروپا تاکید کردند در حالی که تلسکوپ وب تصویری از وضعیت فعلی «چرخ گاری» به ما می‌دهند همزمان بینشی را درباره آنچه بر این کهکشان در گذشته رخ داده و چگونگی تکامل آن در آینده ارائه می‌دهد.

تلسکوپ‌های دیگر، از جمله تلسکوپ فضایی هابل، پیش‌تر Cartwheel را بررسی کرده بودند.

اما این کهکشان دراماتیک در هاله‌ای از رمز و راز قرار گرفته است؛ شاید به معنای واقعی کلمه  و با توجه به مقدار غباری که منظره را پنهان می‌کند.

وب با توانایی خود در تشخیص نور مادون قرمز، اکنون بینش جدیدی را در مورد ماهیت Cartwheel آشکار می‌کند.

دوربین مادون قرمز نزدیک (NIRCam)، تصویربردار اصلی وب، در محدوده مادون قرمز نزدیک از ۰.۶ تا ۵ میکرون نگاه می کند و طول موج‌های مهمی از نور را می‌بیند که می‌تواند حتی بیشتر از ستاره‌های مشاهده شده در نور مرئی را نشان دهد.

NIRCam همچنین تفاوت بین توزیع صاف یا شکل جمعیت‌های ستاره‌ای مسن‌تر و غبار متراکم در هسته را در مقایسه با اشکال توده‌ای مرتبط با جمعیت‌های ستاره جوان‌تر در خارج از آن نشان می‌دهد.