حل بحران گاز در زمستان با سیاست کارآمد

یکی از وعده‌های رئیس‌جمهور در حوزه صنعت نفت، حل مشکلات و توسعه پروژه‌ها با اتکا به منابع داخلی و منتظر نماندن برای شرکت‌های خارجی بود.

همچنین اقدامات جهادی و حضور میدانی مدیران ارشد دولت نیز مورد تاکید رئیس‌جمهور بوده است.

نتیجه همین رویکرد، این بود که زمستان سال ۱۴۰۰ کشور بدون بحران گاز به پایان رسید در حالی که اگر رویکرد دولت قبل ادامه پیدا می‌کرد، بحران گاز در زمستان، قطعی بود.

حتی شنیده شد که مسئولان قبلی وزارت نفت از موفقیت وزارت نفت دولت سیزدهم در مدیریت گاز در کشور در زمستان ۱۴۰۰ حیرت کردند چراکه انتظار قطع گاز را داشتند.

مدیریت مصرف و توزیع سوخت در زمستان

کشور در ابتدای زمستان ۱۴۰۰ با کسری گاز به میزان ۲۵۰ میلیون مترمکعب در روز مواجه بود که می توانست مانند سال های گذشته به قطعی گسترده برق و گاز منجر شود.در شرکت ملی نفت ایران، با تعمیرات اساسی تأسیسات و رساندن چاه های مشکل دار پارس جنوبی به تولید و فروش ۳ برابری میعانات گازی، رکورد تولید از پارس جنوبی شکسته شد و به ۷۰۵ میلیون مترمکعب در روز رسید.

شرکت ملی گاز نیز ۷ توربین انتقال گاز را جابجا کرده و با توربوکمپرسورهای تعمیر نشده در پالایشگاه های

گازی جایگزین کرد تا ظرفیت انتقال گاز به حداکثر برسد. شرکت گاز پیگیری بهینه سازی مصرف سوخت را با اقداماتی چون اعمال تعرفه تشویقی و افزایش قابل توجه بهای گاز برای مشترکان پرمصرف و فرهنگ سازی را در دستور کار قرارداد که درنتیجه آن قریب به ۲۸ میلیون مترمکعب در روز معادل ۱ فاز پارس جنوبی در مصرف گاز صرفه جویی شد.

در شرکت پالایش و پخش نیز علیرغم آنکه ذخایر سوخت مایع نیروگاهها در شهریورماه، ۲۵ درصد از سال گذشته پایین تر بود، سطح این ذخایر با اقدامات شبانه روزی در اواسط آبان به ۳۰ درصد بالاتر از سال گذشته رسید.

بخش اعظم ۴ هزار کشنده که به دلایل مختلف از ناوگان حمل سوخت خارج شده بودند با افزایش ۵۰ درصدی اجاره ها به ناوگان بازگشتند و افزایش ۱۱ درصدی تولید نفت گاز یورو ۴ نیز به تأمین و جایگزینی سوخت نیروگاه ها کمک کرد. رارداد سوآپ گاز ترکمنستان نیز به پایداری شبکه گاز در استان های شمال و شمال شرقی کمک کرد.

مجموعه این اقدامات باعث شد نه تنها با قطع گاز خانگی مواجه نشویم، بلکه از قطعی برق هم جلوگیری شد. به بعضی صنایع که با محدودیت گاز مواجه شدند نیز سوخت مایع باقیمت بسیار ارزان تخصیص پیدا کرد.

مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در همین زمینه گفت: مهمترین اقدام ۶ ماه گذشته باتوجه به شرایط بحرانی مصرف سوخت در کشور، مدیریت چرخه تامین و تقاضا در کنار ارتقاء کیفی واحدهای پالایشی بود که با تدابیر وزارت نفت بدون هیچگونه وقفه عملیاتی انجام و از واردات آن جلوگیری شد.

«جلیل سالاری» گفت: مدیریت جدید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در دولت سیزدهم درحالی رشته امور را در دست گرفت که می‌بایست برای ساماندهی به زنجیره تامین، تولید و توزیع فرآورده های نفتی در سراسر کشور برنامه‌ای مدون متناسب با ساختار صنعت پالایش و پخش مهیا می‌کرد.

وی خاطرنشان کرد: این امر مستلزم بررسی و گفتمان و اخذ نظرات تخصصی کارشناسان در رده‌های مختلف شرکت ملی پالایش و پخش و شرکت‌های تابعه بود تا با ایجاد تحول در نحوه سیاست‌گذاری در نگاه کلان شرکت با تمرکز بر شیوه تامین مالی در توسعه و تکمیل زنجیره ارزش، ارتقاء کیفیت خدمات و بهینه سازی  مصرف انرژی مبتنی بر دانش بومی و زیرساخت‎های فناوری بود.

وقوع برخی رویدادها در همان بدو شروع به کار، از جمله ایجاد اختلال در سامانه هوشمند سوخت کشور درپی حمله سایبری توسط معاندان نظام جمهوری اسلامی، کشور را در شرایط سختی قرار داد که با مساعدت و تلاش‌های شبانه‌روزی کارکنان، متخصصان و با نظارت بی‌وقفه مدیران ارشد در صنعت نفت و همچنین همدلی و همراهی هموطنان، از این آزمون سربلند بیرون آمدیم.

وی تاکید کرد: طی۶ ماه گذشته برخلاف فراز و نشیب‌های بسیار،‌ ارکان صنعت پالایش و پخش بر سه محور تعیین خط مشی و سیاست‌های راهبردی در قالب تدوین اساسنامه و شیوه تامین منابع مالی در اجرای مدیریت بهینه مصرف سوخت، توسعه پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها، توسعه شبکه‌های  خطوط لوله و ذخیره‌سازی در راستای افزایش ظرفیت انتقال فرآورده‌های نفتی پایه‌ریزی شد.

سالاری تصریح کرد: در وهله نخست افزایش ذخایر استرات‍ژیک کشور و اجرای تعهدات ناشی از پیش‌فروش فرآورده‌های نفتی در دولت گذشته در دستور کار قرار گرفت. باتوجه به اینکه در شش ماه دوم سال موضوع تامین سوخت زمستانی از اولویت خاصی برخوردار بود، بنابراین در وهله اول با تشکیل کارگروه اصلی برنامه ریزی، هماهنگی، تامین و مدیریت منابع سوخت زمستانی باحضور معاونین وزرای نفت و نیرو و دستگاه‌های اجرایی ذیربط و با محوریت شرکت ملی پالایش و پخش و برگزاری جلسات مستمر هفته‌ای دو بارو پایش لحظه‌ای فرآیند تحویل و مصرف سوخت رمستانی به نیروگاه‎ها و صنایع عمده، ضمن اعمال مدیریت مصرف، از بروز مشکلاتی نظیر قطعی برق جلوگیری بعمل آمده و به نحو مطلوبی مدیریت شد. بدین ترتیب رقمی بالغ بر ۱۸.۵ میلیارد لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌ها تحویل شد تا از وقوع خاموشی گسترده در سطح کشور ممانعت شود.

وی با تاکید بر اینکه در بخش صادرات نیز حفظ بازارهای صادراتی برخلاف کمبود سوخت در کشور از دیگر اقداماتی بود که به آن پرداخته شد تا ظرفیت صادراتی فرآورده‌های نفتی کشور در محاق فراموشی قرار نگیرد، تصریح کرده است: درخصوص توسعه شبکه خطوط لوله نفت خام و فرآورده به منظور تضمین امنیت انرژی و بسترسازی در صادرات با درنظرگیری ایجاد امنیت نقل و انتقالات، کاهش قاچاق سوخت با نگاهی به کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی تفاهم‌نامه‌های احداث خط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی "تابش" و "پارس" با نظام بانکی کشور منعقد شد.

سالاری افزود: از سوی دیگر در بحث نوسازی و تقویت ناوگان سوخت‌رسانی جاده‌ای تفاهم‌نامه‌ای با شرکت‌های تولید و تامین خودرو به منظور تامین ۵۰۰ دستگاه نفتکش منعقد شد تا نخستین قدم برای نوسازی چهار هزار دستگاه نفتکش برداشته شود.

وی تاکید کرد: همچنین در اسفند ماه جاری اسکله سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در بندر صادراتی ماهشهر به بهره‎برداری رسید. دراین اسکله محموله‌های ال‌پی‌جی پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس صادر خواهد شد اما مهمترین اقدامی که طی این مدت باتوجه به شرایط بحرانی مصرف سوخت در کشور حاکم بود مدیریت چرخه تامین و تقاضا در کنار دغدغه ارتقاء کیفی واحدهای پالایشی بود که با تدابیر وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش باوجود افزایش مصرف در سال جاری و عدم توجه به نوسازی و بازسازی تاسیسات پالایشگاهی در سال‌های گذشته، تامین بنزین کشور ‌بدون هیچگونه وقفه عملیاتی انجام و از واردات آن جلوگیری شد.

سالاری با بیان اینکه اقدامات بسیار موثر و کاربردی طی این مدت تدوین اساسنامه شرکت ملی پالایش وپخش با نگاه توسعه‌ای در راستای تکالیف قانونی بود که متاسفانه از سال ۱۳۶۶ تاکنون مغفول مانده بود، خاطرنشان کرد: عملیاتی نمودن بند (ز) تبصره (۱) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۰ با تشکیل کارگروه تخصصی، از جمله اقدامات موثر دیگر طی شش ماهه دوم سال ۱۴۰۰ بود.

طرح پیشنهادی مبنی بر ساماندهی تولید و صادرات مشتقات نفتی و کدهای رهگیری واحدهای هیدرو کربوری در راستای اجرای ماده (۴) ودستوالعمل ماده ۴۵ آیین نامه اجرایی مواد ۵ و ۶ قاچاق کالا و ارز نیز از اقدامات مهم دیگر طی این مدت بود، امیدواریم در سال ۱۴۰۱، با تلاش و همت  مضاعف کلیه کارکنان زحمتکش، صدیق و متخصص پالایش و پخش در راستای عمل به منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به منظور اجرای سیاست کاهش خام‌فروشی، افزایش ارزش افزوده در زنجیره تولید صنایع پایین دستی و سودآوری بیشتر ، به تعهدات خویش بیش از پیش عمل کنیم.