چرت شبانگاهی داروخانههای شبانه!
فاطمه ایزدی/ تا دلتان بخواهد در این شهر، داروخانه وجود دارد؛ از داروخانههای روزانه و شبانه گرفته تا خصوصی، دولتی و بیمارستانی. در کلانشهر شیراز بیش از ۵۰۰ داروخانه برای مردم نسخه میپیچند و متناسب با نوع مجوز خود در سبدهای مردم دارو ميگذارند. در این میان اما آنطور که برخی شهروندان شیرازی به «خبرجنوب» گزارش میدهند، در ساعتی از شب، چراغ انگشتشماری از داروخانههای شبانهروزی در سطح شهر، خاموش است. نمونهای از آن، داروخانهای در حوالی بلوار فرصت شیرازی است که از ساعت ۱۲ شب به بعد، هیچگونه خدماتی به مردم ارائه نميدهد و به بهانه نبود امنیت در آن ساعات، کرکره خود را پایین ميکشد. جالب اینجاست که برخی داروسازهای شاغل در داروخانهها نیز به دلیل اشتغال در ادارههای دولتی، امکان حضور مستمر در داروخانه برایشان فراهم نیست و همین مسئله موجب تعطیلی این داروخانهها در برخی ساعات ميشود. زیبا صحراییان، یکی از شهروندان شیرازی به «خبرجنوب» ميگوید: شبها تعداد نیروهای حاضر در داروخانهها کم است و جالب اینجاست که اگرچه پزشکان داروساز میتوانند در صورت عدم حضور خود در داروخانه، از دانشجویان سال بالایی در ساعاتی از شبانهروز استفاده کنند اما معمولاً رغبتی برای انجام این کار ندارند. این بانوی شیرازی به این نکته نیز اشاره میکند که بیشتر اوقات، ارتباط بیمار با پرسنل داروخانه در نیمههای شب از طریق یک پنجره کوچک است که البته گاهی این دریچههای کوچک، بسته است و همین موضوع موجب نقص در ارائه خدمات به بیماران ميشود. به قول او، تعدادی از داروخانههای روزانه ممکن است بیش از ساعات کاری تعیینشده به فعالیت خود ادامه دهند و همین موضوع برای داروخانههای شبانهروزی دردسرساز میشود. در واقع افزایش میزان فعالیت داروخانههای روزانه موجب تعطیلی برخی داروخانههای شبانهروزی در ساعاتی از شب شده است. او معتقد است وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو باید نظارت و کنترل بیشتری بر تخلفات داروخانهها داشته باشند تا خدماتدهی به مردم نیز با مشکل مواجه نشود.
تعطیلی داروخانههای شبانهروزی در ساعتی از روز یا شب، خلاف مقررات است
در عین حال عضو هیأتمدیره انجمن داروسازان ایران و فارس نیز بر این باور است که تعطیلی داروخانههای شبانهروزی در ساعتی از روز یا شب، خلاف مقررات است.
دکتر محمد منفرد در گفتوگو با «خبرجنوب» تأکید میکند داروخانههایی که مجوز شبانهروزی دارند، موظف هستند در تمام ساعات با حضور مسئول فنی به مردم خدمات ارائه دهند.
وی به این نکته نیز اشاره میکند که داروخانههای شبانهروزی از یکسو نسبت به داروخانههای روزانه، هزینههای بیشتری متقبل میشوند و از سوی دیگر، معاونت غذا و دارو نیز امکانات بیشتری از لحاظ دارویی و سهمیه برای آنان فراهم کرده است. در واقع این دسته از داروخانهها سهمیه بیشتری از داروهای کمیاب یا نایاب دارند و برخی داروها نیز صرفاً در اختیار داروخانههای شبانهروزی قرار میگیرد. بنا به تأکید منفرد، چنین امتیازاتی از سوی وزارت بهداشت و معاونت غذا و دارو در اختیار داروخانههای شبانهروزی قرار میگیرد تا مردم بتوانند در طول ساعات شبانهروز از این امکانات استفاده کنند. عضو هیأتمدیره انجمن داروسازان ایران و فارس میگوید: در کلانشهر شیراز ۵۰۵ داروخانه در حال فعالیت هستند که از این تعداد
60 داروخانه بهصورت شبانهروزی اداره ميشود. تعداد داروخانههای روزانه خصوصی در سطح شیراز نیز ۳۸۷ داروخانه و مجموعه داروخانههای دولتی، بیمارستان خصوصی و بیمارستانهای دولتی هم ۵۸ داروخانه است.
منفرد تصریح کرد: برخی داروخانهها در سطح کشور به دلیل مشکلاتی همچون عدم صرفه اقتصادی، تن به تعطیلی دادهاند. این در حالیست که به گفته منفرد، در فارس و کلانشهر شیراز هیچ داروخانهای در حال حاضر به دلیل مشکلات مالی به ورشکستگی نرسیده و تعطیل نشده است. این مسئول به این نکته نیز اشاره میکند که در طول سالهای گذشته تعداد داروخانهها در سطح فارس روند افزایشی داشته است. در عین حال اما اینکه برخی داروخانههای فعال در شیراز به بهانههایی همچون نبود امنیت، ساعتی از شبانهروز تعطیل هستند، موضوعی است که برای عضو هیأتمدیره انجمن داروسازان ایران و فارس نیز پذیرفتنی نیست. به گفته منفرد، اگر به زعم برخی مسئولان داروخانههای شبانهروزی، نبود امنیت مانع تعطیلی این دسته از داروخانهها در ساعتی از شب ميشود، لزومي ندارد که آنها با مجوز شبانهروزی فعالیت کنند. عضو هیأتمدیره انجمن داروسازان ایران و فارس تأکید میکند که در این حالت، داروخانههای شبانهروزی ميتوانند شرایطی فراهم کنند تا شبها از طریق یک دریچه کوچک، امکان ارتباط بیمار با پرسنل داروخانه فراهم شود. از دیدگاه او داروخانههایی که به این بهانه، فعالیت شبانه خود را تعطیل میکنند، نباید شبانهروزی باشند و باید به روزانه تبدیل شوند. در واقع چنین داروخانههایی از تمام مزایا و سرمایههای مجوز شبانهروزی استفاده ميکنند و چنین کاری، خلاف قانون است.
به گفته منفرد، داروخانههای روزانه نیز به شرط حضور مسئول فنی ميتوانند روزانه ۱۲ ساعت فعالیت داشته باشند. البته در این سوی داستان نیز تعدادي از داروخانههای روزانه به ساعت کاری خود قانع نیستند و در روزهای تعطیل رسمي هم فعالیت میکنند. این مسئول با اشاره به همین موضوع تأکید میکند که برخی داروخانههای روزانه در سطح استان فارس به بهانه مشکلات مالی و کمبود نقدینگی در ساعات غیرکاری، فعال هستند که این مسئله از نظر استاندارد سازمان غذا و دارو تخلف محسوب ميشود، اما اینکه انگشتشماری از داروخانههای شبانهروزی به بهانه نبود امنیت در شب، تن به ارائه خدمات نمیدهند، موضوعی است که از دیدگاه یکی از فعالان این حوزه، یک بهانهتراشی بیش نیست.
مهدی گلآرا یکی از کسانی که سالهاست در یکی از داروخانههای شبانهروزی شیراز بهعنوان مسئول فنی در شیفت شب فعالیت دارد، به «خبرجنوب» ميگوید: داروخانههایی که مجوز شبانه دارند، باید خدمات خود را به صورت ۲۴ ساعته به مردم ارائه دهند، در غیر اینصورت مرتکب تخلف شدهاند.
به گفته گلآرا، ساعت یک نیمهشب، درب داروخانهها برای عموم مردم باز است و از این ساعت به بعد درب، بسته شده و خدمات از طریق یک پنجره کوچک به مشتریان ارائه ميشود. او با اشاره به اینکه ممکن است برخی همکاران آنها به دلیل عدم امنیت در برخی مناطق، ساعاتی از شب تعطیل باشند، این موضوع را بهانهتراشی تلقی ميکند و یادآور میشود که دارو، خارج از چرخه داروخانه قابل توزیع نیست و به درد کسی نميخورد. در عین حال چون داروخانهها نیز نقدینگی بسیار اندکی دارند و ارائه خدمات با کارهای بانکی صورت میگیرد، نبود امنیت در شب، عذر و بهانهای بیش نیست.
گلآرا با تأکید بر فعالیت داروخانههای درمانگاهها و بیمارستانها در ساعات نیمهشب به این نکته نیز اشاره میکند که داروخانههای شبانهروزی در سطح شهر، شبها سرشان خلوت است و معمولاً در ارائه خدمات به مشتریان نیز مشکلی ندارند. البته این فعال حوزه دارو معتقد است هر چند داروخانههای شبانهروزی نسبت به روزانهها، سهمیه سه برابری دارند اما انگشتشماری از داروخانهها هستند که نسخه شبانه ارائه نميدهند و در صورت بازبودن نیز بهصورت آزاد، دارو ميفروشند. در هر حال، داروخانههایی که با امتیاز شبانه در حال فعالیت هستند، باید بر اساس ضوابط و دستورالعملهای سازمان غذا و دارو رفتار کنند تا مردم، پشت چراغ قرمز این داروخانهها معطل نمانند.