موج گرمای «استثنایی» در جهان/ چگونه با موج گرما کنار بیاییم؟
موج گرمای بی سابقه جهان را در نوردیده است. این امر باعث شده است که برخی از کشور در حالتی خاص و ویژه قرار بگیرند.
هشدار موج گرما ىر ده ها شهر چین با افزایش دما
موج گرما سراسر چین را فرا گرفته است و ساکنان برای خنک ماندن به پناهگاههای حمله هوایی و فوارههای عمومی متوسل میشوند، زیرا 84 شهر در سراسر کشور روز چهارشنبه بالاترین سطح هشدار قرمز خود را صادر کردند.
بر اساس اعلام سازمان هواشناسی کشور، هشدار قرمز به این معنی است که انتظار می رود دمای هوا در 24 ساعت آینده به بیش از 40 درجه سانتیگراد (104 فارنهایت) برسد.
به گزارش روزنامه دولتی گلوبال تایمز، چند روزی است که دما در حال افزایش است و شانگهای برای اولین بار امسال هشدار قرمز را در روز یکشنبه اعلام کرد .
سرویس هواشناسی شانگهای روز یکشنبه گفت، از زمانی که شهر در سال 1873 ثبت رکوردها را آغاز کرد، شانگهای تنها 15 روز با دمای بالای 40 درجه را تجربه کرده است. فروشندگان در شهر از فروش فزاینده بستنی، خربزه و خرچنگ سرد شده – که یک غذای محبوب است تابستانی خبر دادند.
در یک پارک گسترده حیات وحش شانگهای، روزانه هشت تن یخ(براى هر متر مربع) برای خنک نگه داشتن شیرها، پانداها و سایر حیوانات استفاده می شود.
به گزارش گلوبال تایمز، سایر نقاط کشور، مانند مناطقی در حوضه جنوب غربی سیچوان، امسال نیز دمای بی سابقه ای را تجربه کرده اند.
در شهر چونگ کینگ - که هشدار قرمز صادر کرده است - سقف یک موزه ذوب شد و کاشیهای سنتی چینی در اثر گرما باعث از بین رفتن قیر زیرین شد. این شهر کامیونهایی را برای پاشیدن آب در تلاش برای خنک کردن جادههای خود مستقر کرده است. در جاهای دیگر، ساکنان به طرق مختلف سعی در خنک کردن خود دارند.
روز یکشنبه، جمعیت زیادی در شهر چینگدائو، در شرق استان شاندونگ، برای شنا در دریا به ساحل هجوم آوردند. کودکان در نانینگ، در منطقه گوانگشی، با پای برهنه در فواره های عمومی بازی می کردند. در نانجینگ، استان جیانگ سو، ساکنان برای فرار از گرما به سمت پناهگاه حمله هوایی رفتند، روزنامه می خواندند و تلویزیون تماشا می کردند تا زمان خود را در پناهگاه های مجهز به وای فای زمان جنگ بگذرانند.
رصدخانه مرکزی هواشناسی در بیانیه خود از مسئولان محلی خواسته است برای جلوگیری از گرمازدگی و آتش سوزی اقدامات لازم را انجام دهند. ساکنان باید از فعالیت در فضای باز پرهیز کنند و اقدامات محافظتی را انجام دهند - به ویژه جوانان، سالمندان و کسانی که مشکلات سلامتی دارند.
تابستان تضادهای چین در سال جاری باعث ویرانی هر دو موج گرما و بارندگی شدید شده است. مقامات با استناد به تغییرات آب و هوایی نسبت به بلایای طبیعی از اواسط جولای هشدار داده اند که معمولاً گرم ترین و مرطوب ترین زمان سال است.
ماه گذشته بخشهایی از جنوب چین تحت شدیدترین بارندگیها در 60 سال گذشته قرار گرفت و تقریباً نیم میلیون نفر در استان جنوبی گوانگدونگ تحت تأثیر سیل و رانش زمین قرار گرفتند.
بیش از 177000 نفر مجبور به نقل مکان شدند و بسیاری از خانواده ها شاهد تخریب خانه ها و محصولات خود بودند.
فصل سیل سالانه چین به طور سنتی در ماه ژوئن آغاز می شود و معمولاً در مناطق کشاورزی پرجمعیت در امتداد رودخانه یانگ تسه و شاخه های آن شدیدتر است - اما در سال های اخیر شدیدتر و خطرناک تر شده است و کارشناسان هشدار داده اند که تغییرات آب و هوایی می تواند اوضاع را بدتر کند.
دومین موج گرما در اروپا
اسپانیا و پرتغال از روز دوشنبه ۱۱ ژوئیه دچار دومین موج گرمای شدید آنهم در مدتی کمتر از یکماه شدهاند و پیشبینیهای سازمانهای هواشناسی حاکی از آن است که بریتانیا و فرانسه نیز بهزودی با گرمایی سوزان روبرو خواهند شد.
روز دوشنبه دمای هوا در شهر کاندلدا در مرکز اسپانیا به ۴۳.۳ درجه سانتیگراد (۱۱۰ درجه فارنهایت) رسید و ساکنان شهرهای مریدا و سویا در غرب و جنوب این کشور نیز دمای بیش از ۴۲ درجه سانتیگراد را تجربه کردند.
پیش بینی سازمان هواشناسی اسپانیا (AEMET) حاکی از آن است که دمای هوا در شهر باداخوس و سویا در روزهای پیشرو احتمالا تا ۴۶ درجه سانتیگراد افزایش خواهد یافت و نماینده این سازمان، موج جدید گرما در این کشور را «واقعا استثنایی» خوانده است.
روبن دل کامپو اعلام کرد: «این افزایش دما احتمالا ۹ یا ۱۰ روز ادامه خواهد یافت و در این صورت، گرمای کنونی به یکی از سه موج گرمایی تبدیل خواهد شد که طولانیترین دورههای گرمای اسپانیا از سال ۱۹۷۵ میلادی به اینسو محسوب میشوند.»
به گفتۀ دانشمندان، مهمترین دلیل هجوم این گرمای کمسابقه، تغییرات آب و هوایی است و با افزایش تدریجی دمای جهانی و به موازات آن خشکسالی و کمبود بارندگی، انتظار میرود دورههای گرما شدیدتر و طولانیتر شوند.
پیش از این در اوت ۲۰۲۱ میلادی نیز در شهر کوچک مونتورو در جنوب اسپانیا دمای ۴۷.۴ درجه سانتیگراد به ثبت رسیده بود و کارشناسان احتمال شکسته شدن این رکورد در روزهای پیشرو را رد نکردهاند.
موج گرما در پرتغال
در همسایه غربی اسپانیا نیز دمای هوا در آخر هفته گذشته به ۴۴ درجه سانتیگراد رسید و به آتش سوزیهای جنگلی در این کشور دامن زد.
پیشبینی میشود با وجود کاهش نسبی دما در روز دوشنبه، بار دیگر در روزهای پیشرو دمای هوا در بسیاری از نقاط این کشور تا ۴۴ درجه سانتیگراد افزایش یابد.
بر این اساس سطح هشدارها نیز در پرتغال افزایش یافته و نخستوزیر این کشور اعلام کرده است که «کوچکترین خطا میتواند منجر به آتش سوزی با ابعاد گستردهای شود.»
فرانسه
بنا بر اعلام سازمان هواشناسی ملی فرانسه، موج جدید گرما در این کشور از دوشنبه آغاز شده و در برخی مناطق به بالای ۳۰ درجه سانتیگراد نیز رسیده است.
این سازمان پیشبینی کرده است که روز سهشنبه دمای هوا در برخی نقاط این کشور تا ۳۹ درجه سانتیگراد افزایش یابد و بین روزهای سهشنبه تا یکشنبه هفته جاری به اوج خود برسد.
بریتانیا
در بریتانیا روز دوشنبه هشدار گرمای شدید صادر شد و پیشبینی اداره هواشناسی حاکی از آن است که دمای هوا در بخشهای وسیعی از انگلستان و ولز به بیش از ۳۰ درجه سانتیگراد برسد.
بنا بر اعلام ربکا شروین، معاون اداره هواشناسی این کشور، دمای هوا در جنوب شرقی کشور احتمالاً به بیش از ۳۵ درجه سانتیگراد نیز خواهد رسید.
بدن انسان توانایی تحمل چه میزان گرما را در هوای مرطوب دارد؟
بالارفتن دمای هوا در فصل تابستان یکی از دغدغههای بشر نه تنها در جغرافیاهای کویری و خشک، بلکه در نواحی مرطوب و شرجی است. سئوال اصلی این است که بدن انسان توانایی تحمل چه دمایی را دارد؟ زمانی که گرما با رطوبت و شرجی مخلوط میشود چه اتفاقی میافتد؟ خلاصه اینکه بهترین دما برای انجام فعالیتهای روزمره چیست و راههای مقابله با گرما کدامها هستند؟ و دستآخرعلائم و نشانههای گرمازدگی چیست؟
در کشورهای اروپایی وقتی صحبت از گرما و دمای بالا میشود منظور چیست؟ قاره سبز طی سالهای اخیر موجهای متعدد گرما را پشت سرگذاشته و طی ماه جاری میلادی دمای هوا بهعنوان نمونه در برخی مناطق اسپانیا از مرز ۴۳ درجه سانتیگراد هم عبور کرده است. اما دمای هوا تنها فاکتور موثر نیست؛ میزان شرجی بودن و رطوبت هوا هم بهنوبه خود نقش مهمی در تعیین آستانه تحمل بشر دارند. نتایج تحقیقات اخیر دانشمندان در آمریکا نشان میدهد که ترکیب گرما و رطوبت میتواند بسیار سریعتر از آنچه تاکنون پنداشته میشد خطرناک شود و آستانه تحمل بشر را تحت تاثیر قرار دهد.
کارشناسان همواره نسبت به ترکیب هوای گرم با شرجی و رطوبت بالا هشدار دادهاند. چیزی که بهزعم آنها دمای حباب مرطوب (Wet-bulb temperature) خوانده میشود میتواند تهدیدی جدی بر بدن انسان باشد. دمای حباب تر یا دمای حباب مرطوب در یک اتاق سرپوشیده در حقیقت دمای نهایی هوای این اتاق پس از تبخیر آب تا حدی است که رطوبت هوا به اشباع برسد. بنابراین اگر دمای حباب مرطوب از میزان مشخصی بالاتر باشد تعریق دیگر نمیتواند باعث خنک شدن بدن شود و ثابت نگهداشتن دمای مرکزی بدن از کنترل خارج میشود.
طبق محاسبات یکی از پژوهشهای کلیدی در این زمینه که در سال ۲۰۱۰ انجام شده بود دمای حباب مرطوب ۳۵ درجه سانتیگراد است و بالاتر از این دما بدن انسان قادر به تطبیق خود با گرمای شرجی نیست. اما نتایج تحقیق جدید که اوایل سال جاری میلادی در دانشگاه دولتی پنسیلوانیای آمریکا منتشر شدده نشان میدهد که دمای آستانه تحمل بشر بسیار پایینتر از این میزان است.
از چه دمایی بالاتر امکان فعالیتهای عادی روزانه وجود ندارد؟
جزئیات یافتههای این محققان پرده از دمای مناسب برای انجام فعالیتهای روزمره برمی دارد. آنها برای پاسخ به این پرسش آزمایشهای متعددی روی افراد جوان و بزرگسالان تندرست انجام دادند. شرکتکنندگان در این آزمایش بعد از بلعیدن یک قرص تلهمتری telemetry pill (ویژه سنجش دما)، در یک اتاق سربسته فعالیتهای عادی روزانه نظیر غداپختن و غذا خوردن را شبیهسازی کردند. دما و رطوبت هوای اتاق مرحله به مرحله افزایش پیدا میکرد و محققان بر واکنشهای بدن آزمایششوندگان نظارت میکردند. در نهایت مشخص شد که ترکیب گرما و رطوبت میتواند آستانه تحمل افراد را بسیار پایینتر از ۳۵ درجهای بیاورد که در تحقیق سال ۲۰۱۰ محاسبه شده بود. دمای حباب مرطوب طبق مشاهدات تحقیق جدید اگر میزان شرجی بودن هوا ۱۰۰ درصد باشد در دمای ۳۱ درجه اتفاق میافتد. اگر رطوبت هوا تنها ۶۰ درصد باشد، دمای حباب مرطوب میتواند تا ۳۸ درجه سانتیگراد هم بالا رود.
برای بدن انسان در مواجهه با دما و شرجی بالا چه اتفاقی میافتد؟
در معرض گرما و رطوبت بالا قرار گرفتن به مدت طولانی میتواند باعث بیماریهای جدی مرتبط با گرما در انسان شود. پایینتر از دمای حباب مرطوب انسان میتواند نسبتا دمای بدن خود را در طول زمان ثابت نگه دارد. اما بالاتر از این دما، حرارت بدن هم بطور مداوم افزایش مییابد. وقتی دمای بدن از حد معینی تجاوز کند قلب باید برای پمپاژ کردن خون به سطح پوست برای رفع گرما، سختتر کار کند و این درحالیست که وقتی عرق میکنید سطح مایعات بدن شما هم کاهش مییابد و در موارد خیلی وخیم این میتواند به گرمازدگی منجر شود. گرمازدگی و بیماریهای وابسته به آن یک عامل جدی تهدیدکننده زندگی ما انسانها بشمار میآیند. نتایج این تحقیقات همچنین نشان میدهد که حتی دمای پایینتر هم زمانیکه با رطوبت همراه میشود بر روی قلب و دیگر اعضای بدن فشار وارد میکند؛ فشاری که میتواند برای افراد آسیبپذیر و بویژه آنهایی که مشکل قلبی دارند، خطرناک باشد.
چگونه با موج گرما کنار بیاییم؟
سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS) خطرات اصلی ناشی از گرما را کمآب شدن بدن و بویژه گرمازدگی میداند. این نهاد عالی رتبه بهداشتی بریتانیا برای مقابله و مهارگرما موارد زیر را توصیه میکند:
- مایعات فراوان بنوشید و از مصرف الکل زیاد خودداری کنید.
- سعی کنید بین ساعت ۱۱ صبح تا ۳ بعداز ظهر در معرض آفتاب قرار نگیرید.
- در سایه راه بروید، به طور مرتب کرم ضدآفتاب بزنید و اگر بیرون می روید از کلاه لبهپهن استفاده کنید.
- از ورزش و نرمش در ساعات گرم روز خودداری کنید.
- در سفرحتما آب همراه داشته باشید
- هرگز فردی را در یک وسیله نقلیه در بسته و پارک شده رها نکنید، بهویژه نوزادان، کودکان خردسال یا حتی حیوانات.
- در صورت ماندن در منزل، کشیدن پردههای پنجرههای رو به آفتاب میتواند به خنک نگهداشتن اتاق شما کمک کند.
یادآوری علائم اولیه گرمازدگی
- سردرد
- سرگیجه
- بیاشتهایی و احساس بیماری
- تعریق بیش از حد و رنگپریدگی پوست
- گرفتگی در بازوها، پاها و معده
- تنفس سریع؛ تپش قلب و تند زدن نبض
- دمای بالای ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر
- تشنگی زیاد
اگر متوجه فردی شدید که برخی یا همه این علائم را دارد، سعی کنید او را خنک کنید. او را به مکانی خنک منتقل کنید، از او بخواهید دراز بکشد و پاهای خود را بالا بیاورد، باید مقدار زیادی آب بنوشند؛ او را باد بزنید و با آب خنک اسپری کنید و کیسههای سرد یا حاوی یخ را دور گردن یا زیر بغل او قرار دهید.
در صورت مشاهده علائم گرمازدگی با اورژانس تماس بگیرید - به عنوان مثال اگر فرد پس از نیم ساعت استراحت در یک مکان خنک و نوشیدن آب زیاد، همچنان احساس ناخوشی میکرد، تعرق نداشت یا تب ۴۰ درجه یا بالاتر کرده بود، سخت نفس میکشید و علائم تنگی نفس و ناهوشیاری داشت و احیانا دچار تشنج شد، وقت را تلف نکنید و با مرکز فوریتهای پزشکی تماس بگیرید.