عید هرسال ۱۵ میلیون کیلو گندم معادل بیش از ۳۰ میلیون قرص نان از بین میرود
یک تاریخنگار گفت: از عهد باستان سبزه یکی از مولفههای ضروری جشن نوروز و یکی از عناصر اصلی این مناسک بوده و هست. حتی در قدیم برخی از خانوادهها روز آخر اسفند دستهای از گندم سبز شده را از مزرعه گندمزار با خاک و ریشه میکندند و با مُشتی گِل بر سردر اتاق مهمانی خود میچسباندند تا هم مایه نشاط و برکت باشد و هم نویدبخش زندگی در سایه بهار در سال جدید.
غلامرضا خارکوهی اظهار کرد: هر سال در اواخر اسفند هر خانوار ایرانی حدود نیم کیلو تا یک کیلو گندم در یک یا چند ظرف به عنوان سبزه میریزند و مرتب به آن آب میدهند تا سبز شود و هنگام تحویل سال کنار سفره هفت سین قرار دهند، علاوه بر این عده زیادی از کسبه نیز مقدار زیادی گندم را در ظرفهایی با ابعاد مختلف میریزند تا در بازار بفروشند که البته مقداری از آنها به خاطر عدم خرید، دور ریخته می شود.
خارکوهی افزود: وجود سبزه در سفره هفت سین بسیار ارزشمند است اما ضرورت ندارد که حتما سبزه گندم باشد و چند ظرف یا ظرف بزرگی به اندازه بشقاب یا سینی لازم نیست، ریختن سبزه در ظرف کوچکی به اندازه یک نعلبکی کفایت میکند و اسراف هم نمیشود.
وی ادامه داد: باتوجه به جمعیت زیاد ایران، متاسفانه ما شاهد هستیم که هرسال به مناسبت عید نوروز، ایرانیها حدود ۱۵ میلیون کیلوگرم گندم را سبزه میریزند و در روز ۱۳ فروردین، سیزده بدر، دور میاندازند. چون نگهداری آن را شگون نمیدانند.
این تاریخنگار با اشاره به سابقه تاریخی سبزه ریختن ایرانیها در ایام نوروز گفت: سبزه ریختن در ایران از عهد باستان تاکنون مرسوم بوده ولی الزاما سبزه گندم نبوده چون در گذشته از جمله دوره هخامنشیان گندم غذایی لوکس ویژه اعیان و اشراف و درباریان محسوب میشد و غالب مردم از نان جو و ذرت و ارزن استفاده میکردند، اما به مرور که اقتصاد کشاورزی رونق گرفت و کشت گندم توسعه یافت این محصول جایگزین سبزههای دیگر در سفره هفت سین شد.
خارکوهی بیان کرد: ۱۵ میلیون کیلو گندمی که هر سال روز ۱۳ بدر دور میریزیم معادل بیش از ۳۰ میلیون قرص نان است که قوت لایموت و غذای اصلی مردم است این در حالی است که حتی برخی از فقرا توان خرید روزانه دو قرص نان را ندارند و با کمک خَیّرین و نهادهای خیریه زندگی میکنند.
وی خاطرنشان کرد: باتوجه به خشکسالی سالهای اخیر و هزینه زیاد تولید و نگهداری گندم، ما باید «نه به سبزه گندم» بگوییم و سبزههای دیگر را در سفره عید نوروز جایگزین آن کنیم مثل سبزه دانه ارزن، نارنج، پرتقال، یونجه، کُل دُنبه، جارو، گوجه، فلفل، و حتی سبزه دانههای علفی را جایگزین گندم کنیم، یا میتوانیم مقداری از دانه میوهجات و سیفیجات مثل دانه آلو، آلبالو، هندوانه، لیمو، خربزه که در منزل مصرف میکنیم را مقداری نگهداریم و در اواخر اسفند به عنوان سبزه بریزیم و کنار سفره هفت سین قرار دهیم این کار هم سفره ما را زیباتر میکند و هم به اقتصاد کشور و معیشت مردم زیان نمیرساند.
این تاریخنگار افزود: این پیشنهاد نیاز به فرهنگسازی دارد و رسانههای مختلف کاغذی و مجازی و صوتی- تصویری مخصوصا صدا و سیما در این زمینه نقش مهمی میتوانند ایفا کنند، روحانیون و ائمه جمعه نیز ضرورت این مهم را در مساجد برای مردم تشریح کنند که «همه باهم نه به سبزه گندم» بگویند.