سهم اندک فارس در تولید خودرو

فاطمه ایزدی - خبرجنوب/ سال هاست مسئولان می گویند فارس برای توسعه صنعت خودروسازی از موقعیت خوبی برخوردار است اما قصه اینجاست که این استان با تولید روزانه 80 خودرو از قافله توسعه جا مانده و چند سر و گردن از استان های کرمان، اراک و تبریز عقب تر است. کارشناسان معتقد هستند فارس می تواند یکی از اصلی ترین قطب های تولید خودرو در کشور باشد و در این زمینه نیز چشم انداز مناسبی وجود دارد. آن طور که عیان است صنایع بالادستی و پایین دستی برای توسعه صنعت خودروسازی در استان وجود دارد و با حمایت های مالی و فنی می توان خط تولیدهای پیشرفته تر در فارس ایجاد کرد تا از این طریق، هم گره اشتغال باز شود و هم چرخ این صنعت به حرکت درآید. با این حال اما صنعت خودروسازی در فارس علی رغم ظرفیت های ویژه، حرفی برای گفتن ندارد و در طول چند سال گذشته برخی خبرها نشان داده که نقاطی از استان، محلی برای دپوی خودرو بوده و حتی انبار نگهداری چند نمایندگی به همین دلیل در شیراز و کازرون پلمب شده است.

اما اینکه سهم فارس در صنعت خودروسازی چقدر است و جایگاه این استان در کجای سکوست، موضوعی است که حجت ا... فیروزی، عضو کمیسیون صنعت و معدن مجلس در این باره به «خبرجنوب» می گوید زنجیر خودروسازی در فارس به صورت کامل، نه تکمیل شده و نه، توسعه یافته است. به گفته نماینده فسا در مجلس، فارس از قدیم الایام بر پایه کشاورزی و دامداری استوار بوده و در گذشته های دور این استان در صنایع مخابراتی هم دستی داشته است. بنا به تاکید او از حدود 10 سال پیش، حرکتی در جهت صنعتی شدن فارس آغاز شده و در طول این مدت احداث چند کارخانه سیمان، فولاد و یک کارخانه ایران خودرو، رنگ دیگری به حوزه صنعت در استان بخشیده است. هر چند به قول فیروزی، ایران خودرو هم در این بخش، حرکتی در حوزه صنعت خودروسازی در فارس آغاز کرده اما این زنجیره، تکمیل نیست و خط تولید در استان، توسعه نیافته است.

فیروزی با اشاره به ظرفیت محدود خودروسازی در فارس تاکید می کند که این استان پهناور به دلیل نزدیکی و همسایگی با خوزستان، کرمان، یزد، بوشهر و هرمزگان می تواند پایه خوبی برای صنعت خودروسازی باشد اما آنچه توقع بوده عملیاتی نشده است.

به گفته نماینده مردم فسا در مجلس با توجه به اینکه خودروسازی به عنوان یک صنعت پیشرو در همه کشورهای دنیا شناخته می شود، توقع این است که خودروسازی در فارس توسعه یابد چرا که با فعال سازی این ظرفیت در استان، صنایع متعدد خودروسازی نیز فعال خواهند شد و با تکمیل این زنجیره، فضای خوبی برای تولید قطعه فراهم می گردد.

از دیدگاه او با جان گرفتن صنعت قطعه سازی در فارس، اشتغال ایجاد می شود و می توان با راه اندازی کارگاه های کوچک و سرمایه های اندک، صنعت خودروسازی را تکمیل کرد.

فیروزی با تاکید بر اینکه این صنعت باید در فارس توسعه یابد یادآور می شود که ظرفیت فعلی در حوزه خودروسازی استان باید به سمت تولید پیش رود و خودروسازان دیگر نیز ظرفیت های خود را به فارس بیاورند. این عضو کمیسیون صنعت و معدن مجلس به این نکته نیز گریز می زند که فارس یک استان بزرگ، کم هزینه و با نیروی انسانی قابل، متخصص و ارزان تر از سایر استان هاست و زیرساخت های خوبی نیز در این حوزه دارد. به گفته فیروزی، با توجه به پیش روی خودروها به سمت و سوی هوشمندسازی، ظرفیت مخابراتی و هوشمندسازی فارس می تواند در این بخش موثر باشد و در صورتی که مدیریت استان طی برنامه ریزی هایی، خودروسازان را به فارس دعوت کند می توان این ظرفیت را فعال کرد.

در گذشته، پرداخت تسهیلات و حمایت در حوزه خودروسازی فارس ضعیف بوده است

اما این که چرا صنعت خودروسازی در فارس ضعیف است، فیروزی آن را به نبود سرمایه گذار ربط می دهد و می گوید علی رغم این که در فارس باید تشویق و ترغیب ها برای سرمایه گذاری پررنگ باشد اما این موضوع کمرنگ بوده است. به گفته او سرمایه گذاران بخش دولتی، خصوصی و خصولتی ها به حوزه هایی وارد می شوند که حمایت های کامل تر و بیشتری دریافت کنند و مسائلی همچون بروکراسی های اداری و مشکلات دست و پاگیر، عدم حمایت بانک ها و مصائب زیرساختی موجب می شود که آن ها از سرمایه گذاری در استان هایی که با این مشکلات، دست و پنجه نرم می کنند منصرف شوند. نماینده مردم فسا معتقد است در طول سال های گذشته شاخص های اداری، پرداخت تسهیلات و حمایتی در فارس ضعیف بوده است. او با اشار به برخی اقدامات مدیریت استان برای ترغیب سرمایه گذاران و ورود به بخش خودروسازی، یادآور می شود که به علت کشاورزی بودن استان، بسیاری از زیرساخت های صنایع کمرنگ بوده است. به قول فیروزی صنعت قطعه سازی که پیش زمینه و زمینه ساز صنعت خودروسازی است در فارس، پررونق نیست و برای جان بخشیدن به آن باید با دعوت از قطعه سازان بزرگ و رایزنی با انجمن آن ها بخشی از توان و ظرفیت ها را به سمت استان هدایت کرد. فیروزی به این نکته نیز گزیز می زند که برخی قطعه سازان کشور بیش از سه هزار قطعه تولید می کنند و در صورت ایجاد ساز و کار مناسب در فارس، می توان صدها هزار شغل در استان ایجاد کرد. تسهیل دسترسی مردم به خودروی داخلی و جاده پرپیچ و خم، شانس متقاضیان خرید خودرو در تراژدی قرعه کشی،  موضوع دیگری است که بسیاری از مردم را نسبت به این ماجرا نگران و البته گله مند کرده است. فیروزی با اشاره به همین مسئله تاکید می کند که علیرغم مشکلات و گله مندی هایی که وجود دارد اما مردم همچنان از خودروسازی داخلی، حمایت و سرمایه آن ها را تامین می کنند. هر چند بخشی از این خریدها ناشی از انحصاری بودن خودروهاست اما در طول سال های گذشته با وجود فعال بودن ظرفیت واردات در کشور، مردم به دلیل علاقه مندی به توسعه ظرفیت های خودروسازی داخلی، حاضر شده اند از محصولات کم کیفیت داخل استفاده کنند تا این بخش حمایت شود. فیروزی با اشاره به سهم اندک سرمایه گذاری در بخش خودروسازی فارس تاکید می کند استانی که خود به اندازه چند استان است، سهم سرمایه گذاری اش در بسیاری از حوزه ها به ویژه خودروسازی بسیار محدود بوده است. عضو کمیسیون صنعت و معدن مجلس می گوید ظرفیت تولید خودرو در کشور 800 هزار دستگاه است حال آنکه در این بخش حدود یک میلیون و 300 هزار تقاضای واقعی وجود دارد.

 خودروسازان نتوانسته اند از نظر کمی و کیفی، پاسخ خوبی به مشتریان بدهند

او با اشاره به کمبود ظرفیت 500 هزار خودرو یادآور می شود که برای تنظیم گری، رقابت کیفیت و تعادل در قیمت باید ظرفیت واردات فعال شود. در واقع با تصویب آیین نامه مجلس در بحث صادرات و واردات، بازار خودرو تنظیم خواهد شد. نماینده مردم فسا در مجلس در عین حال اما معتقد است خودروسازان هنوز نتوانسته اند از نظر کمی و کیفی، پاسخ خوبی به مشتریان بدهند. در واقع با توجه به ظرفیت بزرگ فارس، این استان سهم اندکی در تولید خودرو دارد و نیاز است خودروسازها ظرفیت بیشتری فعال کنند.

در هر حال صنعت خودروسازی در اقتصاد و اشتغال نقش دارد و اگرچه این صنعت، فراز و نشیب های زیادی تجربه کرده اما ارزش افزوده آن، پیش از بروز بحران های اقتصادی، بیشترین بازدهی را در کشور داشته است. به گواه مردم و کارشناسان، طی سال های گذشته انتقادات از خودروسازان داخلی و سطح کمی و کیفی تولیداتشان، شدت یافته اما در مجموع می توان گفت که این صنعت، درآمدزایی بالایی دارد و مشاغل پردرآمد و متعددی را در بر می گیرد. آمار دقیقی از شاغلان این بخش در دست نیست اما با فعال سازی و افزایش خطوط تولید در فارس، بسیاری از مشاغل مرتبط با این حوزه نیز رونق خواهد گرفت. از نمایندگی و مراکز خرید و فروش خودرو، واردات خودرو و قطعات و نمایندگی تعمیرات خودرو گرفته تا مکانیکی ها، برق کار خودروها، فروش رینگ و لاستیک، تعویض روغن، فروش و تعویض باطری، تولید و تعمیر و تعویض اگزوز و مشاغلی از این دست، نتیجه شکوفایی و رونق صنعت خودروسازی خواهد بود. تعمیر سنسورهای الکترونیکی، دفاتر خدمات بیمه خودرو، آموزشگاه های رانندگی، پارکینگ های عمومی خودرو، کارواش و هزار و یک شغل دیگر زمانی ایجاد خواهد شد که صنعت خودروسازی در فارس مورد توجه و حمایت جدی مسئولان قرار گیرد.

 شاید فارس هنوز راه طولانی تا تحقق این اهداف در پیش داشته باشد اما با حرکت در یک ریل گذاری مناسب می تواند به جایگاهی شایسته در حوزه صنعت خودروسازی در کشور برسد.