فیلم | کاوش سازه آبی در بزرگترین سد دوره هخامنشی
ادمین ۵
سرپرست تیم کاوش سد بستان خانی در دشت مرغاب خرمبید گفت:گروه کاوشگر در پایان این فصل از کاوش توانستند ۴۵ متر از طول مسیر آب راه سد را آواربرداری و لایروبی کنند.
کرمی افزود: کانال آبراه که در فصل قبلی دهانه ورودی آن در عمق ۲۱متری تاج سد یعنی در کف سد شناسایی شده بود این بار آوار برداری ولایروبی شد و مسیر ۷۰ متری آن تا آب پخش سد شناسایی شد.
سرپرست تیم کاووش ادامه داد:کانال آبراه که کف و دیواره‌ها کاملا سنگی است با پهنای ۷۰ سانتیمتر و ارتفاع ۱۲۵ سانتیمتر علاوه بر کارکرد انتقال آب مخزن به سمت آب پخش در جلوی سد، کارکرد رسوب گیری مخزن سد را هم داشته است.
کرمی با بیان اینکه طول این سازه ۷۰ متر است و در دوران هخامنشی ۲۰۰ سال کارکرد خود را حفظ کرده است، اضافه کرد: آبراه سد در فصول گرم سال با باز شدن دریچه‌های آب پخش کار انتقال حجم زیادی آب را به رودخانه تنگ حنا و توزیع آن در دشت‌های پایین دست سد تا دشت پاسارگاد و سیوند وتخت جمشید را برعهده داشته است.
در بخش دیگری از کاووش، سازه سنگی دیگری به فاصله ۱۰ متر از آبراه سد شناسایی شده است که به گفته زارعی کردشولی، ناظر تیم کاووش، هنوز کاربری آن مشخص نیست و نیاز به کاووش بیشتری دارد.
وی خاطرنشان کرد: این سازه ۱متر بالاتر از سازه آبراه قرار دارد و عمق آن ۲ونیم تا ۳ متر است.
در این کاووش همچنین علائم و نشانه‌های از شاخصه‌های دوران هخامنشی از جمله ۱۰ امضای متفاوت بر روی سنگ‌های کار شده در سازه که نشان از سنگ تراشان این سازه است شناسایی شد.
سد دیدگان معروف به سد بستان خانی در ۲۲ کیلومتری شمال شرق پاسارگاد، در تنگ حنا، در بخش مشهد مرغاب شهرستان خرمبید و بر روی یکی از سرشاخه‌های مهم رودخانه پلوار ساخته شده است.
