کرونای XE به ایران رسید؟

عضو کمیته علمی کرونا با اشاره به جهش XE سویه امیکرون و با بیان اینکه به احتمال زیاد این سویه‌های ترکیبی هنوز به کشور ما نیامده است، گفت: اکنون از دیدگاه سرایت پذیری سویه‌های ترکیبی از جمله سویه XE بین ۱۰ تا ۴۰ درصد سرایت بیشتری دارند، اما از نظر کشندگی و افزایش شدت بیمای خوشبختانه هنوز گزارشی نداشتیم که بگوید شدت در این زمینه بیشتر است.

دکتر مجید مختاری، با اشاره به اینکه روند کاهشی کرونا را تا حدود دو هفته قبل در کشور شاهد بودیم، بیان کرد: اما آرام آرام روند صعودی موارد ابتلا که پیش‌بینی می‌کردیم را شاهدیم ولی از نظر مرگ و میر خوشبختانه شرایط کاهشی است؛ هرچند که حتی یک مرگ هم برای ما زیاد است اما نسبت به حدود دو ماه قبل، اکنون تعداد مرگ و میر خیلی کمتر است و این موارد مرگ و میر نیز بازتاب بیمارانِ دو الی سه هفته قبل هستند. اگر در حال حاضر روند ابتلا صعودی باشد، احتمال دارد طی هفته‌های آتی مرگ و میر هم افزایش یابد اما امیدواریم به اعداد بالای قبلی نرسیم.

عضو کمیته علمی کرونا افزود: با وجود تعطیلات سال نو، مسافرت‌ها و بازگشایی مدارس که همگی عوامل خطر انتشار ویروس هستند، طبیعتا انتظار ازدیاد تعداد ابتلا وجود داشت. بنابراین برای روزهای آتی نوسانات ادامه خواهد داشت و به نظر نمی‌رسد رفتار ویروس با وجود سویه‌های جدید و ترکیبی تغییر کرده باشد که به دنبال این موضوع هم در سطح جهانی پیش‌بینی نمی‌شود که دچار جهش وحشتناک جدیدی شده باشیم.

وی همچنین تاکید کرد: نباید با اسم امواج بیماری، جامعه را تهییج کنیم؛ اگر پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود، مهمانی‌ها و دورهمی‌ها کاهش یابد، احتیاطات لازم در وسایل حمل و نقل عمومی صورت گیرد، زدن ماسک در اماکن سربسته اجباری باشد و... احتمالا نوسانات را خواهیم داشت، ولی اینکه آیا موج هفتم بروز خواهد کرد یا خیر، نیاز است تا زمان بگذرد که بتوان نظر داد.

وی درباره گسترش شیوع بیماری به دنبال تغییر رفتارها در نوروز از جمله سفرها، افزود: احتمالا افزایش موارد، ناحیه‌ای خواهد بود و اگر همین روند رشد بیماری طی شود، شرایط آنچنان هشدار دهنده نخواهد بود.

مختاری در خصوص سویه در گردش کرونا در کشور، اظهار کرد: به طور کلی بر اساس اطلاع بنده سویه BA۲ در کل دنیا غالب است و به نظر نمی‌رسد ما هم از دنیا مجزا باشیم. اینطور نیست که تمام سویه‌ها را پیگیری کنیم، ما با اپیدمیولوژی ناحیه‌ای و جهانی هم جلو می‌رویم و نمونه برداری‌ها برای سویه‌های متفاوت انجام می‌شود ولی نه به طور دائم و تمام نمونه‌ها؛ بر اساس اطلاعات بنده از هر ۱۰۰۰ نمونه یک نمونه برای توالی یابی ژنتیکی فرستاده می‌شود. تا جایی که اطلاع دارم تا پیش از سال جدید سویه BA۲ غالب بوده است کما اینکه در دنیا هم شرایط چنین است.

وی درباره شیوع یا عدم شیوع سویه ترکیبی از دو زیرواریانت BA۲ و BA۱ تحت عنوان XE در ایران، تصریح کرد: خیلی زود است که در این مورد صحبت کنیم. برخی کشورهای اروپایی از جمله انگلستان که توالی‌یابی ژنتیکی زیادی از ویروس انجام می‌دهند، این موضوع را اعلام کردند. تعداد سویه‌های ترکیبی که ترکیب‌های متفاوتی از خود امیکرون یا دلتا با امیکرون است توسط این کشورها اعلام شده است، اما هنوز در حدی نیست که حتی سازمان بهداشت جهانی نظر دهد. تعداد موارد بسیار پایین است و به احتمال زیاد این سویه‌ها در کشور ما نیامده است مگر اینکه طی ماه‌های آتی با افزایش سفرهای خارجی این سویه هم وارد کشور شود.

مختاری گفت: اکنون از دیدگاه سرایت پذیری سویه‌های ترکیبی از جمله سویه XE بین ۱۰ تا ۴۰ درصد سرایت بیشتری دارند اما از نظر کشندگی و افزایش شدت بیمای خوشبختانه هنوز گزارشی نداشتیم که بگوید شدت در این زمینه بیشتر است.

عضو کمیته علمی کرونا درخصوص آموزش حضوری در مدارس عنوان کرد: قطعا در جلسه آتی کمیته علمی کرونا در این زمینه صحبت خواهیم کرد و جهت‌گیری لازم هم صورت می‌گیرد. باید ببینیم نظر جمعی کمیته چه خواهد بود. البته به طور کلی ما پیش‌بینی از افزایش ابتلا در میان کودکان را داریم و این افزایش نه تنها در کودکان که در بزگسالان هم مشاهده می‌شود. امیدواریم در بازبینی این موضوع از بار بیماری در کودکان هم کاسته شود. همواره پیشگیری و احتیاط، تاکید اصلی ما است. اینکه فکر کنیم کرونا تمام شده و به زندگی عادی برگردیم صدمه زیادی به بسیاری از کشورهای دنیا زده است و تمام رعایت‌ها از جمله فاصله فیزیکی،‌ زدن ماسک و... همواره ضروری است.

هشدار سازمان جهانی بهداشت درباره شیوع سویه جدیدی به نام «XE»

دقیقاً زمانی که بسیاری از کشورهای سراسر دنیا به دلیل کاهش تعداد مبتلایان به بیماری کووید -۱۹، مقررات و محدودیت‌های کرونایی را کاهش دادند، سازمان جهانی بهداشت درباره شیوع سویه جدیدی به نام «XE» هشدار داد.

این روزها که کرونا پر قدرت‌تر از همیشه جولان می‌دهد، با جهش دیگری از این ویروس مواجه هستیم، هیچ کس نمی‌داند ویروس کرونا که از آن به عنوان کووید ۱۹ یاد می‌شود قرار است تا کی و چه زمانی جهش داشته باشد؛ هر چند به تازگی اسم‌هایی از جهش‌های دیگری مانند امیکرون پنهان‌کار و ... به گوش رسید که نشان می‌دهد انگار قرار است حالا حالاها اسم‌های متفاوت و سرایت‌های بیشتری از این ویروس را شاهد باشیم؛ در این گزارش به سویه XE، تازه‌ترین جهش ویروس کرونا می‌پردازیم:

XE؛ جدیدترین سویه ویروس کرونا

دقیقاً زمانی که بسیاری از کشورهای سراسر دنیا به دلیل کاهش تعداد مبتلایان به بیماری کووید -۱۹، مقررات و محدودیت‌های کرونایی را کاهش دادند، سازمان جهانی بهداشت (WHO) درباره شیوع سویه جدیدی به نام XE هشدار داد. اطلاعات اولیه ارائه شده نشان می‌دهد که زیرسویه XE مسری‌تر از دیگر سویه‌های ویروس کرونا است. سویه امیکرون  ویروس کرونا که در نوامبر سال ۲۰۲۱ میلادی در آفریقای جنوبی پدیدار شد، در عرض دو ماه به سویه غالب تبدیل شد و باعث افزایش تعداد مبتلایان به بیماری کووید -۱۹ در سراسر جهان شد. انتقال‌پذیری سویه امیکرون تقریباً دو تا چهار برابر بیشتر از سویه دلتا بود، پس از آن زیرسویه امیکرون به نام BA.۲ (امیکرون پنهان‌کار) شیوع پیدا کرد. این زیرسویه نیز  مسری‌تر از سویه اصلی بود. هم‌اکنون نیز اعلام شده که زیرسویه XE انتقال‌پذیرترین سویه شناخته شده در جهان است.

 زیرسویه XE در چه کشوری شناسایی شد؟

XE ترکیبی جهش‌یافته از دو زیرسویه BA.۱( سویه اصلی امیکرون) و BA.۲ است که قدرت انتقال آن ۱۰ برابر بیشتر از سویه امیکرون پنهان‌کار یا BA.۲ است. BA.۲ به دلیل قابلیت انتقال‌پذیری بالایی که دارد، جز انواع نگران‌کننده در نظر گرفته شده است. زیرسویه XE برای اولین بار در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۲ میلادی در انگلیس شناسایی شد، سپس بیش از ۶۰۰ مورد ابتلا به این زیرسویه در کشور ذکر شده ثبت شد. به تازگی مواردی از این سویه ترکیبی در چین و تایلند نیز گزارش شده و کمی پیش نخستین فرد مبتلا به آن در هند نیز شناسایی شد. 

 علائم شایع، شدت و احتمال موج جدید

نوع «XE» ویروس کرونا نگرانی های جدیدی را در مورد موج جدید ایجاد کرده است. کارشناسان علائم رایج، شدت بیماری و تأثیر احتمالی آن بر کودکان را توضیح می‌دهند. به گفته کارشناسان،‌ یافته‌ها نشان می‌دهد این سویه ترکیبی مسری‌تر از نوع اصلی امیکرون است، اما بااین حال شدت ابتلا به آن خفیف است. آنها تاکید می‌کنند همه افراد همچنان باید قوانین همه‌گیری را رعایت کنند و ضمن رعایت فاصله اجتماعی در همه اماکن از ماسک صورت استفاده کنند. 

چرا ویروس‌ها دوباره ترکیب می شوند و چه چیزی منجر به تولد نوع XE شد؟

چارو دات آرورا، متخصص بیماری‌های عفونی می‌گوید: کروناویروس‌ها RNA را به عنوان محتوای ژنتیکی خود حمل می‌کنند. این به طور ذاتی آنها را انعطاف پذیرتر می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد تا  گونه‌های جدید را به راحتی بسازند. ونکاتاگوپالان از دیگر پزشکان متخصص عفونی می‌افزاید: «ترکیب مجدد کروناویروس‌ها یک رویداد مورد انتظار است. با این حال، ما واقعاً نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که چه نوع نوترکیبی رخ خواهد داد یا چه معنایی از نظر انتقال یا شدت بیماری خواهد داشت».

شدت بیماری با نوع XE چطور است؟

ونکاتاگوپالان می‌گوید: «به نظر می‌رسد شدت بیماری این سویه ترکیبی خفیف است، اما قبل از این ادعا باید احتیاط کنیم؛ تاکنون شواهد زیادی وجود ندارد که بگوییم بیماری ناشی از نوع XE شدیدتر است؛ همچنین افزایشی در میزان بستری شدن در بیمارستان یا مرگ‌ومیر مشاهده نشده، بنابراین برای اثبات همین موضوع به تحقیقات و مشاهدات بیشتری نیاز است».

علائم ابتلا به سویه ترکیبی  XE

چارو دات آرورا، متخصص بیماری‌های عفونی می‌گوید: «تاکنون علائم گزارش‌شده با این نوع، همانند علائم امیکرون خستگی، بی‌حالی، تب، سردرد، بدن درد، تپش قلب و مشکلات قلبی است».

وی ادامه می‌دهد: اگرچه این نوع از ژانویه ۲۰۲۲ در انگلیس کشف شده، اما موارد کم ابتلا به آن دلگرم کننده است. این بدان معناست که نگرانی کم است و از این رو، افرادی که با نوع امیکرون آلوده شده‌اند هنوز آنتی بادی‌های در گردش کافی را به عنوان محافظ خود دارند.