ناباروران به خرج دولت بچه‌دار می‌شوند

بیمه سلامت تا سه نوبت در سال هزینه‌های درمان ناباروری در مراکز درمانی دولتی و خصوصی را پرداخت می‌کند

ناباروران به خرج دولت بچه‌دار می‌شوند

تنها گریه‌ای که روی لب‌ها لبخند می‌نشاند، گریه نوزاد هنگام تولد است، اما بر اساس آمار‌ها از هر پنج زوج ایرانی، یک زوج نابارورند و برای آنکه این افراد هم بتوانند طعم پدر و مادر شدن را بچشند، نیازمند دریافت درمان‌های ناباروری هستند. از سوی دیگر کشورمان با چالش کاهش جدی رشد جمعیت و میزان باروری رو‌به‌رو است و در این میان هیچ کس به اندازه زوج‌های نابارور خواهان داشتن فرزند و کمک به خروج کشور از بحران جمعیت نیست. پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری مردان و زنان از جمله تأکیدات سیاست‌های کلی جمعیت است که حالا بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. به گفته معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران، پوشش بیمه‌ای خدمات درمان ناباروری هم در بخش بستری و هم سرپایی به ۹۰‌درصد رسیده است، اما وقتی پای صحبت پزشکان و مراکز درمان ناباروری بنشینید، متوجه خواهید شد این پوشش ۹۰‌درصدی برای درمان‌های ناباروری در مراکز درمانی طرف قرارداد با بیمه‌هاست و طبق قانون جدید تا ۷‌میلیون تومان هزینه درمان ناباروری به روش IVF یا میکروانجکشن از سوی بیمه پرداخت می‌شود، اما در برخی مراکز خصوصی درمان ناباروری هزینه این عمل تا ۱۲‌میلیون تومان هم می‌رسد. با وجود این پرداخت همین ۷‌میلیون تومان تا سه بار در سال گام مثبتی محسوب می‌شود که می‌تواند بخشی از دغدغه‌های زوجین نابارور را کاهش دهد. چند سالی می‌شود بحران کاهش جمعیت گریبانگیر کشورمان شده است. طبق بند سوم سیاست‌های جمعیتی یکی از موضوعاتی که برای اصلاح روند کاهشی جمعیت باید مورد توجه قرار گیرد، حمایت از زوج‌های نابارور است؛ گروهی که بی‌تردید برای فرزندآوری نیازی به مشوق و اقناع ندارند و چه بسا آرزویشان در آغوش کشیدن یک فرزند است. بر این اساس با مصوبه هیئت دولت هزینه‌های درمان نازایی و ناباروری جزو خدمات بیمه‌های پایه قرار گرفته است. حالا آنطور که مهدی ناصحی، مدیر عامل سازمان بیمه سلامت ایران خبر داده است، در سال ۱۴۰۰ با اعتبار حدود ۷۰۰ میلیارد تومان خدمات ناباروری تحت پوشش قرار گرفت. بر این اساس بیمه سلامت تا سه نوبت در سال هزینه‌های درمان ناباروری در مراکز درمانی دولتی و خصوصی را پرداخت می‌کند.

 رشد ۸۰۰‌درصدی اعتبار بیمه ناباروری

دکتر مهدی رضایی، معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران درباره افزایش پوشش حمایتی این سازمان از زوج‌های نابارور می‌گوید: «سازمان بیمه سلامت ایران در راستای سیاست‌های جمعیتی کشور، رشد جمعیت، دسترسی عادلانه و کاهش پرداخت از جیب و با این هدف که همه مردم بتوانند از خدمات درمان ناباروری استفاده کنند، سه اقدام حمایتی را در سال جاری نسبت به گذشته برای ارائه خدمت به زوجین نابارور در دستور کار قرار داده است.»

به گفته وی پیش از این خدمات اصلی ناباروری از جمله IVF، IUI (لقاح آزمایشگاهی) و میکروانجکشن تحت پوشش بیمه‌ای قرار نداشتند که در سال جاری این خدمات تحت پوشش قرار گرفت. همچنین پوشش این خدمات هم در بخش بستری و هم سرپایی به ۹۰‌درصد رسید، به طوری که فرانشیز یا پرداخت از جیب بیمار در سال جاری کاهش یافته، این در حالی است که در سال گذشته میزان فرانشیز پرداختی از سوی بیمار برای خدمات تحت پوشش در بخش سرپایی ۳۰‌درصد بوده که در سال جاری این میزان به ۱۰‌درصد کاهش یافته است.

رضایی می‌افزاید: «سال‌های قبل مبنای پوشش بیمه‌ای تعرفه دولتی بود که در سال جاری علاوه بر تعرفه دولتی، تعرفه‌های مراکز عمومی نیز تحت پوشش قرار گرفت و قرارداد با مراکز غیردولتی نیز اضافه شد.»

معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت ایران با تأکید بر اینکه اعتبار اختصاص داده شده برای پوشش خدمات ناباروری نسبت به سال گذشته بیش از ۸۰۰‌درصد رشد داشته است، می‌گوید: «این رشد بودجه‌ای می‌تواند بخش عمده‌ای از مشکلات مربوط به پرداخت از جیب بیماران در امر خدمت‌رسانی و درمان ناباروری را کاهش دهد.»

 کمک ۷‌میلیونی بیمه‌ها به زوجین نابارور

دکتر علی صادقی‌تبار، مدیر مرکز درمان ناباروری پژوهشگاه ابن‌سینا درباره پوشش ۹۰‌درصدی هزینه‌های درمان ناباروری از سوی بیمه‌ها می‌گوید: «درمان ناباروری به چهار بخش تقسیم می‌شود. درمان‌های داروی سرپایی، درمان‌های آی‌یو‌ای و درمان‌های جایگزین و در نهایت درمان آی‌یو‌اف که در حال حاضر موضوع حمایت دولت و بیمه‌ها از درمان IVF مطرح است.»

به گفته وی به طور خلاصه در این روش درمانی سه جزء هزینه داریم؛ یکی هزینه‌های بررسی بیمار در کلینیک و خدمات پاراکلینیکی است. بعد از این مرحله وقتی بیمار کاندیدای درمان IVF می‌شود، باید دارو‌هایی را دریافت کند که دارو‌هایی گران‌قیمت هستند و از سال ۹۲ یا حتی قبل‌تر تحت پوشش بیمه بوده‌اند، اما همه مراکز این دارو‌ها را با پوشش بیمه در اختیار بیماران قرار نمی‌دادند. صادقی‌تبار می‌افزاید: «هر عدد از این دارو‌ها از ۱۵۰ هزار تومان تا ۴۰۰- ۵۰۰ هزار تومان قیمت دارد و یک بیمار باید روزی یک دز دارو و یکی دیگر روزی چند دز دارو بگیرد، به همین خاطر هم هزینه‌های دارویی درمان ناباروری ثابت نیست و از ۲- ۳‌میلیون تا ۶- ۷‌میلیون تومان می‌شود؛ یا به طور مثال یک داروی خاص برای بیمار ۵/۸ میلیون تومان هزینه دارد و علاوه بر آن باید دارو‌های دیگری هم برای کامل شدن سیکل درمانی استفاده شود، اما در مجموع دارو حدود ۳۰‌درصد از هزینه‌های درمانی را به خود اختصاص می‌دهد. ولی حدود ۵۰‌درصد از هزینه‌های IVF مربوط به اتاق عمل و استحصال تخمک و خدمات جنین‌شناسی است که بر اساس مصوبه جدید در حال حاضر بیمه‌ها این قسمت از خدمات درمان ناباروری را تا ۷‌میلیون تومان پوشش می‌دهند.»

هزینه ۱۰ تا ۱۲‌میلیونی درمان IVF در بخش خصوصی

این متخصص درمان ناباروری تأکید می‌کند: «در اغلب مراکز هزینه‌های اتاق عمل و جنین‌شناسی بیش از ۷‌میلیون تومان است، اما در بخش خصوصی بین ۱۰ تا ۱۲‌میلیون تومان است، نکته مهم این است که بر اساس مصوبات مجلس و اقدامات سازمان بیمه سلامت معادل ۷‌میلیون تومان به هر زوج کمک می‌شود، علاوه بر اینکه دارو و هزینه‌های تشخیص و آزمایش‌ها هم در صورت مراجعه به مراکز طرف قرارداد با بیمه محاسبه می‌شود.» به گفته صادقی‌تبار علاوه بر این اگر بیمار به مراکزی که طرف قرارداد نیستند مراجعه کند با ارائه صورتحساب می‌تواند این هزینه را دریافت کند. به گفته وی در درمان IVF شانس موفقیت بین ۳۰ تا ۴۰‌درصد است و ممکن است درمان نیاز به تکرار داشته باشد که تا سه بار در سال و تا سن ۴۲ سالگی برای خانم‌ها این خدمات از سوی بیمه پوشش داده می‌شود.

دکتر ناهید لرزاده، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی و آی‌وی‌اف در پاسخ به این سؤال که چرا این پوشش بیمه‌ای تنها سه بار درمان ناباروری در سال و تا سن ۴۲ سالگی خانم‌های متقاضی درمان را پوشش می‌دهد؟ می‌گوید: «ما در طول سال بیش از سه بار درمان ناباروری کاشت جنین یا IVF نمی‌توانیم انجام دهیم، چون باید دارو‌های زیادی به بیمار بدهیم و این دارو‌ها عوارض ایجاد می‌کند. از سوی دیگر برای افراد بالای ۴۳ سال دیگر تخمک خود بیمار قابلیت باروری لازم را ندارد و باید از تخمک اهدایی استفاده کرد و درمان ناباروری با افزایش سن پیچیده‌تر می‌شود.»