ته سیگار؛ بیشترین آشغال جهان!
سیگاریها سالی ۴/۵ تریلیون ته سیگار در کوچه و خیابان، زیستگاههای طبیعی و آبراههها میاندازند
تعجب نکنید. سهم ته سیگار از کل پسماندهای دنیا ۳۰ تا ۴۰درصد است. از ۶ تریلیون سیگار مصرفی در سال، ۴/۵ تریلیون عدد در جنگلها، سواحل، آبراههها و معابر شهری انداخته میشوند. یعنی تنها یک سوم چوب پنبهها سر از سطل آشغال در میآورند.
سیگاریها سالی ۴/۵ تریلیون ته سیگار در کوچه و خیابان، زیستگاههای طبیعی و آبراههها میاندازند. ته سیگار حاوی فلزات سنگینی چون سرب و مس، متداولترین و بیشترین آشغال دنیاست. پسماندی کوچک با خطرات بزرگ برای انسان و محیط.
زیر پا له کردن ته سیگار یا پرت کردن آن از پنجره خودرو به معنای ناپدید شدن پسماند نیست. باران و باد ته سیگارهایی را که در کوه و جنگل، جاده، نهر آب و باغچه و... انداخته شدهاند، به رودخانهها، دریاچهها و حتی اقیانوسها میبرد.
با انداختن هر ته سیگار به زمین، مواد شیمیایی زیانباری چون نیکوتین و فلزات سنگینی مثل ارسنیک وارد محیط میشود. ماهیها و آبزیان یا پرندگان و جانورانی که تصادفا آنها را میبلعند، در معرض مسمومیت یا خفگی قرار میگیرند. بسیاری اوقات و صدها کیلومتر دورتر از مناطق شهری، در شکم پرندگان دریایی یا لاکپشتها ته سیگار کشف میشود.
فیلتر سیگار که بافت و شکلی پنبه مانند دارد، از نوعی پلاستیک بسیار ماندگار به نام سلولز استات (cellulose acetate) ساخته شده است. تجزیه این فیبر بسته به کیفیت آن ۱۸ ماه تا ۱۰ سال زمان میبرد. الیافهای ته سیگار در چرخه جابجایی، به خیل عظیم میکروپلاستیکهای موجود در جنگلها، آبراههها، دریاها و اقیانوسها میپیوندند.
تاثیر کامل ته سیگار بر گل و گیاه هنوز مشخص نیست. مطالعهای در سال ۲۰۱۹ در دانشگاه Anglia Ruskin انگلستان، ثابت کرد که جوانهزنی و شکوفایی گیاه کاشته شده در خاک آسیب دیده از ته سیگار، حدود ۲۵درصد کم میشود. همچنین حجم ریشه و استحکام آن نیز ۶۰درصد پایین میآید. محققان در این پژوهش، زمینهایی را مورد مطالعه قرار دادند که عملا به عنوان جاسیگاری استفاده شده بودند. در خاک یکی ۱۲۸ فیلتر سیگار وجود داشت.
در فاصله سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷، فروش سیگار الکتریکی (ویپ) هفت برابر شد. اما دفع بهینه این سیگارها هم خودش معضل جدیدی است؛ زیرا حالا با ترکیبی از نیکوتین، غلافهای پلاستیکی و کائوچویی و باطریها طرف هستیم. تعداد سیگارهای الکترونیکی دورانداخته شده در سواحل و کرانهها روز به روز بیشتر میشود. این در حالی است که تحقیقات درباره آثار زیانبار زیست محیطی این دورریز، هنوز در مراحل مقدماتی قرار دارد.
پاکسازی شهرها و معابر از ته سیگار، یکی از کارزارهای کنشگران زیست محیطی است. فعالان این حوزه در کره جنوبی، دسامبر ۲۰۱۹ با هزاران ته سیگار گردآوری شده، یک درخت کریسمس برپا کردند. یک ابتکار پرمعنا و هشداردهنده، آن هم جلوی دفتر مرکزی شرکت دخانیات در سئول.