فاطمه مقدم/ آوردن سرسبزی به چهار دیواری آپارتمان هایی که اغلب یکی دو پنجره کوچک یا بزرگ دارد دلخوشی ای است که کمتر کسی از آن صرف نظر می کند. از خانم خانه دار گرفته که زمان زیادی را در چهار دیواری خانه می گذراند تا مرد مجردی که از قضا ساعت کمی را در آپارتمانش به سر می برد، همه به این باغچه های کوچک در گوشه آپارتمان هایشان دلبسته اند. پای گیاهان آپارتمانی به همه خانه ها باز شده و حتی برخی از گیاهان به حمام و سرویس های بهداشتی خانه ها نیز پا گذاشته اند.

دنیای گل‌های آپارتمانی دنیایی پر تنوع است بیشتر آن ها از دل طبیعت های گوناگون از چند گوشه جهان آمده اند. برخی از این گیاهان وقتی مهمان خانه مان می شوند با ما می سازند و می مانند برخی کنج کم نور آپارتمان ها را تاب نمی آورند و می میرند.

برای آن که بدانید در دنیای پر از زیبایی گیاهان آپارتمانی قیمت‌ها چگونه است؛ لوکس ترین گیاهان امروز گلخانه های شیراز کدامند و چه قیمتی دارند؛ کدام گیاهان در میان شیرازی ها طرفدار بیشتری دارد؛ راه و رسم نگهداری از این محبوبه های دوست داشتنی و رسیدگی به آن ها چه ظرائفی دارد؛ این گزارش را دنبال کنید.

محبوب ترین گیاهان آپارتمانی میان شیرازی ها؟

گلخانه های قصردشت شیراز یکی از مهم ترین مراکز فروش گل و گیاه در شیراز است که دو سوی این خیابان ردیف شده اند. پا به هر باغی که می گذارید وارد دنیایی از گل و گیاهانی می شوید که تماشایشان هم آدم را سرشار از طراوت می کند. 

بر اساس یافته های ما از گلخانه داران قصردشت، محبوب ترین گیاهان آپارتمانی میان شیرازی ها کاج مطبق، زاموفیلیا، سانسوریا، شفلرا، حسن یوسف، قاشقی، پتوس، کالانکوا، شامادورا، اریکا، پاچیرا و بامبو تایلیندی است. از این دو گیاه آخری، پاچیرا به عنوان گیاه پول شناخته می شود و طرفدارانی دارد. برخی اعتقاد دارند که داشتن آن در خانه موجب ثروتمند شدنشان می شود، بامبوی تایلندی نیز گیاهی است که در فنگ شویی به گیاه انرژی مثبت معروف است و صلح و آرامش و انرژی را به خانه‌ها هدیه می دهد. این گیاه نیز در میان برخی شیرازی ها بسیار محبوب است.  

نکته جالب اینکه بیشتر گیاهان شیراز از شمال کشور می آید حتی آن ها که آفریقایی یا چینی و ژاپنی هستند بیشترشان در شمال تولید می شوند و نیازی به واردات از کشورهای دیگر وجود ندارد، مگر در موارد بسیار نادر. عمده انواع گیاهان در هوای مرطوب شمال به خوبی رشد می کنند از این رو تقریبا تمامی گیاهان غول پیکری که در شیراز وجود دارد در هوای مرطوب شمال به این حد رشد رسیده به شیراز آورده شده اند.

گران ترین، لوکس ترین و ارزان ترین گیاهان گلخانه های قصردشت کدامند؟

همانطورکه روشن است پرفروش ها خوش قیمت ترین ها هستند اما دنیای گل و گیاه شیرازی ها نیز از لاکچری بازی بی نصیب نمانده است. در میان گیاهان لاکچری آپارتمانی اما جز گیاهان باکلاس، شیک، گیاهان خاص و کمیاب و حتی عجیب و غریب نیز پیدا می شوند. از نخل مسافر گرفته تا پرنده بهشتی و گیاهان غول پیکری که تا سقف یک آپارتمان را به خوبی پوشش می دهند! اما قیمت یک نخل مسافر غول پیکر که 9 سال سن دارد و بلندی حدود دو متر، 32 میلیون تومان ناقابل است اما همین نخل با ‏توجه به چشمگیری و بلندی قدش برای آپارتمان ها و کافه ها خریداری می شود و جای پر نور با تهویه هوا و رطوبت می خواهد. یکی دیگر از خاص ترین گیاهان در بازار شیراز گیاه لیدی پالم است. این گیاه بسیار خاص است و رشد بسیار کمی دارد و بومی نواحی جنوب کشور چین و کشور تایوان است. لیدی پالم حداکثر تا حدود 3 تا 4 متر می تواند رشد کند و قیمتش نیز در کوچک ترین سایز 300 هزار ‏تومان است و قیمت بزرگش تا 12 میلیون تومان می رسد. پرنده بهشتی یا استرلیتزیا از گیاهانی است که به تازگی مورد توجه قرار گرفته، گیاه گران قیمتی که سایز 20 سانتی با 4 تا 5 برگ آن قیمتی بالای 500 هزار تومان دارد. قیمت‏ درختچه های بلندغول پیکر آن که گل هم می دهد از  6 میلیون و نیم به بالاست. بابا آدم که خود به تازگی معروف شده است گیاهی حساس است که به قول گل فروش ها به دست هر کسی نمی آید. سایزهای کوتاه و کم برگ این گل از 300 هزار تومان شروع می شود تا نمونه های غول پیکر ‏این گیاه لوکس که به 4 میلیون تومان هم می رسد. فیکوس لیراتا نیز از گیاهان لوکس بازار گل شیراز است که از قضا قیمت ارزانی هم دارد به شرطی که کم برگ و کوتاه باشد اما از آنجا که این گیاه از جمله گیاهان سن و سال دار است، قیمتش همراه با سن و قدش بالا می رود. برای نمونه یک لیراتا 15 ساله با قیمت حدودی 5میلیون تومان در گلخانه های قصردشت به فروش می رسد. برگ انجیری مانسترا از دیگر گیاهان لوکس بازار گل است که انواع قد بلند پر برگ آن از یک میلیون تا 4 میلیون تومان قیمت دارد. نوع جوان و کم شاخه لیندا یا نخل دم اسبی هم از 200 تا 300 هزار تومان به بالا قیمت دارد اما نوع بن سایی آن با سن 25 ساله و قدمی یک متر و نیمی 8 میلیون آب می خورد. حرف از گیاه بن سای که می آید همه می دانند که باید برای داشتن یک گلدان کوچک آن هم در خانه حسابی خرج کنند. یکی از دلایل گرانی بن سای این است که باید سال ها صبر کرد تا چند سانت روی قدش بیاید با این حساب تکلیف قیمت‏ بن سای های غول پیکر معلوم است. یک بن سای غول پیکر از نخل سیکاس 15 میلیون تومان ‏قیمت‏ دارد. «درختچه های مورد» غول پیکر 30 میلیون تومانی را برای باغ های لوکس، رستوران ها یا باغ های مجالس می برند. بنجامین آمستر از دیگر گیاهان تازه معروف شده بازار گل شیراز است. درختچه زیبا و نسبتا مقاوم که قیمت بلند قدهای آن از یک میلیون و 500 هزار تومان به بالاست. از همه گفتیم جز گیاه پاچیرا که یک نوع درخت چینی است. قیمت پاچیرا تک شاخه کوتاه از 200 هزار تومان شروع می شود و در نوع های بلند ساقه بافته شده و پر شاخه تا 5 میلیون تومان هم می رسد.‏

 اگر تصور می کنید همه کاکتوس ها جزو ارزان های بازار هستند در اشتباهید کاکتوس افوربیا اینگنس ‏یا به قول گلخانه دارهای قصردشت اینجنس از کاکتوس های لوکس و گرانقیمت است که هرچه بر قدش افزوده می شود بر قیمتش نیز! کاکتوس افوربیا اینگنس ‏با قد یک و نیم متری از 7 میلیون تومان به بالا ‏در گلخانه های قصردشت به فروش می رسد. خب گمان می کنم به اندازه کافی سرتان از قیمت‏ های کلان گل و گیاه سوت کشیده است در آخر فقط بدانید که قیمت هر تک شاخه گل ارکیده زیبا 600 هزار تومان ناقابل است. حالا می رویم سراغ ارزان ترین گیاهان تا کمی تب قیمت های کلان گیاهان لوکس را سرد کند! ‏

ارزان ترین گیاه در بازار شیراز گیاه ساکولنت از خانواده کاکتوس هاست که قیمت آن از 5 هزار تومان آغاز می شود. گیاه رطوبت ‏دوست «گل سنگ» نیز گیاه زیبا و چند رنگی است که قیمت آن از 10 هزار تومان آغاز می شود و به ندرت به 100 هزار تومان می رسد، «شویدی» که گیاه ارزان و مقاومی است نیز از 10 هزارتومان قیمت دارد.‏ حسن یوسف، فردوس، قاشقی و بسیاری از انواع کاکتوس نیز جزو ارزان قیمت‏ ترین گل های آپارتمانی به شمار می رود.

چند نکته مهم و حیاتی در نگهداری از گیاهان آپارتمانی

حتما برای شما هم پیش آمده که گیاهی را از گلخانه خریده اید و بعد از مدتی کوتاه، گیاه به کل از بین رفته است در مواردی چون انواع بنجامین ها در عرض چند روز تمامی برگ های گیاه می ریزد یا در گیاهان چون فیکوس ها برگ های گیاه بیماری قارچی می گیرد و بعد از مدتی همگی با هم می ریزد یا اینکه برخی از گیاهان بعد از آن که به خانه آورده می شود گویی که فریز شده باشند، نه رشد می کنند نه برگ می دهند و برگ هایی هم که دارند به تدریج پیر می شود.

آقای هدایت گلخانه داری است که بیشتر از 10 سال است به فروش گل و گیاه آپارتمانی در گلخانه های خیابان قصردشت مشغول است. او‏ در این باره می گوید: اولین دلیل این اتفاقات شوکی است که ممکن است بعد از تغییر گلدان و خاک و تغییر مکان به گیاه وارد می شود. باید برای اطمینان از رفع چنین خطری به گیاه کود ضد شوک داد. برخی از گیاهان هم خود بیماری دارند که در موقعیت گلخانه که موقعیت ثابت با مراقبت های منظم است بیماری شان نشان داده نشده و در خانه بعد از شوک تغییر گلدان یا تغییر نور و آبدهی و تغذیه این بیماری ها بروز می کند.

وی با تاکید بر اینکه علت دیگر مرگ گیاهان در آپارتمان ها تغییر نور و کم و زیاد شدن آن است می افزاید: در گلخانه ها آبیاری و تغذیه یا کوددهی به گل ها بسیار منظم انجام می گیرد حال آن که این کار در خانه ها اغلب نامنظم و به صورت نامناسب انجام می شود که همین خود منجر به ضعف یا مرگ گیاه می شود.

هر چهار بار آبیاری، یکبار تغذیه

این گلخانه دار با تاکید بر اینکه باید به گیاهانتان در خانه ماهی یک بار کود بدهید یادآور می شود: بعد از کمتر از یک ماه آبیاری گیاه، کل املاح موجود در خاک بیرون می رود و چرخه بیولوژیک خاک متوقف شده و خاک اصطلاحا فقیر می شود. از آنجا که گیاه برای زندگی خود در خاک نیاز به یکسری فعالیت‌های بیولوژیکی دارد، وقتی گیاه شما در یک خاک فقیر مدتی زندگی کند طبیعتا ضعیف شده، رشدش متوقف می شود و یا حتی می میرد. برای برگرداندن زندگی بیولوژیکی به خاک گیاه لازم است که از بعد از چهار بار یا پنج بار آبیاری از کودهای تقویتی که دارای هیومیک اسید ‏هستند استفاده کنید.

بعد از آوردن گیاه به خانه به او آسپرین بدهید!

وی در پاسخ به این سوال که علائم شوکه شدن گیاه چیست؟ می گوید: بی‌حالی و افتادگی برگ‌ها، زرد شدن برگ‌های پایینی، کندی یا توقف رشد، لول شدن برگ‌ها همه از نشانه های شوک است که ممکن است این شوکه شدن گیاه اصلا باعث مرگ آن شود. مردم می توانند با خرید کودهای ضد شوک چون آمینو اسید پودری ۸۰ درصد یا کود هیومیک اسید مایع، یا در صورت نبود این کودها یک قرص آسپرین را در یک و نیم لیتر آب حل کرد و به گیاهی که گلدانش را عوض کرده و به خانه برده اند بدهند. استفاده از آسپرین یک روش مرسوم برای درمان شوکه شدن گیاه است و از تکیدن گیاه جلوگیری می کند. این روند باید هر20 روز یا هر ماه تکرار شده تا تنش برطرف شود. در آخر هم اگر دیدید این درمان های ضد شوک پاسخ نداد با کمی هرس کردن، کمک کنید گیاه انرژی اش را بازیابد و ریشه اش در گلدان جدید تقویت شود.

هدایت با تاکید بر اینکه انتخاب خاک مناسب برای گیاه بسیار ضروری است گفت: خاک شیراز چسبنده است و به ریشه گیاه اجازه رشد نمی دهد ‏از این رو باید اول از همه خاک را سبک کرد. مردم تصور می کنند همین کود برگ ها برای سبک کردن خاک گلدان کافی است و بیشتر گلخانه داران نیز گلدان را با کود برگ و کمی خاک تعویض می کنند در حالی که ضروری است که ورمی کمپوست با پرلیت (پرلیت یک ماده معدنی است) نیز در ترکیب خاک گلدان استفده شود تا پرلیت خاک را پوک و سبک کند و ورمی کمپوست گیاه را تقویت کند تا گیاه به رشد بیفتد البته در صورت استفاده از این ترکیب هم باز گیاه بی نیاز از تغذیه ماهانه با کود نمی شود. مسئله دیگر آن است که خاک برگ ها چون در بسته بندی موجود است و پرس شده است مدتی بعد در گلدان به خاک سفت تبدیل می شود که اضافه کردن پرلیت آن را پوک می کند. البته ترکیب های خاک انواع دیگری هم دارد اما انچه من با تجربه کار 10 ساله در گلخانه داری دیده ام ترکیب همین سه نوع، خاک برگ، پرلیت و ورمی کمپوست می تواند برای تمام گیاهان آپارتمانی جواب دهد.

با یک کود نمی شود همه گیاهان آپارتمان را تغذیه کرد

وی در پاسخ به این که برای گیاهان گوناگونی که در خانه وجود دارد چه کودهایی تقویتی باید گرفته شود تا به اکثر گیاهان سازگاری داشته باشد می گوید:  اول از همه آن که با یک نوع کود نمی توان همه گیاهان در یک آپارتمان را تغذیه کرد. کودهای گیاهان مختلف با هم متفاوت است و گیاهان در دسته بندی هایی به کودهای مخصوص خود نیاز دارند.

این گلخانه دار درباره انواع کودها می گوید: کودهایی که با عنوان های تجاری 12-12 -36 یا کود20-20-20  در بازار موجود است و کود کامل می تواند برای بیشتر گیاهانی که عمدتا در آپارتمان ها نگه داشته می شود مفید باشد البته گل هایی که ابلق هستند کود 20-20-20  رنگ آن ها را برمی گرداند اما به تمام گیاهان سبز و رنگی می تواند کود پتاس بالا مثل 12- 12- 36 داد. کود پتاس بالا تمامی مزایایی که پتاسیم برای گیاه دارد را به همراه می‌آورد کود سه بیست که آهن و پتاس و هیدروژن دارد هم خوب است. کود دیگری با عنوان 10-52-10 که کودی فسفر بالاست و مخصوص گل هایی است که پاجوش می زند و چون فسفر و پتاس این کود بالاست گیاه را تقویت می کند و باعث پاجوش زدن گیاهان می شود و برای تکثیر گیاه بسیار کود مناسبی است ریشه و برگ را هم تقویت می کند. البته گیاهانی چون پاچیرا، بن سای، ارکیده، گل آنتاریوم گیاهان خاصی هستند که خاک و کودشان مخصوص است و با دیگر گیاهان یکسان نیست.