ببینید| آوای وهم‌آلود از دوردست‌های کیهان

ناسا برای نخستین بار صدای سیاهچاله را منتشر کرد

سازمان فضایی آمریکا، ناسا، برای اولین بار با تجزیه و تحلیل پرتوهای ایکس ساطع‌شده از دل سیاه‌چاله‌، صدای بلعیده شدن ستاره‌ها توسط سیاه‌چاله‌ها را منتشر کرده است.

میلیون‌ها سیاه‌چاله در کهکشان‌ها پنهان هستند و تنها هر از چند گاه که ستاره‌ای را می‌بلعند از خود پرتوهای ایکس ساطع می‌کنند و به مدد این پرتوها دانشمندان می‌توانند حضور آن‌ها را رصد کنند.

اخترشناسان با بررسی این پرتوهای ایکس منتشر شده در فضا توانسته‌اند مکان هشت جفت سیاه‌چاله و ستاره‌ای که به دور آن می‌گردد را مشخص کنند. پیش از این دانشمندان تنها پژواک پرتو ایکس دو جفت کهکشان-ستاره را تشخیص داده بودند.

اخترشناسان اعتقاد دارند هنگامی که سیاه‌چاله در مراحل پایانی بلعیدن گاز و غبار داغ یک ستاره است، تاجی خیره‌کننده و بسیار پرانرژی از فوتون‌ها آزاد می‌کند. دو نوع پرتو ایکس ایجاد شده در این فوران پژواک سیاه‌چاله را ایجاد می‌کند و ستاره‌شناسان می‌توانند با تجزیه و تحلیل این پژواک فاصله سیاه‌چاله با ما و همین‌طور تغییرات آن را به هنگام بلعیدن ستاره ردیابی کنند.

تیم تحقیقاتی برای این منظور ابزاری خودکار به نام «ماشین طنین» ساختند که داده‌های ماهواره‌ای را برای یافتن ردی از پژواک سیاه‌چاله‌ای جستجو می‌کرد. این داده‌ها توسط تلسکوپ پرتو ایکس ناسا و یا «کاوشگر ترکیب داخلی ستاره نوترونی» (NICER) استفاده کردند که در ایستگاه فضایی بین‌المللی تعبیه شده است.

جینگی وانگ، از موسسه فناوری ماساچوست، می‌گوید: «ما نشانه‌های جدیدی از پژواک را در هشت منبع مشاهده می‌کنیم. این سیاه‌چاله‌ها بین ۵ تا ۱۵ برابر خورشید جرم دارند و همگی در حال برهم‌کنش در منظومه‌های دوتایی با ستاره‌های معمولی، کم‌جرم و شبیه به خورشید هستند.»

پژواک‌ها از سمت سیاه‌چاله مرکز کهکشان «مسیه ۸۷» در ۶۰ میلیون سال نوری زمین، و سیاه‌چاله مرکز کهکشان «پرسئوس» در حدود ۲۵۰ میلیون سال نوری زمین به ما رسیده‌اند.

از آن‌جا که صدای پژواک سیاه‌چاله‌ها صداهایی نیستند که بتوان با گوش عادی و بدون کمک ابزاری آن‌ها را شنید، به همین خاطر محققان در دانشگاه ام‌آی‌تی این صداها را به میزان قابل توجهی تقویت کردند تا به آستانه شنوایی انسان برسد.

بنابر اعلام ناسا این سیگنال‌ها ۵۷ و ۵۸ اکتاو بالاتر از صدای واقعی خود بزرگ‌نمایی شدند تا در محدوده شنوایی انسان قرار بگیرند. صدای به دست آمده از سیاه‌چاله، صدایی همچون عبور از داخل یک تونل باد را در گوش انسان تداعی می‌کند.

ارین کارا، استادیار فیزیک دانشگاه ام‌آی‌تی، می‌گوید: «ما در ابتدای راه هستیم که بتوانیم از این پژواک‌های نوری برای بازسازی محیط‌ها سیاه‌چاله‌ای استفاده کنیم.»

دانشمندان می‌گویند کشف جدید می‌تواند به درک چگونگی تکامل سیاه‌چاله‌های کلان‌جرم کمک کند. دکتر کارا در این باره می‌گوید: «نقش سیاه‌چاله‌ها در تکامل کهکشان‌ها یک پرسش اساسی در اخترفیزیک مدرن است».