پراکنده چون دانه های تسبیح!

فاطمه مقدم/ «قطعه مشاهیر» مکانی فراخور نام بزرگان شیراز سالهاست که یکی از دغدغه های جدی اهالی فرهنگ و هنر بوده است. تا اینکه بالاخره بعد از چانه زنی های بسیار اهالی دغدغه مند شهر شیراز چون داریوش نویدگویی طبق مصوبه شواری شهر، شهرداری ‏شیراز یک سال پیش مکلف به اجرای باغ مزار مشاهیر در پشت قبرستان تاریخی ‏‏"دارالسلام" شد‏ و بنا شد ظرف مدت یک ماه، طراحی فضای باغ مزار و الحاق خانه تاریخی به باغ مزار به عنوان موزه را انجام داده و عملیات اجرایی را ‏آغاز کند.  با گذشت یکسال از مصوبه شورای شهر برای اختصاص «باغ مزار مفاخر و مشاهیر شیراز»‏ نه تنها هیچ کاری برای فضاسازی این مکان انجام نشده بلکه سه قبری که آماده برای دفن مشاهیر بود نیز پر کرده اند و مسئولین آرامستان شیراز می گویند برنامه دیگری برای این مکان داریم.  

مدیر انتشارات نوید شیراز گفت: باغ مزار مشاهیر از جمله درخواست هایی است که فرهنگیان و هنرمندان برجسته شیراز همواره خواستار آن بودند.

 داریوش نویدگویی ‏ اشاره کرد که در سفرهای خود به شهرهای کشور از دیدن گورستان های آبرومندی که برای شعرا و هنرمندان آن شهر در نظر گرفته شده بود چون مقبره الشعرا تبریز حسرت می خوردم که شیراز با این قدمت و این تاریخ و سابقه تاریخی فرهنگی هنوز یک قطعه مختص مشاهیر خود ندارد، در حالی که درمیان اندیشمندان و بزرگان شیراز هستند کسانی که تاثیرشان نه در سطح کشور بلکه در سطح جهان بوده است. وی گفت: هنرمندان و مشاهیری بزرگ چون بهمن بیگی، دکتر حمیدی، سیمین دانشور، دکتر صداقت کیش، استاد ‏سیسختی و... اگر کنار هم در قطعه شکیل و در خور شان این بزرگان قرار می گرفتند و در کنار این قطعه نیز موزه یا از آثار این ‏بزرگان احداث می شد چیزی کمتر از گورستان پرلاشز پاریس نداشت. نویدگویی اظهار داشت: این قطعه می‌توانست یک جاذبه گردشگری ‏مهم برای شهر به حساب رود و حتی جوانان شیرازی که در آینده به دنیا می‌آیند به این قطعه که اجدادشان در آن دفن بودند افتخار ‏می کردند. ‏

وی ادامه داد: سال 92 زمانی که زنده یاد استاد هوشنگ فتی با آن همه آثار ارزشمند و پژوهش ها بر حافظ شناسی فوت کردند، ما مانده ‏بودیم که کجا او را به خاک بسپاریم که در خور شان او باشد تا اینکه بالاخره با همکاری آقای انصاری ‏مسئول دارالحمه، هوشنگ فتی را جلو دفتر دارالرحمه به خاک سپردیم.  بنا شد با تغییر جای کانکس کنار ‏دفتر، آن قطعه زمین به قطعه هنرمندان تعلق بگیرد با وجود آنکه من با هزینه شخصی یک کانکس با حدود قیمت 50 میلیون تومان ساخته به دارالرحمه  منتقل کردم و کانکس را جا به جا کردیم . اما بالاخره اجازه ‏ندادند آن قطعه به قطعه هنرمندان و مشاهیر تبدیل شود. ‏

ناشر برتر کشوری با اشاره به اینکه مشاهیر شیراز یکی پس از دیگری فوت شدند و به صورت پراکند در دارالرحمه و گورستان های دیگر شیراز دفن شدند، گفت ما تمام تلاش خود را می‌کردیم که مشاهیر در جای آبرومندی دفن شوند. بیشتر این مشاهیر چون دکتر صداقت کیش که در زمینه ایران شناسی و فارس شناسی کتاب های بیشماری داشتند را همین حوالی دفتر دارالرحمه با همکاری آقای آنصاری دفن کردیم. غیر از دکتر صداقت کیش، غلامحسین اولاد و نزدیک به 20 نفر از بزرگان و فرهیختگان شهر را نیز همان حوالی دفتر دارالرحمه به خاک سپردیم.

نویدگویی با انتقاد از بد قولی های مکرر مسئولین گفت: ما در مجمع فرهنگی شهرسازی شیراز به دنبال یافتن قطعه ای برای مشاهیر فارس بودیم که بالاخره در بهشت احمدی  دوقطعه ده هزار متری برای این کار جایابی کردیم و یک شخص خیر هم برای ساخت آن پیدا شد. اما آنقدر مسئولین شهری این دست و آن دست کردند تا بالاخره با مخالفت شهردار وقت این مکان نیز از دست رفت. ماجرای قطعه مشاهیر رها شد تا اینکه تکه زمینی در ابتدای دارالرحمه برای مشاهیر اختصاص دادند نام آن را فاز یک باغ ‏مزار مشاهیر ‏گذاشتند و آقای اوجی را آنجا دفن کردیم و بعد بلافاصله پشیمان شدند قطعه را پس گرفتند. ‏تا اواخر دور پنج شورا که با همراهی آقای فرخزاده خیابان متروکه ای که بین قطعه «مهرعلی کوچیک» پشت قبرستان دارالسلام قرار داشت درنظر گرفتیم و بنا شد این قطعه را برای قطعه مشاهیر اختصاص یابد و همه موافقت کردند.

وی با اشاره به اینکه  آیین نامه ای برای احداث باغ مزار مشاهیر و مفاخر شیراز در بهمن ماه 1400 تنظیم شد که موافقت رئیس شورای شهرو فرماندار را نیز داشت: بالاخره کمیته ای تشکیل شد با هیات امنا و رئیس و معاون و غیره همه بخش های کار تصویب و موافقت شد و ما با امیدواری هرچه تمام تر خدا را شکر کردیم که بالاخره جایی برای مشاهیر و مفاخر شیراز فراهم شده است.

ای کاش «شرکت در آزمون شیراز شناسی» جزو شرایط تایید صلاحیت اعضای شورای شهر می‌شد

نوید گویی در ادامه با انتقاد از پشت گوش اندازی و ممانعت در اجرای این طرح مهم فرهنگی یادآور شد: سوال من این است  که برای اعضای شواری شهر که مردم به آنها رای داده اند آیا امضا و مصوبه خودشان اعتبار دارد یا نه؟ ای کاش قانونی وجود داشت که موفقیت در آزمون شیراز شناسی نیز جزو موارد تایید صلاحیت افرادی که میخواهند به عنوان اعضای شورای شهر شیراز یا نماینده مجلس شیراز کاندیداد شوند قرار می گرفت، تا این افراد بدانند که مسئولیت چه شهر و چه مردم و چه فرهنگی را می خواهند بر عهده بگیرند نه اینکه هیچ از پیشینه شیراز نداند و حتی شخصیت های برجسته شیراز را نشناسند. صحن شورا صحنی مقدس است که باید اعضای آن آگاهانه و عالمانه وارد آن شوند.

وی با اشاره به موانع موجود بر سر راه شکل گیری و فضاسازی قطعه مشاهیر اشاره کرد و گفت: دو هفته قبل استاد صمد پور شاعر وارسته فوت شدند. برای تدفین او در سه قبر آماده «باغ مزار مشاهیرو مفاخر» مراجعه کردم که مسئول سابق آرامستان ها اجازه نداد و گفت: نمیشود! برای این قطعه طرح و برنامه دیگری دارند گفتند نامه از ارشاد بیاورید که باز قبول نشد و هرچه زنگ زدیم که این مصوبه شورا است. گفتند مصوبه ای در کار نیست. من باور کنید همان روز گریه کردم که چقدر مشاهیر و هنرمندان شیراز در شهر خودشان غریب هستند و مسئولین بی تفاوت هستند. همان شب به دکتر اسدی شهردار شیراز زنگ زدم و گله کردیم که آیا مصوبه شورای شهر غیر قانونی است؟ آیا امضای فرماندار بی اعتبار است؟ آیا مجمع خیرین فرهنگ ساز که بازوی توانمند این شهر است بی اعتبار هستند که یک نفر در شهرداری تصمیم همه را بر میگرداند و طرح و برنامه دیگری برای قطعه ای که به هزار زحمت برای مشاهیر شهر تهیه کردیم تعیین می کند؟ بالاخره به کمک شهردار جناب دکتر اسدی جایی جلوی دفتر دالرحمه برای استاد صمد پور پیدا کردیم.

مدیر انتشارات نوید شیراز با انتقاد از اعضای شورای شهر شیراز بیان کرد: آقایان شورای شهر حداقل پای امضای خودتان بمانید، می خواهید جواب این مفاخر و شاعران را چه بدهید که از شما این حداقل انتظار را دارند، این مکان از نظر قانونی و و شرعی حق مشاهیر و بزرگان شیراز است؟ نمی دانم در این 40 سال گذشته چطور یادشان به این خیابان متروکه نبود؟ همینکه این مکان به زحمت بسیار انتخاب و برای باغ مزار مشاهیر تعیین شد این قطعه عزیز شد و به چشم آمد که حالا برایش برنامه دیگری دارند، می خواهند برج سازی کنند یا این جای مقدس را به بازارچه میوه وتره بار تبدیل کنند؟ منطقه مهر علی کوچیک برای بسیاری از شیرازی های قدیم جای مقدسی است و بسیاری از عرفای شیرازی در آن قطعه دفن هستند چه کاربری بهتر از آنکه مشاهیر شهر شیراز همسایه این عرفا شوند و این قطعه دوباره زنده شود؟

وی در ادامه عنوان کرد: اگر مسئولین شهری فضای سازی این قطعه را آماده کنند و آن ساختمان آجری قدیمی را نیز بازسازی کنند تا به موزه مشاهیر تبدیل کنیم، ببنیم کدام یک از خانواده های مشاهیر شیراز با دفن عزیزانشان در این قطعه مشکل دارند؟! ما برای دیوار های مخروبه طرح و ایده دادیم تا بازسازی شود اشعار عرفانی روی آن درج شود.

وی در ادامه گفت: آن افرادی که در شهرداری برای اختصاص این مکان به مشاهیر و مفاخر شهر مخالفت کرده اند دست از مخالفت بردارند و نامه فرماندار مصوبه شورای شهر را اجرا کنند درحالی که استاندار فارس نیز بسیار از وجود این قطعه برای مشاهیر شیراز راضی و خرسند بودند و قصد داشتند از اینجا بازدید کنند. بهتر است تا دیرتر از این نشده به کمیته انتخاب مفاخر اختیار کامل دهند تا تصمیم گیرنده در این خصوص باشند.

نویدگویی در پاسخ به این سوال که به نظر شما چه مانعی برای اختصاص این قطعه به باغ مزار مشاهیر وجود دارد، اظهار کرد: اگر قانونی بخواهیم بررسی کنیم هیچ مانعی وجود ندارد مگر آنکه ممانعت های فردی در مجموعه مسئولین شهری وجود داشته باشد اگر یک فرد می تواند مصوبه شورا و امضای فرماندار را نادیده بگیرد که دیگر بحثی جداگانه است. اگر هم مشکلشان پول است در حالی که هزینه های داخلی شورا گاهی اوقات از هزینه های این‌چنینی برای فرهنگ شهر بیشتر است، من خود دست به دامن خیرین می شوم تا این قطعه را فضاسازی کنم. هرچند ما قرارمان این بوده که در قبال دفن این افراد هزینه ای از آنها گرفته نشود چون این افراد با وجود آنکه هنرمندان و نویسندگان و شعرای برجسته ای هستند چون دنبال پول نبودند دستشان خالی است. واقعا در شان شهرداری و استانداری شیراز است از هنرمندان و شعرا و مشاهیر برای هر قطعه پول بگیریم؟! اگراحتیاج به این پول دارید تا به تک تک کسانی که سالها برای فرهنگ و هنر این شهر و استان زحمت کشیده اند بگویم برای داشتن یک وجب قبر به شما 200 – 300 میلیون پول بدهند؟!