خداحافظی آرام با یک نوستالژی

سهیلا رفیعی نژاد/ تورم نه تنها بر زندگی روزمره افراد در کشور و از جمله فارس نقش داشته، بلکه بر رنگ و بو و حال و هوای سنت هایی مانند نوروز و دید و بازدیدهای مربوط به آن هم تاثیر گذاشته است.

این وضعیت، کیفیت سفره عید عده زیادی را کاهش داده است. چند سال پیش و حتی قبل تر، همه در سفره نوروز آجیل و شیرینی و میوه های رنگارنگ داشتند. پختن سبزی پلو با ماهی ویژه شب عید هم برای بسیاری از مردم مقدور بود. اما این روزها خیلی ها نه بودجه خرید آجیل و شیرینی را دارند و نه دیگر حس شیرین صرف «سبزی پلو با ماهی شب عید» در جمع خانواده را تجربه می کنند!

از همه بدتر بسیاری از افراد به دلیل گرانی آجیل و شیرینی و دیگر ملزومات پذیرایی و دید و بازدیدهای عید مجبورند به مهمانی نروند، تا مهمانی هم برای آن ها نیاید. این وضعیت علاوه بر فشار روانی که بر افراد وارد می کند، طعم عید قدیمی نوستالژی را از بین برده است. در این خصوص چیزی که سوال بر انگیز است، تاثیر مسایل اقتصادی بر کمرنگ شدن یک سنت مانند آداب نوروز و اثر روانی عدم امکان تامین لباس و دیگر ملزومات شب عید است. 

رییس نظام روانشناسی و مشاوره فارس در این خصوص به «خبرجنوب» می گوید: اگر توانایی اقتصادی و رفاه جامعه در حدی  بود که مردم می توانستند ملزومات عید باستانی را برای خود و فرزندان تهیه کنند بسیار مطلوب بود.

دکتر علیرضا فیلی اضافه می کند: در سنت مردم ایران همیشه استفاده از آجیل و مخلفات در تفرجگاه ها روال بوده است. پذیرایی جزو سنت های دیرین مردم است و اگر این اتفاق می افتاد که مردم بتوانند از امکانات مورد لزوم سفره عید به شکل عمومی بهره مند شوند، علاوه بر تاثیر روانی امکان دید و بازدیدها را گسترش می داد. 

رییس نظام روانشناسی و مشاوره فارس می گوید: اما در حال حاضر اقلیتی از مردم استان هستند که می توانند این ملزومات از جمله پسته و آجیل شب عید را تهیه کنند وگرنه خرید پسته کیلویی یک میلیون تومان برای کارمندی که ماهی 8 تا 10 میلیون حقوق می گیرد سخت است. 

او عنوان می کند: این وضعیت باعث می شود وقتی کودکان و نوجوانان در تعطیلات نوروز به منزل بستگانی که توانایی مالی بهتری دارند می روند، دچار نوعی احساس حقارت شوند. این وضعیت نه تنها در بچه ها بلکه ممکن است بین بزرگ تر ها هم بوجود بیاید.

 دکتر فیلی اضافه می کند: با این وجود آن چیزی که اهمیت دارد این است که اگر امکانات یادشده هم بصورت محدود وجود داشته باشد، نبایدسنت های عید باستانی فراموش شود و دید و بازدیدهای عید به دلیل نبود آجیل و این قبیل حذف شود. 

 او می گوید: در گذشته مردم به یک پذیرایی ساده بسنده می کردند و هر کسی در حد وسع خود این کار  را می کرد، اما در حال حاضر علاوه بر گرانی ها، گرایش به تجملات نیز در کمرنگ شدن رفت و آمدهای نوروز تاثیر داشته است. 

این استاد دانشگاه می افزاید: در خصوص زنده نگه داشتن سنت هایی مانند دید و بازدیدهای نوروز معتقدم افراد بهتر است ساده بگیرند و به منظور پذیرایی های نوروزی خودشان را به سختی نیندازند و مقداری طبیعی تر برخورد کنند. 

دکتر فیلی می گوید: در این خصوص بهتر است افراد بر اساس بودجه خودشان رفتار کنند؛ در حال حاضر همگی می دانیم که بخش بزرگی از جامعه امکان تامین برخی وسایل پذیرایی را ندارند و یا برای آن ها این امر سخت است و منطقی به نظر نمی آید که خود را به سختی بیاندازند. در این باره  پیشنهاد می شود مقداری ساده زیستی را پیاده نمایید، هر چند هم که عده ای این کار را نکنند از خودمان شروع کنیم. 

رییس نظام روانشناسی و مشاوره فارس اضافه می کند: دراین خصوص وقتی ما شرایط مان طوری است که نمی توانیم برخی چیزهای غیرضروری پذیرایی را تهیه کنیم، نباید تهیه نماییم و نباید اینطور باشد که همه پس انداز و حقوق اسفندماه را از ترس حرف دیگران و یا  چشم و هم چشمی برای پذیرایی نوروز از دیگران هزینه کنیم و بعد از تعطیلات کاسه چه کنم دست بگیریم. 

دکتر فیلی در خصوص تاثیر روانی عدم امکان تامین امکاناتی مانند آجیل و رفتن به سفر و دیگر کارهایی که خانواده ها قبلا برای تعطیلات نوروز تدارک می دیدند، می گوید: اگر همه جامعه از مسئولین کشور و استان گرفته تا قشر متوسط و پایین در یک سطح بودند، چندان مشکلی از نظر تاثیر وضع یادشده بر روان افراد پیش نمی آمد، اما اینکه برخی نه تنها از نظر مالی برخوردار بلکه بیش برخوردار هستند مشکل سازشده است.

این استاد دانشگاه اضافه می کند: این وضع باعث ایجاد احساس ناکامی در افراد دیگر می شود و می تواند عوارضی مانند افسردگی و پرخاشگری به دنبال داشته باشد. 

رییس نظام روانشناسی و مشاوره فارس می گوید: احساس حقارت و قانون گریزی نیز از دیگر عوارض فشار اقتصادی و عدم امکان تامین ملزومات نوروز و سفره شب عید است.

دکتر فیلی اضافه می کند: در واقع این فاصله طبقاتی است که مردم را رنج می دهد، چرا که بین اقلیتی که بیش برخوردارند باید سال را شروع کنند و روزگار بگذارنند.