راز خسارت اندک دو زلزله بزرگ بندرعباس
زلزله‌های شبیه زلزله فین خسارت بسیار بیشتری در سایر مناطق کشور به همراه داشته اند
ادمین 2
۲۳ آبان دو زلزله شدید به فاصله اندکی شهرستان بندرعباس را لرزاند و باعث وحشت مردم شد. این دو زلزله به قدرت ۶ و چهار و ۶ و سه دهم ریشتر گرچه خسارت‌هایی به شماری از خانه‌های مردم بخش فین بندرعباس وارد کرد، ولی زلزله‌های مشابه در دیگر مناطق کشور خسارت‌های بسیار بیشتر و شدیدتری به همراه داشته است.
در سحرگاه دیماه ۸۲ زلزله‌ای تنها با ۲ دهم ریشتر بیشتر از این دو زلزله، شهر بم را به تلی از آوار تبدیل کرد و جان نزدیک به ۳۰ هزار نفر را گرفت.
علی بیت الهی دکترای ژئوفیزیک از دانشگاه ایالتی مسکو و مدیر بخش زلزله شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به این پرسش پاسخ داد.
۱-خوش شانسی
مدیر بخش زلزله شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: در بسیاری از مناطق، به علت خصوصیات زمین شناسی، انرژی لرزه‌ای انباشته شده در لایه‌های درونی زمین به یکباره اتفاق می‌افتد و این درحالیست که در بخش فین بجای وقوع یک زلزله مخرب ۷ ریشتری، زلزله بصورت دو مرحله‌ای و با قدرت کمتر تخلیه شد.
۲- گنبد‌های نمکی
به نقشه‌های هوایی که نگاهی بیندازیم گنبد‌های نمکی در مناطق مختلف هرمزگان بویژه در بخش فین بخوبی نمایان است.
به گفته دکتر بیت الهی، گنبد‌های نمکی که بافت عمده بخش‌های عمدتاً شمالی هرمزگان را تشکیل می‌دهند، تا حد زیادی نجات بخش مردم فین بوده است و مانع وارد آمدن قدرت کامل این دو زلزله به زمین شدند.
وی نقش گنبد‌های نمکی را همچون فنر و کمک فنر در خودرو دانست و گفت: گنبد‌های نمکی توانایی جذب امواج لرزه‌ای را دارند و بسیاری از انرژی این امواج را به خود جذب می‌کنند که باعث می‌شود قدرت زلزله تا حد زیادی گرفته شود.
۳- تراکم جمعیتی کم
نه تنها در بخش فین بلکه در بیشتر مناطق روستایی هرمزگان پراکندگی روستا‌ها زیاد و جمعیت و سکنه هر روستا هم به همان نسبت کم است.
در بخش فین هم همچون دیگر مناطق، روستا‌ها با فاصله زیاد از هم و جمعیت کم نمایان هستند.
مدیر بخش زلزله شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تراکم جمعیتی کم در مناطق متاثر از زلزله فین را عامل دیگری در کاهش میزان خسارت وارد شده می‌داند.
دکتر بیت الهی افزود: تراکم جمعیتی در این مناطق یک پنجم میانگین تراکم جمعیتی کشور است و در نتیجه این موضوع باعث شده خسارت شدیدی بر اثر این زلزله‌ها رخ ندهد.
وی گفت: زلزله‌های شبیه زلزله فین خسارت بسیار بیشتری در سایر مناطق کشور به همراه داشته اند.
۴- عمق زیاد زلزله
بر اساس اطلاعات مرکز لرزه نگاری کشور، دو زلزله فین در عمق ۱۵ کیلومتری زمین رخ دادند.
عمق زیاد زلزله فین از دیگری مواردی است که مدیر بخش زلزله شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی آن را در کاهش خسارت‌ها مهم می‌داند.
دکتر بیت الهی معتقد است وقوع دو زلزله فین در عمق ۱۵ کیلومتری به نسبت دیگر زلزله‌ها که بیشتر در عمق ۷ تا ۱۰ کیلومتری زمین رخ می‌دهند موجب شد انرژی لرزه‌ای رسیده به سطح زمین و در نتیجه میزان خسارت کاهش یابد.
