حفاظت از کتیبه سه زبانه داریوش در تختگاه تخت جمشید

حفاظت از کتیبه سه زبانه داریوش در تختگاه تخت جمشید

باستان شناسان طرح کاوشی را به روش علمی و با ایجاد کانال ناکش دفع رطوبت، برای حفاظت از کتیبه سه زبانه داریوش در صفه تختگاه تخت جمشید اجرا کردند.

کاوش کتیبه سه زبانه داریوش در صفه جنوبی تختگاه تخت جمشید توسط گروه باستان‌شناسی پایگاه میراث‌جهانی تخت جمشید با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری انجام شد.

وحید بارانی سرپرست هیئت باستان‌شناسی اظهار داشت: معمولا آثار تاریخی پس از مدتی به دلیل تغیرات مداوم آب و هوا، جذب و تبخیر رطوبت دچار فرسایش زود هنگام شده و به سرعت آسیب می‌بینند.

وی افزود: باستان‌شناسانی که از ۸۰ سال پیش، کاوش‌ها را در تخت جمشید آغاز کردند تا حدودی از فرآیند فرسایش آگاه بوده و از همان ابتدا تلاش‌های زیادی برای جلوگیری از تخریب نقوش برجسته پلکان شرقی آپادانا و پلکان کاخ شورا انجام داده‌اند. این باستان‌شناسان با نصب سایه‌بان‌های موقت و حتی دائمی تلاش در جلوگیری از تخریب نقوش برجسته و کتیبه‌ها کرده‌اند اما با این حال تمامی عوامل آسیب‌رسان حذف نشده و نقوش روز به روز وضعیت بدتری پیدا می‌کردند.

این باستان‌شناس با بیان اینکه یکی از دلایل آسیب‌های سطحی در سنگ‌های رسوبی و آهکی نفوذ، آب ناشی از بارندگی در بالای پلکان‌ها بوده که به پایین نفوذ کرده و سپس به جداره داخلی سنگ‌ها می‌رسد، افزود: این رطوبت املاح موجود در خاک را به سنگ‌ها منتقل کرده و پس از عبور از داخل سنگ و حمل املاح درونی سنگ به سطح می‌رسد و پس از تبخیر آب از سطح بیرونی، املاح مضر روی سطح سنگ باقی می‌مانند.

وی گفت: این پدیده باعث می‌شود در مدت کوتاهی سطح بیرونی سنگ‌ها که دارای نقش برجسته و کتیبه هستند دچار آسیب و فرسایش شوند.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: نبشته داریوش بزرگ هنگامی که ورودی در قسمت جنوبی تخت جمشید بود به مناسبت پی‌بنای کاخ تخت جمشید حک شده است که این سنگ نبشته بر روی تخته سنگی بزرگ و یک پارچه به طول ۸,۱۵ متر(متن کتیبه ۷.۲۰) و ارتفاع ۲.۰۵ متر واقع در نمای جنوبی صفه حک شده است.

بارانی تصریح کرد: کارشناسان گروه باستان‌شناسی، با همکاری دفتر فنی و حفاظت و مرمت پایگاه جهانی تخت جمشید توجه خود را معطوف به حذف عامل آسیب‌رسان خصوصاً رطوبت و به بررسی امکان ایجاد کانال ناکش دفع رطوبت (با حداقل دخل و تصرف ممکن ) پشت کتیبه جنوبی صفه تختگاه پرداختند.

این باستان‌شناس تاکید کرد: ایجاد این کانال باید با توجه به پر شدگی و انباشت خاک در فضاهای معماری در بناهای هخامنشی به روش علمی باستان‌شناسی و با هدف حذف خاک‌های پشت کتیبه که انتقال رطوبت را به اصل کتیبه است انجام شود، این امر مهم توسط گروه باستان‌شناسی و به سرپرستی نگارنده انجام شد.